Đập ngăn mặn sông Hiếu: Công trình thủy lợi đa mục tiêu

Đập ngăn mặn hoàn toàn điều khiển tự động

Công trình đập ngăn mặn sông Hiếu có tổng mức đầu tư 500 tỷ đồng từ nguồn vốn trái phiếu Chính phủ. Trong đó, chi phí bồi thường, hỗ trợ và tái định cư 20 tỷ đồng; chi phí xây dựng trên 328 tỷ đồng; chi phí thiết bị trên 14 tỷ đồng; chi phí dự phòng trên 67 tỷ đồng...

Bài liên quan

Xâm nhập mặn khiến hàng trăm ha đất canh tác bị ảnh hưởng

Mục tiêu của dự án là kiểm soát mặn, ngọt, cấp nước sản xuất cho khoảng 1,3 nghìn ha đất nông nghiệp và 200ha đất nuôi trồng thủy sản; tạo nguồn cấp nước sinh hoạt cho khoảng 25 nghìn dân; kết nối giao thông hai bên bờ sông Hiếu; tạo cảnh quan môi trường đô thị và phát triển du lịch. Hai địa phương được hưởng lợi trực tiếp là TP Đông Hà và huyện Cam Lộ.

Đập ngăn mặn sông Hiếu được đầu tư xây dựng gồm các hạng mục đập ngăn mặn, đầu âu thuyền thượng lưu, cầu công tác kết hợp giao thông, khu nhà quản lý vận hành; hệ thống quan trắc giám sát... Thiết bị công nghệ được trang bị tại công trình đầu mối này là thiết bị cơ khí, đóng mở; hệ thống thiết bị điều khiển. Trong đó, hệ thống giám sát thu số liệu làm căn cứ ra các quyết định điều khiển hệ thống cửa van ống và âu thuyền. Hệ thống giám sát tự động đo mực nước thượng hạ lưu cống, mực nước trong âu thuyền, độ mặn thượng hạ lưu cống, độ mở cửa cống và âu thuyền, giám sát lưu lượng. Giám sát công trình bằng hình ảnh camera.

Việc đo đạc, lưu trữ số liệu, hệ thống truyền thông hoàn toàn tự động, nguồn năng lượng hoạt động duy trì bằng pin năng lượng mặt trời, số liệu gửi về theo sóng radio, mạng GSM, internet… của mạng thông tin hiện có tới hệ thống máy chủ và hiện lên bảng điện tử đặt tại nhà quản lý.

Đây được đánh giá là công trình có công nghệ quản lý, vận hành hiện đại bậc nhất hiện nay. Với quy mô lớn, được đầu tư bài bản, đập ngăn mặn sông Hiếu hứu hẹn mang lại giá trị thiết thực cho cuộc sống cũng như sản xuất của người dân hai địa phương là thành phố Đông Hà và huyện Cam Lộ.

Sứ mệnh cao cả

Ông Lê Nhật Tiên, Chủ tịch UBND xã Cam Thủy (huyện Cam Lộ) cho biết, trước đây, cứ cuối vụ đông xuân, đầu vụ hè thu, người dân nơi đây lại thấp thỏm lo âu hạn hán xâm nhập mặn. Hè chưa đến, hạn hán xâm nhập mặn khiến nguồn nước từ cửa biển ngược sông Hiếu hàng chục km xâm nhập vào đất liền. Nhiều thời điểm, hàng trăm ha lúa đông xuân của TP Đông Hà và huyện Cam Lộ đang ở cuối vụ bị chết; vụ hè thu phải gieo cấy lại, nguồn nước giếng khơi sinh hoạt khan hiếm, nhiễm phèn, mặn.

Thế nhưng, nỗi lo của người dân đã biến mất kể từ tháng 4/2022, khi đập ngăn mặn sông Hiếu hoàn thành, bàn giao đưa vào sử dụng. Công trình này được giao cho Công ty TNHH MTV Quản lý khai thác công trình thủy lợi tỉnh Quảng Trị vận hành và khai thác.

