Người dân mang bình, chai ra mạch nước ngầm để lấy nước. Ảnh: Tuấn Anh.
Quá khổ vì thiếu nước sinh hoạt
Huyện biên giới Đức Cơ đang đối mặt với tình trạng khô hạn khắc nghiệt, nhiều sông, suối, ao, hồ ngày càng cạn đáy. Không những vậy, nguồn nước phục vụ sinh hoạt tại các giếng đào, giếng khoan cũng đang cạn kiệt. Đặc biệt, tại xã Ia Nan, tình trạng thiếu nước sinh hoạt nghiêm trọng xảy ra ở khu vực thôn Đức Hưng và làng Sơn. Để có nguồn nước phục vụ sinh hoạt, nhiều hộ dân phải đi xa để tìm nguồn nước ngầm từ các sông, suối hay mua nước ở những nơi khác về dùng.
Được biết, thôn Đức Hưng và làng Sơn có khoảng hơn 1.900 nhân khẩu, trong đó gần 900 người là đồng bào dân tộc thiểu số đang bị thiếu nước sinh hoạt vào đợt cao điểm mùa khô. Mặc dù địa phương đã có nhiều giải pháp khắc phục nhưng vẫn không triệt để. Có thời điểm, huyện Đức Cơ phải huy động các tổ chức dùng xe chuyên chở nước sạch từ các vùng khác đến hỗ trợ cho người dân sinh hoạt hàng ngày.
Gia đình ông Nguyễn Văn Xưởng (thôn Đức Hưng) có 7 nhân khẩu, nước sinh hoạt hàng ngày phụ thuộc chủ yếu vào giếng khoan của thôn. Tuy nhiên, tình trạng nắng nóng kéo dài khiến cho nguồn nước mạch giảm sút và có màu vàng đục. Chưa kể, giếng nước này phục vụ cho nhiều hộ dân trong làng nên phải luân phiên sử dụng, lượng nước chảy về rất yếu.
“Nước phục vụ nấu ăn, uống thì gia đình tôi mua 4 - 5 bình/ngày (loại bình đóng chai 20 lít) mới đủ. Còn tắm rửa, gia đình sẽ bơm nước từ giếng khoan của thôn để lắng lại, hoặc bơm từ suối về dùng. Riêng 2 đứa nhỏ không dám tắm nguồn nước giếng khoan của thôn vì da mẫn cảm nổi mẩn ngứa”, ông Xưởng cho biết.
Bồn chứa nước được bơm từ giếng khoan của thôn nhưng không đủ phục vụ cho người dân. Ảnh: Tuấn Anh.
Chia sẻ về những nỗi khổ của người dân thiếu nguồn nước sinh hoạt, ông Hoàng Văn Ga, Bí thư chi bộ kiêm Trưởng thôn Đức Hưng cho biết, mùa khô năm nay, trên địa bàn thôn có 120/218 hộ gia đình thiếu nước sạch sinh hoạt. Đặc biệt, khi vào đỉnh điểm nắng nóng, nhiều người chạy 3-4km để chở nước, hoặc mua nước của người khác với giá 150 nghìn/2m3 chở tới nhà để sinh hoạt. Riêng nước để phục vụ ăn, uống phải mua nước bình với giá 10 nghìn đồng một 1 bình 20 lít.
“Nhiều hộ dân sử dụng giếng khoan của làng (giá bán 8.000 đồng/m3) nhưng hiện nước đã chuyển sang màu vàng. Để khắc phục, nhiều hộ dân mua máy lọc về nhưng vẫn không lọc được. Chính vì vậy, cuộc sống của người dân nơi đây vốn đã vất vả nay càng thêm khó khăn”, ông Ga chia sẻ.
Cấp thiết xây dựng nhà máy xử lý nước sạch
Do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, nguồn nước ngầm của khu vực biên giới huyện Đức Cơ ngày một suy giảm, gây ảnh hưởng lớn đến nguồn nước sạch phục vụ sinh hoạt người dân.
