Không nhớ cụ thể từng lần đưa tiền vì đã quá 2 năm
Trước khi thẩm vấn Phan Quốc Việt, HĐXX cho cách ly 4 bị cáo Trịnh Thanh Hùng (cựu Phó Vụ trưởng Vụ KH&CN các ngành kinh tế - kỹ thuật, Bộ KH&CN), Nguyễn Thanh Long (cựu Bộ trưởng Bộ Y tế), Nguyễn Huỳnh (cựu thư ký Thứ trưởng Bộ Y tế) và Nguyễn Văn Trịnh (cựu trợ lý Phó Thủ tướng).
Bị cáo Phan Quốc Việt cho hay không còn nhớ cụ thể từng lần đưa tiền cho quan chức vì thời gian đã quá 2 năm. Tổng Giám đốc Việt Á bị cáo buộc đưa hối lộ 106 tỷ đồng và anh ta giải thích, đây là giúp đỡ, chia sẻ theo “tinh thần Á Đông”.
Bị cáo Phan Quốc Việt. Ảnh: TTXVN.
Việt cho hay, thành lập Công ty Việt Á từ năm 2017, ngoài ra còn điều hành nhiều doanh nghiệp khác, chủ yếu liên quan lĩnh vực sinh phẩm y tế. Việt Á từng hợp tác nghiên cứu với Học viện Quân y một lần, từ năm 2012 và qua đây, Việt quen biết Trịnh Thanh Hùng, Phó Vụ trưởng thuộc Bộ Khoa học Công nghệ.
Năm 2020, bị cáo Hùng gọi điện, đề nghị Việt đưa Công ty Việt Á vào phối hợp với Học viện Quân y để nghiên cứu kit test Covid-19 và anh ta đồng ý. Theo quyết định được ký bởi bị cáo Chu Ngọc Anh, Bộ trưởng Khoa học Công nghệ khi đó, Việt Á sẽ phối hợp với Học viện Quân y trong nghiên cứu kit rồi sản xuất 20.000 sản phẩm.
"Bị cáo và anh Hùng nghĩ chỉ dùng 20.000 kit là hết dịch vì Covid nó cũng nhanh hết giống SARS 2003", Phan Quốc Việt khai.
Công ty Việt Á sau đó dùng một số tài liệu của Học viện Quân y, nghiên cứu ra kit test còn Học viện cũng nghiên cứu ra một sản phẩm tương tự. Kết quả thử nghiệm cho thấy, kit của Việt Á tốt hơn nên được mang đi thử nghiệm tại Viện Vệ sinh dịch tế Trung ương rồi để Bộ Khoa học Công nghệ nghiệm thu; Bộ Y tế cấp phép lưu hành tạm thời tháng 3/2020, lưu hành chính thức tháng 12 cùng năm.
Theo Việt, quá trình thử nghiệm, xin cấp phép có gặp khó khăn vì: "Bộ Khoa học yêu cầu 1 tháng phải có kit test, được Bộ Y tế cấp phép phòng chống dịch. Nếu không làm được, sẽ không cho ký hợp đồng".
Do vậy, Việt nhờ hàng loạt người có chức vụ "giúp đỡ" để Công ty Việt Á được cấp phép lưu hành sản phẩm kit test, dù đây là thành quả nghiên cứu với Học viện Quân y bằng tiền từ ngân sách Nhà nước.
Sau đó, Phan Quốc Việt chi hàng triệu USD cùng nhiều tỷ đồng cho các cá nhân này. Anh ta khai không nhớ cụ thể số lần đưa tiền, ngày đưa tiền cho từng người vì sự việc đã diễn ra hơn 2 năm nhưng nếu nhắc lại các bản cung ở giai đoạn điều tra, Việt sẽ lại nhớ ra.
Vay mượn tiền để đưa hối lộ ông Nguyễn Thanh Long
Trả lời thẩm vấn, bị cáo Phan Quốc Việt khai với HĐXX, thời điểm đó, bị cáo Huỳnh có chia sẻ về những khó khăn tài chính, cần tiền để đưa cho sếp là ông Nguyễn Thanh Long nên Việt đã giúp đỡ.
Bị cáo Trịnh Thanh Hùng (cựu Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học và Công nghệ các ngành kinh tế - kỹ thuật, Bộ Khoa học và Công nghệ.
Ông Huỳnh nói rằng ông Long cần 1 triệu USD, khi đó Việt nói số tiền lớn, cần sắp xếp. Sau đó Việt phải đi vay bạn bè tiền Việt rồi đổi ra 1 triệu USD mang ra Hà Nội đưa cho ông Huỳnh.
