Cựu bộ trưởng y tế: "Đến nay mới biết là sai"
Trước phần xét hỏi cựu Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long, HĐXX thẩm vấn bị cáo Phan Quốc Việt, Tổng Giám đốc Công ty Việt Á. Việt khai trước HĐXX việc có đưa cho ông Nguyễn Huỳnh (cựu thư ký của ông Long) tổng cộng 2,2 triệu USD và 4 tỉ đồng. Trong số này, 2,2 triệu USD là Việt gửi cho ông Long.
Về nội dung này, cựu Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long cho biết không ý kiến gì về cáo buộc của viện kiểm sát đối với mình về tội danh nhận hối lộ, tuy nhiên, bị cáo muốn giải trình, làm rõ thêm một số nội dung.
Cựu Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long. Ảnh: TTXVN.
Ông Long nhắc lại bối cảnh xảy ra vụ án, khi ấy tình hình dịch Covid-19 rất cấp bách, đòi hỏi đặt ra là phải có một sản phẩm về kit test để phục vụ phòng, chống dịch. Và đến khoảng tháng 2/2020, ông Long mới chuyển công tác từ Ban Tuyên giáo TƯ về Bộ Y tế.
Ông Long khai, trước thời điểm cấp phép 2 ngày ông mới biết đến kit test của Công ty Việt Á. Khi này, cựu thư ký Nguyễn Huỳnh có nhờ ông Long nói với một số đơn vị liên quan tại Bộ Y tế để thúc đẩy quá trình cấp phép, nhưng ông Long từ chối vì "không muốn dính vào".
Ông Long nói, bản thân không tin Công ty Việt Á sẽ sản xuất được kit test nhưng ông Nguyễn Huỳnh có nói đây là sản phẩm kết hợp với Học viện Quân y. Vì thế, sau này, tại một hội nghị về phòng, chống dịch, ông có biểu dương Học viện Quân y trong việc nghiên cứu kit test.
Ông Long cũng cho biết, từng được bị cáo Nguyễn Minh Tuấn (cựu Vụ trưởng Vụ Trang thiết bị và công trình y tế, Bộ Y tế) xin ý kiến về việc cấp phép tạm thời cho kit test Việt Á. Khi đó, ông nhắc nhở ông Tuấn rằng phải chú ý đến công tác truyền thông, phải giải thích cho người dân hiểu.
Đến giai đoạn cấp phép chính thức, Bộ Y tế có đôn đốc, nhưng là đôn đốc chung chứ không chỉ riêng kit test Việt Á. Bằng chứng là có tới 169 sản phẩm test được cấp phép.
Và trong suốt quá trình cấp phép tạm thời rồi cấp phép lưu hành, cựu Bộ trưởng Bộ Y tế khẳng định không nghe gì về chủ sở hữu của kit test Việt Á.
Trình bày về mối quan hệ với Tổng giám đốc Công ty Việt Á, ông Nguyễn Thanh Long khai quen Phan Quốc Việt vào khoảng năm 2017, trong một lần thực hiện xã hội hóa y tế ở TP.HCM, nhưng hai bên không liên lạc hay trao đổi gì.
Thẩm phán Trần Nam Hà - Chủ tọa phiên toà sơ thẩm vụ Việt Á. Ảnh: TTXVN.
Hội đồng xét xử hỏi ông Long có can thiệp gì để giúp Công ty Việt Á trong quá trình cấp phép, phân phối kit test hay không? Cựu Bộ trưởng Bộ Y tế khẳng định "không có bất cứ ưu ái nào".
Thậm chí, sau giai đoạn cấp phép tạm thời, Phan Quốc Việt từng nhờ người tác động nhưng ông Long đã thẳng thừng từ chối, yêu cầu cứ làm theo quy định pháp luật.
Về hành vi nhận hối lộ, ông Long thừa nhận cầm 2,25 triệu USD từ Phan Quốc Việt, trong đó 2,2 triệu USD nhận thông qua cựu thư ký Nguyễn Huỳnh, 50.000 USD nhận trực tiếp từ Việt. Thời điểm đưa và nhận tiền là khoảng 10 tháng sau khi đã cấp phép tạm thời, chứ không đòi hỏi gì.