Đặc biệt, lúc cao điểm nắng nóng, nhiều hộ dân phải sử dụng cả nguồn nước chưa hợp vệ sinh (nước giọt) để phục vụ ăn uống và sinh hoạt cá nhân, ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân trong vùng. Trong khi đó, nguồn kinh phí để đầu tư xây dựng các công trình nước sạch của huyện còn rất thiếu và khó khăn.
Ông Siu Uôi, Phó Chủ tịch UBND xã Ia Nan cho biết, tình trạng khô hạn, thiếu nước sinh hoạt ở thôn Đức Hưng và làng Sơn là câu chuyện muôn thuở. Đặc biệt, thôn Đức Hưng có địa hình đất cát, sỏi nên không thể khoan giếng dẫn đến thiếu nước sinh hoạt. Mỗi lần đến mùa khô hạn, cuộc sống người dân nơi đây gặp rất nhiều khó khăn, vất vả.
Trong khi đó, trên địa bàn xã trước đây cũng được đầu tư 1 giếng khoan phục phục nước sinh hoạt tập trung cho hơn 100 hộ dân. Tuy nhiên đến mùa khô, giếng khoan nơi đây cũng rất thiếu nước và bị nhiễm phèn nên nhiều hộ dân e ngại khi sử dụng.
Không có nguồn nước sạch, sinh hoạt của người dân gặp rất nhiều khó khăn. Ảnh: Tuấn Anh.
“Năm ngoái, địa phương đã nhờ Công ty TNHH MTV 72 (Binh đoàn 15 - Bộ Quốc phòng) hỗ trợ việc chở nước sạch từ nơi khác về cho người dân ở thôn Đức Hưng phục vụ sinh hoạt. Lúc đó, công ty đã hỗ trợ cung cấp nước liên tục cả tháng trời. Năm nay, chúng tôi tiếp tục liện hệ với công ty để được hỗ trợ nhưng chưa thấy phản hồi”, ông Siu Uôi nói và cho biết, hiện tại nhiều hộ dân vẫn phải đi đến khu vực xung quanh xin nước về sinh hoạt, còn nước ăn phải mua bình đóng chai.
Trước tình trạng thiếu nước sinh hoạt trầm trọng, ông Vũ Mạnh Định, Chủ tịch UBND huyện Đức Cơ đã gửi thư ngỏ tới Ban lãnh đạo Quỹ Thiện tâm - Tập đoàn Vingroup nhằm kêu gọi sự hỗ trợ đầu tư một nhà máy xử lý nước sạch, phục vụ nhu cầu người dân tại thôn Đức Hưng và làng Sơn (xã Ia Nan).
Theo ông Định, để giải quyết dứt điểm bài toán nguồn nước sạch, địa phương cần xây dựng nhà máy xử lý nước sạch, gồm các hạng mục như: đào và xây dựng 1 hồ chứa nước nhân tạo để thu nước ngầm ở các khe suối dưới hạ lưu của thôn, làng. Sau đó, nguồn nước được bơm lên bể chứa để xử lý lọc, khử khuẩn rồi đưa vào hệ thống cấp nước sạch đã được đầu tư trong những năm trước. Đồng thời, đầu tư hệ thống điện 3 pha vận hành công trình phục vụ nước sạch cho người dân 2 thôn, làng. Tổng kinh phí dự kiến xây dựng công trình nhà máy xử lý nước sạch khoảng 4 tỷ đồng.
Phía địa phương cũng cam kết, nếu được đầu tư sẽ sẽ đối ứng 1 phần kinh phí để thực hiện công trình. Mặt khác, huyện sẽ vận động người dân giải phóng mặt bằng, đường ống dẫn nước để công trình hoạt động hiệu quả và bền vững.
“Sau khi có thư ngỏ, bên Quỹ Thiện tâm đã tổ chức đoàn vào thôn Đức Hưng làm việc. Sơ bộ, bên Quỹ đã đồng ý đặt nhà máy xử lý nước sạch ở thôn Đức Hưng. Hiện UBND huyện đang đợi ý kiến chính thức từ Quỹ Thiện tâm”, ông Định chia sẻ.
