Cân bằng thương mại nông sản Việt-Mỹ: [Bài 5] Minh bạch và tiêu chuẩn hài hòa

Việt Nam là thị trường xuất khẩu quan trọng của Hoa Kỳ

Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, năm 2024, Việt Nam là một trong 10 thị trường xuất khẩu nông sản lớn nhất, với kim ngạch 3,4 tỷ USD năm 2024, bao gồm bông (680 triệu USD), đậu tương (464 triệu USD), lúa mì (150 triệu USD) và rau quả (540 triệu USD). Người tiêu dùng Việt Nam ưa chuộng táo Mỹ (hơn 2 triệu thùng/năm). Mỹ cũng cung cấp 325 triệu USD gỗ và 300 triệu USD thức ăn chăn nuôi, chỉ đứng thứ hai sau Argentina.

Trao đổi với Báo Nông nghiệp và Môi trường về cân bằng thương mại nông sản song phương, Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA) khẳng định, Việt Nam luôn là một trong những thị trường xuất khẩu quan trọng của Hoa Kỳ.

Sản phẩm thô từ Mỹ phục vụ các ngành xuất khẩu chủ lực của Việt Nam: bông phục vụ ngành dệt may; các sản phẩm lâm nghiệp như gỗ xẻ, bột gỗ và giấy nguyên liệu từ Mỹ phục vụ ngành chế biến gỗ Việt Nam. Cùng với đó, đậu nành là nguyên liệu quan trọng cho ngành sản xuất thức ăn chăn nuôi và chế biến thực phẩm.

Ở chiều ngược lại, Việt Nam cũng đẩy mạnh xuất khẩu hải sản, cà phê và gia vị sang Hoa Kỳ.  Nhiều năm nay, tôm và cá tra đã trở thành mặt hàng chủ lực với kim ngạch xuất khẩu đạt hàng tỷ USD mỗi năm. Cà phê Việt Nam, chủ yếu là cà phê robusta đáp ứng nhu cầu của ngành công nghiệp cà phê rang xay và chế biến ở Mỹ. Ngoài ra, các loại gia vị như tiêu, quế, hồi của Việt Nam cũng được người tiêu dùng Mỹ ưa chuộng nhờ chất lượng và hương vị đặc trưng.

Còn nhiều rào cản kỹ thuật

Tùy viên Nông nghiệp Mỹ tại Việt Nam Benjamin Henderson phân tích, sự thâm hụt thương mại nông nghiệp chủ yếu do từng ngành hàng đều chịu tác động của chính sách quản lý, nhu cầu tiêu dùng và động lực của chuỗi cung ứng. Do đó, USDA xác định hai ưu tiên hàng đầu nhằm duy trì tăng trưởng thương mại bền vững: đảm bảo khả năng tiếp cận thị trường song phương và cắt giảm thuế quan. 

Tùy viên Henderson cho hay, việc mở rộng khả năng tiếp cận thị trường cho nông sản Hoa Kỳ tại Việt Nam vẫn gặp không ít thách thức, bao gồm rào cản kỹ thuật và môi trường quản lý liên tục thay đổi.

“Các thủ tục nhập khẩu phức tạp có thể dẫn đến xung đột thương mại, và USDA đang phối hợp chặt chẽ với các đối tác Việt Nam để tháo gỡ những vướng mắc này. Chúng tôi luôn tạo không gian chia sẻ cởi mở, hài hòa thông qua các cuộc thảo luận dựa trên cơ sở khoa học, những chương trình nâng cao năng lực và đối thoại ngoại giao”, Tùy viên Henderson nhấn mạnh hai nước luôn nỗ lực đảm bảo chính sách thương mại công bằng, minh bạch. 

Một số sản phẩm nông nghiệp của Mỹ, đặc biệt là thịt bò, trái cây tươi và sản phẩm chế biến từ sữa, vẫn phải đối mặt với các quy định kiểm dịch nghiêm ngặt. Quy trình cấp phép nhập khẩu đôi khi kéo dài do các bước phê duyệt an toàn thực phẩm, khiến doanh nghiệp Mỹ gặp khó khăn trong việc đưa sản phẩm ra thị trường Việt Nam đúng thời điểm. 

Hiện nay, USDA đã phối hợp với nhiều hệ thống siêu thị, chuỗi bán lẻ lớn tại Việt Nam để quảng bá sản phẩm Mỹ thông qua các chương trình dùng thử sản phẩm và hội chợ thực phẩm. Một trong những sự kiện đáng chú ý là Food & Hospitality Hà Nội, diễn ra từ ngày 18-20 tháng 3, đã góp phần kết nối doanh nghiệp và thúc đẩy nhu cầu tiêu thụ các sản phẩm nông nghiệp giữa hai nước.

Tại sự kiện Food & Hospitality Hà Nội, các nhà xuất khẩu Hoa Kỳ tại gian hàng của USDA có cơ hội giới thiệu những nguyên liệu thực phẩm tốt nhất như thịt bò, thịt lợn, thịt gia cầm, nho khô, khoai tây, phô mai và các sản phẩm từ sữa từ California, táo Washington, việt quất, mận khô…

Hợp tác để tháo gỡ vướng mắc thương mại

“USDA cam kết thúc đẩy thương mại nông nghiệp với Việt Nam thông qua nhiều sáng kiến, bao gồm các phái đoàn thương mại, chương trình hỗ trợ kỹ thuật và hợp tác trong ngành. Chúng tôi tích cực phối hợp với các cơ quan chức năng của Việt Nam để đơn giản hóa thủ tục quản lý, nâng cao tính minh bạch và hài hòa các tiêu chuẩn về chất lượng, an toàn thực phẩm”, Tùy viên Nông nghiệp Mỹ nói.

Tháng 9/2024, dưới sự dẫn đầu của nguyên Thứ trưởng USDA Alexis Taylor, đoàn doanh nghiệp nông nghiệp Mỹ lớn nhất trong lịch sử quan hệ song phương đã đến thăm Việt Nam. Chuyến thăm diễn ra trong khuôn khổ các hoạt động kỷ niệm tròn 1 năm thiết lập quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện giữa hai quốc gia, thể hiện sự quan tâm sâu sắc của Hoa Kỳ đối với thị trường Việt Nam.

Thêm nữa, tăng cường hợp tác với các nhà phân phối địa phương, nâng cao nhận thức của người tiêu dùng về chất lượng sản phẩm Hoa Kỳ tiếp tục là những chiến lược trọng tâm của hợp tác song phương. Ngoài chất lượng ổn định, nông sản Hoa Kỳ còn đáp ứng các tiêu chuẩn bền vững, an toàn thực phẩm và nguồn gốc xuất xứ rõ ràng.

Cam kết của USDA

Tùy viên Nông nghiệp Mỹ Benjamin Henderson khẳng định: “Chúng tôi luôn tạo điều kiện kết nối, hỗ trợ các đoàn xúc tiến thương mại và thúc đẩy sự hợp tác trực tiếp giữa doanh nghiệp Việt Nam với các nhà nhập khẩu Hoa Kỳ. Với quan hệ kinh tế song phương ngày càng phát triển, USDA cam kết mở rộng cơ hội thương mại, giảm rào cản kỹ thuật và thúc đẩy một môi trường thương mại nông nghiệp minh bạch, hiệu quả hơn”.