Hôm nay, 14/9/2018, tại TP. Đông Hà, lãnh đạo Đảng và Nhà nước Cu Ba, Việt Nam và tỉnh Quảng Trị long trọng tổ chức kỷ niệm sự kiện trọng thể nhân 45 năm Chủ tịch Cu Ba Fidel đến thăm Quảng Trị.
Chủ tịch Fidel bật khóc ở vĩ tuyến 17
Ngày ấy, dù thời gian ở lại Quảng Trị rất ngắn nhưng Chủ tịch Fidel đã có không ít kỷ niệm với con người và mảnh đất Anh hùng này. Có một chi tiết bất ngờ xảy ra khiến Chủ tịch Cu Ba Fidel đã bật khóc khi đoàn xe chở ông chạy vào đến sông Bến Hải-vĩ tuyến 17. Tận mắt Fidel chứng kiến người con gái đang lấp hố bom bên đường bất ngờ cuốc trúng bom bi còn sót lại của chiến tranh. Bom nổ, chị ngã xuống. Ông đã tìm mọi cách giành giật mạng sống cho chị. Người con gái ấy là chị Nguyễn Thị Hương, năm nay ngoài sáu mươi tuổi, hiện đang sinh sống tại phường 1, TP. Đông Hà, Quảng Trị.
 |
| Thủ tướng Phạm Văn Đồng và Chủ tịch Fidel thăm thị trấn Đông Hà, Quảng Trị năm 1973 |
Chị Hương nhớ lại năm ấy chị là đoàn viên ưu tú của Đoàn thanh niên Lao động Việt Nam nay là Đoàn TN Cộng sản Hồ Chí Minh xã Vĩnh Thành, huyện Vĩnh Linh. Được cấp trên cho biết vào ngày 15/9/1973, Chủ tịch Cu Ba Fidel đến thăm Vĩnh Linh, Quảng Trị nên Đoàn TN xã Vĩnh Thành tổ chức lao động lấp hố bom, xây cuộc sống mới đón chào Chủ tịch Fidel.
Giờ đón Chủ tịch Fidel sắp đến nên ai cũng nhiệt tình làm việc. Hàng trăm thanh niên đang lao động cuốc đất hăng say, bỗng một tiếng nổ vang. Chị nhớ lại, khi đó tay chị đang giữ cán cuốc mà người như bị phạt ngang đổ sụp xuống đất, máu tuôn xối xả đau nhói. Rồi chị cố gắng đứng dậy, ôm bụng chạy mấy bước lên Quốc lộ 1A và ngất xỉu, nằm bên mép đường. Mọi người tìm võng chuẩn bị cáng chị đi cấp cứu.
Vừa lúc ấy, đoàn xe đưa Thủ tướng Phạm Văn Đồng và Chủ tịch Fidel từ Đồng Hới vào Quảng Trị, đến bờ Bắc vĩ tuyến 17. Bỗng nhiên Chủ tịch Fidel yêu cầu xe dừng lại. Chủ tịch Fidel và Thủ tướng Phạm Văn Đồng xuống xe ân cần thăm hỏi người bị nạn. Chị Hương cố mở mắt ra nhìn thấy lờ mờ một ông Tây to cao, râu ria xồm xoàm bật khóc khi nhìn chị nằm bên vũng máu và rồi ông ôm chị lên xe, đưa về Bệnh viện Vĩnh Linh cấp cứu.
Chị bị thương nặng, ruột đứt từng khúc, máu mất quá nhiều, trong lúc đó Bệnh viện Vĩnh Linh lại hết máu dự trữ. Mạng sống của chị lúc ấy quá mong manh. Tai nạn xảy ra khiến chị Hương ruột đứt 8 khúc, đứt động mạch chủ cùng nhiều vết thương nặng khác. Không thể để chị hấp hối như vậy được, ông Tây to cao này đề nghị bệnh viện tìm mọi cách phải cứu sống chị. Một quyết định được đưa ra ngay lập tức, nếu không có phương tiện cấp cứu kịp thời, ông xin đưa chị ra Quảng Bình, dùng máy bay chở về Hà Nội cấp cứu, nơi đầy đủ phương tiện y tế hơn.
 |
| Chị Nguyễn Thị Hương, người con gái ngày trước được Chủ tịch Fidel cứu sống nay ngoài sáu mươi tuổi |
Để có máu truyền cho chị Hương, ông Tây điều động ô tô ra Quảng Bình, mang máu về giúp bệnh viện. Nhờ cấp cứu kịp thời sức khỏe chị Hương dần dần hồi phục, vượt qua hiểm nghèo. Khi tỉnh dậy, nghe lãnh đạo bệnh viện kể lại, chị mới biết mình quá may mắn được ông Tây to cao chính là Chủ tịch Fidel ở Cu Ba xa xôi cứu sống.
Cuộc mít tinh của mùa thu năm 1973
...Sau này khi con lớn khôn, thi thoảng chị lại viết thư thăm ông. Cách đây không lâu gia đình chị chụp tấm ảnh gồm 5 người, vợ chồng chị và 3 người con gái gửi sang tặng Chủ tịch Fidel Castro. Hôm đi rửa ảnh chị nhờ thợ in ra hai cái, một cái chị gửi đi cái còn lại chị giữ làm kỷ niệm. Có lần, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam sang thăm Cu Ba, chị Hương đã gửi một ít đặc sản tiêu khô Quảng Trị sang tặng Chủ tịch Fidel…
 |
| Chủ tịch Fidel nhận quà lưu niệm của UBND Cách mạng tỉnh Quảng Trị tháng 9/1973 |
Ngày đó, chuyến vượt vĩ tuyến 17 của Chủ tịch Fidel vào vùng giải phóng Quảng Trị đã sang ngày thứ hai. Tám giờ sáng ngày 16/9/1973, ông cùng đoàn đến huyện Cam Lộ, nơi có trụ sở Chính phủ Cách mạng Lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam. Người dân Quảng Trị vẫn nhớ như in hình ảnh Chủ tịch Fidel hai tay phất cao lá cờ của Mặt trận Dân tộc giải phóng trên đỉnh cao 241 đang ngổn ngang xác xe tăng của quân đội Mỹ. Ông là nguyên thủ quốc gia nước ngoài đầu tiên đến thăm vùng giải phóng Quảng Trị. Ở những nơi ông đến nhân dân Quảng Trị đã tiếp đón hết sức nồng nhiệt và thân ái. Ông bước đi giữa rừng cờ hoa và tiếng hoan hô vang dội của nhân dân Quảng Trị...
Đó mãi mãi là hình ảnh đẹp trong tình bạn, tình đồng chí đặc biệt giữa Việt Nam-Cu Ba và nhân dân Quảng Trị.
Khi Chủ tịch Fidel qua đời, Chị Hương đã lập bàn thờ để tưởng nhớ vị lãnh tụ thân thiết với dân tộc Việt Nam!
