Vải chín sớm Phương Nam (phường Phương Nam, TP Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh) đã vào chính vụ. Những ngày trước, giá bán buôn tại điểm thu mua thương lái trả rất cao, dao động từ 35 - 45.000 đồng/kg. Tuy nhiên, bắt đầu từ chiều 19/5 thì "có biến".
"Hai hôm nay thương lái ép giá bà con, trả giá chỉ còn tầm 20.000 đồng/kg, bằng nửa giá so với những hôm trước. Một số thương lái cũ còn không thu mua nữa. Năm nay nhiều nhà mất mùa đã buồn lắm rồi…", anh Ng., một nông dân trồng vải phường Phương Nam lo lắng cho hay.
Chiều 20/5, chỉ thấy một xe đến thu mua vải chín sớm Phương Nam. Ảnh: Cường Vũ
Chị D., một nông dân khác phản ánh: "Vải Phương Nam đang bị xã hội đen ép giá, không chủ nào dám mua cao, hai hôm nay họ chỉ trả từ 18 đến 25.000 đồng/kg. Nhà tôi đi bán đang giá 36.000 đồng giảm xuống còn 18.000 đồng. Hỏi mấy người thu mua họ bảo phải nộp thuế đầu cân, chúng tôi rất bức xúc".
Cũng theo chị D., có ai đó đã đe dọa không cho nhiều thương lái vào cân, chỉ cho 1 đến 2 xe vào cân để ép giá xuống.
"Hôm trước thấy giá cao nên sáng đi vặt vội, vặt xong cả tấn vải thì giá bị thương lái ép xuống lao dốc không phanh", anh L., một nông dân trồng vải cho biết thêm.
Chiều 20/5, trao đổi với PV Báo Nông nghiệp Việt Nam, ông Phạm Gia Trọng - Chủ tịch UBND phường Phương Nam, cho biết những ngày trước vải chín sớm Phương Nam giá rất cao, 38.000, 40.000, 45.000, 50.000 đồng/kg cũng có. Ngày 18/5 thương lái đến thu mua rất nhiều. Tuy nhiên, sáng 19/5, người dân phản ánh thương lái chỉ trả giá khoảng 20.000 đồng/kg.
"Do bà con đã cắt vải từ chiều tối hôm trước rồi, để lâu không được nên đành phải bán rẻ cho thương lái, nhưng số lượng hôm đó không nhiều. Sau đó bà con bảo nhau dừng lại, không thu hoạch nữa. Sáng nay giá lên được 28.000 - 30.000 đồng/kg", ông Trọng cho hay.
Trước thông tin bà con nông dân có "xã hội đen" đe dọa không cho thương lái vào mua để ép giá nông dân, ông Trọng khẳng định: "Đến thời điểm này, qua kiểm tra chưa phát hiện 'đầu xanh đầu đỏ'. Trường hợp nó chặn ở các đầu đường không cho ôtô vào thu mua, chúng tôi sẽ phối hợp kiểm tra, xử lý".
Còn nếu thời gian tới thương lái vẫn tiếp tục ép giá, ông Trọng cho biết sẽ đề nghị Công an TP Uông Bí vào cuộc điều tra, đồng thời mời gọi các doanh nghiệp ngành than trên địa bàn cùng các cơ quan đơn vị trong tỉnh thu mua, tiêu thụ giúp bà con theo chương trình xúc tiến thương mại đã thống nhất từ trước.
Nông dân phường Phương Nam thu hoạch vải. Ảnh: Hùng Sơn
Vùng vải chín sớm Phương Nam hiện có diện tích gần 400 ha. Thời điểm thu hoạch vào giữa tháng 5, trước khi thu hoạch các loại vải khác từ 20-30 ngày. Dự kiến sản lượng vải năm nay đạt khoảng 2.000 tấn.
Năm 2013, vải chín sớm Phương Nam được Cục Sở hữu trí tuệ, Bộ Khoa học và Công nghệ chứng nhận đăng ký nhãn hiệu, được UBND tỉnh Quảng Ninh quy hoạch là một trong 17 vùng sản xuất hàng hóa nông nghiệp tập trung của tỉnh (vì có hiệu quả kinh tế cao trên 240 triệu đồng/ha, cao hơn nhiều so với những loại cây ăn quả khác cùng điều kiện phát triển).
Để đáp ứng yêu cầu khắt khe của thị trường về chất lượng sản phẩm, vệ sinh an toàn thực phẩm, năm 2017 TP Uông Bí đã phê duyệt Dự án sản xuất vải chín sớm Phương Nam theo quy trình VietGAP. Sau 4 năm triển khai, năng suất, sản lượng, tiêu thụ đã có những cải thiện rõ rệt. Nếu như năm 2015, phường có 315ha trồng (288ha cho thu hoạch) chỉ thu hoạch được 1.050 tấn, doanh thu 31,5 tỷ đồng, thì đến năm 2020, phường đã đạt trên 372ha (diện tích thu hoạch 320ha), sản lượng ước đạt đến 4.000 tấn, cao hơn năm 2015 gần 3.000 tấn và tăng gấp đôi so với năm 2019, doanh thu 100 tỷ đồng.
Hiện, vải chín sớm Phương Nam đã trở thành cây trồng chủ lực và là một trong những sản phẩm OCOP của TP Uông Bí (tỉnh Quảng Ninh).