“Bị cáo phải mượn bạn bè tiền vì thời điểm đó chưa có nguồn thu, sau này mới có tiền về”, bị cáo Việt khai.
Chủ tịch Việt Á Phan Quốc Việt còn khai đã đưa cho bị cáo Nguyễn Minh Tuấn (cựu Vụ trưởng Vụ Trang thiết bị & Công trình y tế) 300.000 USD; đưa cho bị cáo Nguyễn Nam Liên (cựu Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính, Bộ Y tế) 100.000 USD; Phạm Công Tạc (cựu Thứ trưởng Bộ KH&CN) 50.000 USD.
Trả lời câu hỏi: Bị cáo có đưa tiền cho ai ở Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương không?, bị cáo Việt đáp: “Bị cáo không nhớ hết”.
Đối với tỉnh Hải Dương, bị cáo Việt cho biết “có kỷ niệm sâu sắc, bởi 30 nhân viên của bị cáo đã cùng Hải Dương nhiều ngày chống dịch”.
Ở CDC Hải Dương, bị cáo đưa cho ông Phạm Duy Tuyến (cựu Giám đốc CDC Hải Dương) 27 tỷ đồng chia làm 3 lần. Khi đưa tiền bị cáo không nói gì, cũng không thỏa thuận gì.
“Bị cáo hiểu việc hối lộ là sai, nhưng bị cáo nghĩ rằng việc chia sẻ lợi nhuận thì không sai nên bị cáo đã chuyển khoản tiền cho ông Tuyến”, bị cáo Việt trình bày.
Bị cáo Phan Quốc Việt cũng thừa nhận đã đưa cho ông Phạm Xuân Thăng (cựu Bí thư Hải Dương) 100.000 USD vào dịp Tết Nguyên đán.
“Đối với các CDC khác, bị cáo không đưa tiền trực tiếp mà đều để nhân viên của bị cáo đưa tiền”, bị cáo Phan Quốc Việt khai.
Bị cáo Phạm Mạnh Cường, cựu Giám đốc Sở Y tế tỉnh Hải Dương. Ảnh: TTXVN.
Theo hồ sơ, bị cáo Chu Ngọc Anh nhận từ Phan Quốc Việt 200.000 USD; Phạm Công Tạc, cựu Thứ trưởng Bộ Khoa học Công nghệ nhận 50.000 USD còn Trịnh Thanh Hùng nhận 350.000 USD.
Tại Bộ Y tế, Việt đưa cho Nguyễn Huỳnh (cựu Phó Trưởng phòng Giá, Cục Quản lý Dược), hơn 2 triệu USD và 4 tỷ đồng để Huỳnh chuyển cho bị cáo Nguyễn Thanh Long hơn 2 triệu USD. Ngoài ra, bị cáo Nguyễn Minh Tuấn, cựu Vụ trưởng Vụ Trang thiết bị công trình, nhận 300.000 USD; Nguyễn Nam Liên, cựu Vụ trưởng Vụ Tài chính, kế hoạch, nhận 100.000 USD.
Bị can Nguyễn Văn Trịnh, cựu Trợ lý Phó thủ tướng, cũng được Phan Quốc Việt "cảm ơn" 200.000 USD.
Với Trịnh Thanh Hùng, Việt khai đưa tiền cho ông ta vì: "Anh Hùng rất nhiệt tình, chỉ muốn có kit test phòng chống dịch, nhiều khi 3 – 4h sáng gọi, dí bị cáo làm cho được nên khi Việt Á nhận thanh toán, bị cáo đưa tiền cho Hùng để chia sẻ".
Chủ tọa Trần Nam Hà cho hay, cựu Thứ trưởng Phạm Công Tạc khai chỉ nhận từ Việt 100 triệu đồng, không phải 50.000 USD. Vậy Việt lấy lý do gì khẳng định là 50.000 USD, không phải con số khác? Phan Quốc Việt khai: "Lúc đó chỉ đưa tiền USD cho tiện".
Theo hồ sơ vụ án, ngoài đưa tiền cho các cá nhân thuộc Chính phủ, Bộ Y tế, Bộ Khoa học Công nghệ, Phan Quốc Việt và người thuộc Công ty Việt Á còn hối lộ quan chức hàng loạt tỉnh thành để được bán kit test với giá cao. Tổng cộng, Việt đã hối lộ hơn 106 tỷ đồng và gây thiệt hại 1.235 tỷ đồng.
