Chủ động phòng chống dịch bệnh trên thủy sản

Nghề nuôi trồng thủy sản ở tỉnh Quảng Nam tương đối phát triển với nhiều đối tượng nuôi như tôm, cá nước lợ, cá nước ngọt, cua…Trong số này thì diện tích nuôi lớn nhất vẫn là tôm thẻ chân trắng với khoảng gần 3.000ha, tập trung chủ yếu ở các địa phương ven biển như huyện Duy Xuyên, huyện Núi Thành, TP Tam Kỳ, huyện Thăng Bình, TP Hội An.

Thực tế cho thấy, những năm qua nghề nuôi tôm ở Quảng Nam cũng gặp ảnh hưởng không nhỏ của dịch bệnh khiến một số ao nuôi tôm chết trắng hồ, nông dân thiệt hại. Theo Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Quảng Nam, có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến dịch bệnh trên tôm như thời tiết, môi trường, nhiệt độ thay đổi thất thường vào thời điểm giao mùa…

Trong số các loại dịch bệnh trên tôm, tại Quảng Nam bệnh nguy hiểm nhất mà các chủ hồ nuôi thường xuyên phải đối mặt là bệnh đốm trắng. Bệnh này chủ yếu xuất hiện vào khoảng từ tháng 1 đến tháng 4 hàng năm. Tôm mắc bệnh đốm trắng sẽ chết rất nhanh và khó có thể xử lý. Hàng năm, trên địa bàn tỉnh này có trên dưới 10ha diện tích có tôm bị chết do bệnh đốm trắng.

Bà Hoàng Thị Kim Yến, Phó Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Quảng Nam cho biết, mỗi khi khu vực nào có tôm bị dịch bệnh chết, người dân sẽ báo lên cho chính quyền địa phương để phối hợp kiểm tra, lấy mẫu. Trước khi có kết quả xét nghiệm mẫu bệnh, cán bộ Chi cục sẽ hướng dẫn cho người dân các biện pháp để phòng ngừa lây lan như không được xả nước ra môi trường.

Đồng thời, thông qua các triệu chứng ban đầu để nhận định bệnh nhằm có những biện pháp điều trị tại chỗ, hạn chế phần nào thiệt hại kinh tế. Khi có kết quả sẽ thông báo cho người dân. Đặc biệt, nếu kết quả là virus đốm trắng thì sẽ phối hợp với chính quyền địa phương hướng dẫn cho các chủ hồ xử lý ao, tuyệt đối không xả nước ra môi trường”, bà Yến nói.

Cũng theo bà Yến, những diện tích tôm bị bệnh đốm trắng thì việc xử lý môi trường, tránh lây lan là rất quan trọng. Trong những năm qua, bằng nguồn kinh phí của tỉnh ,Chi cục Chăn nuôi và Thú y cũng đã mua hóa chất Sodium Chloride 20% cấp cho các địa phương để xử lý các ao nuôi nhiễm bệnh. Tuy nhiên kinh phí của tỉnh rất ít, trong vòng 5 năm gần đây chỉ mua được được 30 tấn.

Trước thực tế này, tỉnh Quảng Nam cũng được hỗ trợ nguồn dự trữ Quốc gia của bộ NN-PTNT với khoảng 40 tấn hóa chất Sodium Chloride 20% trong 2 năm (2018 và 2019) để phân bổ cho các địa phương thường xuyên có dịch bệnh đốm trắng xảy ra.

Ngoài dịch bệnh đốm trắng thì tỉnh Quảng Nam cũng có nhiều diện tích tôm bị nhiễm thêm các loại bệnh như hoại tử gan tụ, phân trắng, bệnh mòn đuôi cụt râu… Đối với các loại bệnh thường gặp này, thì đại diện Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Quảng Nam cho rằng, trước đây trên địa bàn tỉnh có diện tích tôm bị nhiễm bệnh lớn, gây thiệt hại đáng kể đặc biệt là cho những hộ mới nuôi.

Đặc biệt 3 năm trở lại đây, người nuôi qua một thời gian dài đã tích lũy được kinh nghiệm và có thể xử lý được bằng các hóa chất ổn định về môi trường, tăng thuốc bổ, thuốc đề kháng mua tại các cửa hàng bán thuốc thú y thủy sản. Nhờ đó, bệnh chỉ xuất hiện rải rác ở các huyện với diện tích vài chục ha mỗi năm.

Tuy nhiên, cũng không thể không đề phòng các mầm bệnh nguy hiểm có mặt ở khu vực cửa sông, dịch bệnh có thể xâm nhập và gây bệnh cho tôm nuôi thương phẩm. Các yếu tố bất lợi về nhiệt độ, độ mặn tăng cao, biến đổi môi trường tăng nhanh... sẽ tác động xấu khiến cho thủy sản nuôi chậm lớn, kém phát triển, sức đề kháng yếu, dễ bị chết.

Hiện nay, nhiều tỉnh, thành phố đã có kế hoạch phòng chống dịch bệnh cho thủy sản nuôi với nguồn kinh phí lớn. Riêng Quảng Nam công tác này còn bất cập, nhất là về giám sát, cảnh báo bệnh trên thủy sản nuôi còn bị động. Ngoài ra, trong khi các địa phương như Bạc Liêu, Kiên Giang, Bình Định... đã xây dựng chuỗi, cơ sở an toàn dịch bệnh cho tôm nuôi để phát triển bền vững thì Quảng Nam vẫn chưa triển khai thí điểm.

Phó Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Quảng Nam, bà Hoàng Thị Kim Yến cho rằng, biện pháp mà đơn vị thực hiện thời gian qua thường xuyên triển khai, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giám sát định kỳ ở các khu vực. Song song với đó là tổ chức mỗi năm khoảng 4 - 5 lớp tập huấn kỹ thuật phòng trị bệnh vào đầu mỗi vụ nuôi cho người dân với mỗi lớp từ 50 – 70 người. Các lớp tập huấn này sẽ căn cứ vào kế hoạch, diện tích nuôi của mỗi địa phương, tình hình dịch bệnh diễn ra để bố trí tổ chức.

“Hàng năm Chi cục tổ chức 1 đợt thanh tra các đại lý thuốc thú y trên địa bàn vào thời điểm bắt đầu vụ tôm nhằm đảm bảo chất lượng các loại thuốc được bán. Với những đại lý không có chứng chỉ hành nghề thì hướng dẫn họ các thủ tục để được cấp. Thứ 2 là công tác tra, kiểm tra lấy mẫu thuốc theo xác suất. Nếu tỷ lệ vi phạm lớn thì sẽ tăng số lượng lấy mẫu trong đợt kiểm tra tiếp theo. Tuy nhiên, nhìn chung thì tỷ lệ vi phạm của các cơ sở trên địa bàn là rất ít”, bà Hoàng Thị Kim Yến, Phó Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Quảng Nam.