"Chính phủ và Bộ NN-PTNT rất quan tâm tới tình trạng ùn ứ nông sản ở khu vực cửa khẩu. Tôi đã làm việc với tỉnh Quảng Ninh, và cơ bản thống nhất chủ trương xây dựng Trung tâm Giao dịch nông, lâm, thủy sản tại phường Hải Yên, TP. Móng Cái", Bộ trưởng Lê Minh Hoan phát biểu trong buổi làm việc với UBND Quảng Ninh ngày 28/12.
Theo người đứng đầu ngành nông nghiệp, bà con nông dân hiện có tâm lý e ngại đưa hàng lên cửa khẩu để giao dịch trực tiếp với thương lái Trung Quốc.
Ông cho rằng nguyên nhân nằm ở chỗ, bất cứ sự cố đứt gãy nào trong chuỗi giá trị đều sẽ gây ra rủi ro cho bà con. Vì vậy, người dân chấp nhận bán nông sản rẻ tại ruộng cho thương lái Trung Quốc.
Bên cạnh nhận thức, Bộ trưởng Lê Minh Hoan đánh giá, việc xây dựng một trung tâm giao dịch nông sản tại địa phương có cửa khẩu xuất phát từ yêu cầu thực tiễn. Thời gian qua, tình trạng ùn ứ nông sản diễn ra liên tục, đặc biệt là trên địa bàn Lạng Sơn. Đây không phải hiện tượng nhất thời, mà lặp đi lặp lại hàng năm.
"Nếu không giải quyết gấp vấn đề, người dân sẽ rơi vào tâm lý là càng sản xuất càng rủi ro", Bộ trưởng nêu vấn đề.
Ông cũng nhìn nhận, rằng biện pháp tháo gỡ căn cơ phải xuất phát từ việc đầu tư bài bản cơ sở hạ tầng, giao thông và logistics. Tinh thần này của Bộ NN-PTNT được Thủ tướng hoan nghênh, và Bộ được giao nhiệm vụ chủ trì, phối hợp tỉnh xây dựng một mô hình thí điểm. Trên cơ sở đó, Bộ NN-PTNT sẽ phối hợp với các địa phương khác như Lạng Sơn, Lào Cai... để tổ chức các cơ sở tương tự.
Tham luận tại buổi làm việc, đơn vị tư vấn xây dựng trung tâm giao dịch cho Quảng Ninh cho biết, vị trí xây dựng công trình nằm ở đầu cầu phao Km3+Km4 sông Ka Long, phường Hải Yên. Trung tâm gồm các hợp phần: Khu làm việc cho liên ngành cửa khẩu và khu nhà điều hành; Hệ thống kho khô, kho lạnh, kho ngoại quan chứa hàng, bến bãi hàng hóa chờ xuất khẩu, nhập khẩu...
Hệ thống kinh doanh dịch vụ tổng hợp gồm hệ thống ki-ốt trưng bày sản phẩm kết hợp văn phòng làm việc cho doanh nghiệp, khu văn phòng cho ngân hàng; Khu phức hợp phục vụ các hoạt động tổ chức hội nghị hội thảo, xúc tiến thương mại. Trên quy mô 95,3 ha, trung tâm sẽ được xây dựng qua hai giai đoạn: 2022-2025 và 2025-2030.
Lắng nghe báo cáo của Quảng Ninh, Bộ trưởng Lê Minh Hoan hoan nghênh tinh thần chủ động của tỉnh, đồng thời nhấn mạnh: Việc xây dựng trung tâm giao dịch không phải nhiệm vụ riêng của Bộ NN-PTNT hay Bộ Công thương, mà là giúp ích cho Quảng Ninh, tạo tiền đề cho các giải pháp tháo gỡ ùn tắc nông sản.
"Đây là mô hình không mới, nhưng tích hợp được những giá trị cũ để tạo ra một sức sống mới. Ý nghĩa sâu xa của trung tâm là giúp người dân bỏ được tư duy xuất khẩu theo đường tiểu ngạch. Nếu làm được, bà con sẽ không còn bỡ ngỡ khi đưa nông sản ra những thị trường như Mỹ, châu Âu", Bộ trưởng Lê Minh Hoan bày tỏ.
Nếu phát huy trọn vẹn được giá trị của trung tâm giao dịch, lãnh đạo Bộ NN-PTNT tin người dân sẽ mạnh dạn đưa hàng lên cửa khẩu, trực tiếp đàm phán với doanh nghiệp Trung Quốc, thậm chí đưa nông sản chạy thẳng lên Bắc Kinh, Thượng Hải trong tương lai.
Tại buổi làm việc, Phó Chủ tịch UBND Quảng Ninh Phạm Văn Thành đánh giá cao Bộ NN-PTNT trong việc đồng hành, hỗ trợ tỉnh trong việc tham mưu, xây dựng Trung tâm Giao dịch nông, lâm, thủy sản.
Ông Thành nêu thực trạng của kinh tế biên mậu và khu vực cửa khẩu hiện chủ yếu là nhỏ lẻ, manh mún. Chuyện ùn ứ nông sản từ các nơi khác đổ về khó tránh khỏi, nhất là khi giữa người bán nông sản với cửa khẩu và phía Trung Quốc không được thông suốt thông tin.
Bên cạnh nhiệm vụ chính là giúp lưu thông hàng hóa, nông sản, trung tâm giao dịch được Quảng Ninh kỳ vọng là sẽ tích hợp đa giá trị, như dịch vụ công, kiểm dịch tại chỗ... Qua hình mẫu ở Quảng Ninh, tỉnh hy vọng Bộ NN-PTNT sẽ có giải pháp căn cơ, bài bản để điều tiết nông sản chung cho cả nước.