Ông Nguyễn Sinh Công, Tổng Giám đốc Công ty TNHH MTV Quản lý khai thác công trình thủy lợi tỉnh Quảng Trị cho biết, sau khi nhận bàn giao công trình, công ty đã cử 5 cán bộ, công nhân trong đó có 1 kỹ sư ra trung tâm điều hành của công trình để vận hành. Tuy nhiên, với các thiết bị công nghệ hiện đại được trang bị, sau khi được tập huấn, 5 thành viên của tổ đập ngăn mặn sông Hiếu phải vừa học vừa làm. Từ thời điểm nhận bàn giao đến nay, dù đã trải qua một mùa hạn hán và xâm nhập mặn khốc liệt nhưng nhờ tuân thủ quy trình vận hành và chất lượng công trình đảm bảo nên các địa phương, diện tích đất canh tác, nuôi trồng thủy sản ở TP Đông Hà và huyện Cam Lộ không còn chịu thiệt hại.

“Vụ hè thu 2022, toàn bộ các trạm bơm phía thượng nguồn đập ngăn mặn sông Hiếu đều có đủ nguồn nước ngọt để bơm tưới cho diện tích đất canh tác. Để đảm bảo quy trình vận hành và vấn đề môi trường, chúng tôi mong nhận được sự phối hợp trong công tác tuyên truyền của các địa phương để người dân có ý thức cao hơn trong bảo vệ môi trường, tiết kiệm nguồn nước ngọt”, ông Công chia sẻ.

Kỹ sư Trần Anh Khương cùng 4 công nhân Công ty TNHH MTV Quản lý khai thác công trình thủy lợi tỉnh Quảng Trị được giao nhiệm vụ bảo vệ, vận hành tại trung tâm vận hành công trình. Nhiệm vụ của tổ ngăn mặn, giữ ngọt đập ngăn mặn sông Hiếu là trực 24/24h vừa bảo vệ vừa vận hành công trình, phát hiện sự cố để khắc phục.

Với các thông số chuyển tự động vào hệ thống điều khiển nằm trong nhà điều hành, được kết nối với màn hình lớn, sau khi nhận thông tin, tổ ngăn mặn, giữ ngọt đập ngăn mặn sông Hiếu sẽ báo cáo về công ty. Khi nào được lệnh đóng, mở cửa van, tổ ngăn mặn, giữ ngọt đập ngăn mặn sông Hiếu sẽ thực hiện theo chỉ định. Trong trường hợp mất điện lưới, hệ thống đóng mở cửa van sẽ được vận hành thủ công thông qua các bộ điều khiển nằm trên các dầm bê tông cốt thép phía trên thành cầu. Nếu cửa van được đóng, các tàu thuyền khi muốn ngược xuôi sông Hiếu sẽ được tải qua hệ thống tời thuyền, không gây cản trở, ách tắc giao thông đường thủy.

Kỹ sư Trần Anh Khương cho biết thêm, đập ngăn mặn sông Hiếu được xây dựng với cao trình mặt đập 1,7m, cao trình cửa van 1,5m, một bên có hệ thống tời trong tổ hợp đóng van. Các hệ thống vận hành được trang bị rất hiện đại, đọc mực nước, đo lượng mưa đều tự động hóa. Vì vậy, nếu gặp thời tiết bất thuận, cán bộ vận hành vẫn có thể ngồi trong nhà điều hành để nhận và thực hiện lệnh đóng mở cửa van.

-------Box---------

“Được trang bị hiện đại tất nhiên sẽ phải học hỏi nhiều trong quá trình vận hành. Tuy nhiên, công ty và tổ ngăn mặn, giữ ngọt đập ngăn mặn sông Hiếu trực vận hành cũng sẽ rất thuận tiện. Trong trường hợp mưa to, gió lớn nhân viên trực vận hành có thể ngồi trong nhà điều hành để thực hiện lệnh đóng mở cửa van. Khi mất điện, nhà điều hành sẽ được chạy máy nổ và việc vận hành đóng mở được thực hiện thủ công bằng nút bấm thủy lực nằm ngay trên các mố cầu”, kỹ sư Trần Anh Khương chia sẻ với NNVN.