"Không ưu ái nhưng tại sao Việt lại phải đưa tiền?", hội đồng xét xử hỏi. Đáp lời, ông Long cho hay, khi đưa tiền có hỏi và ông Huỳnh bảo đây là tiền cảm ơn; đến nay bị cáo thấy hành vi này là sai, xin nhận.
Cựu Trợ lý Phó Thủ tướng sửa được công văn của Bộ Y tế
Phần thẩm vấn cựu Trợ lý Phó Thủ tướng Nguyễn Văn Trịnh, thẩm phán Trần Nam Hà - Chủ tọa phiên toà sơ thẩm đặt câu hỏi vì sao Nguyễn Văn Trịnh sửa được công văn của Bộ Y tế. Bị cáo này cho hay, “sửa được vì thủ trưởng của mình khi đó đang “phụ trách” Bộ Y tế”.
Hồ sơ vụ Việt Á, Viện kiểm sát cáo buộc Nguyễn Văn Trịnh (cựu Trợ lý Phó Thủ tướng Chính phủ) có 5 sai phạm giúp Công ty Việt Á biến kit test của Nhà nước thành của riêng rồi sản xuất, bán thương mại trái phép gây thiệt hại 1.235 tỷ đồng.
Các bị cáo trong vụ án Việt Á. Ảnh: TTXVN.
Bị cáo Nguyễn Văn Trịnh thừa nhận cáo buộc của Viện kiểm sát là "thỏa đáng" và bản thân cũng được Phan Quốc Việt, Tổng Giám đốc Công ty Việt Á, "cảm ơn" 200.000 USD sau khi thực hiện những hành vi sai phạm.
Nguyễn Văn Trịnh đã yêu cầu một cán bộ ở Bộ Y tế sửa công văn theo hướng giúp Công ty Việt Á loại bỏ đối thủ cạnh tranh trong việc tiêu thụ kit test Covid-19; hướng dẫn Phan Quốc Việt soạn văn bản xin cấp số lưu hành cho test của Việt Á, gửi lại để Trịnh duyệt trước khi chuyển Bộ Y tế.
Ông Trịnh còn chỉ đạo bị cáo Nguyễn Huỳnh (thư ký của bị cáo Nguyễn Thanh Long khi đó là Thứ trưởng Bộ Y tế) giúp đỡ Công ty Việt Á đồng thời can thiệp tới bị cáo Nguyễn Nam Liên (khi đó là Vụ trưởng Kế hoạch Tài chính Bộ Y tế) giúp Công ty Việt Á được thanh toán tiền bán kit test là 470.000 đồng/test (giá thực, kèm 5% lợi nhuận là hơn 143 ngàn đồng/test).
Sai phạm tiếp theo, bị cáo Trịnh tác động tới bị cáo Nguyễn Minh Tuấn (khi đó là Vụ trưởng Trang thiết bị công trình Bộ Y tế) lập hồ sơ trình lãnh đạo Bộ duyệt đăng ký lưu hành kit test cho Công ty Việt Á.
Khai báo tại tòa, Nguyễn Văn Trịnh mong tòa xem xét, anh ta không tự ý sửa công văn của Bộ Y tế theo hướng có lợi cho Việt Á mà sửa theo nội dung cuộc họp giao ban của các lãnh đạo Bộ.
Nguyễn Văn Trịnh cũng mong tòa án xem xét việc bản thân tác động bị cáo Nguyễn Minh Tuấn lập hồ sơ cho Công ty Việt Á vì "lúc đó phòng chống dịch cấp bách"; bản thân bị cáo không biết kit test đó vốn thuộc sở hữu Nhà nước, bị Việt Á chiếm đoạt quyền sở hữu.
Sau khi làm những hành vi giúp Công ty Việt Á, Trịnh được Phan Quốc Việt cảm ơn 2 lần, tổng cộng 200.000 USD (gần 4,6 tỷ đồng). Bị cáo Trịnh đã tác động gia đình để nộp lại số này.
