Điêu khắc gia Bùi Hải Sơn.
Điêu khắc gia Bùi Hải Sơn sinh năm 1957 tại cù lao Ông Chưởng, tỉnh An Giang. Sau khi tốt nghiệp Đại học Mỹ thuật TP.HCM, điêu khắc gia Bùi Hải Sơn gắn bó và sáng tạo cùng mảnh đất Sài Gòn.
Được đánh giá là một trong những điêu khắc gia tiêu biểu của Việt Nam ở thế hệ mới, điêu khắc gia Bùi Hải Sơn không chỉ có tác phẩm lưu giữ trong Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, mà còn có nhiều tác phẩm lưu dấu tại Công viên Beasan (Iksan, Hàn Quốc) và Bảo tàng Takanabe (Miyazaki, Nhật Bản).
Sau triển lãm “Nguồn” vào năm 2010, điêu khắc gia Bùi Hải Sơn lại giới thiệu đến công chúng những tìm tòi của mình qua triển lãm “Khải huyền” tại Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM từ ngày 6/1 đến ngày 13/1. Khải huyền có nghĩa là vén bức màn để hé mở điều bí mật. Vậy thì, điêu khắc gia Bùi Hải Sơn muốn giới mộ điệu khám phá vẻ đẹp gì?
"Giao điểm".
Gần 30 năm mê đắm hình tượng hạt lúa, cho nên “Khải huyền” của điêu khắc gia Bùi Hải Sơn vẫn lấy hình tượng hạt lúa làm cảm hứng chủ đạo. Hình tượng hạt lúa được ông khai thác với những trăn trở và tìm kiếm ngôn ngữ thể hiện, để đạt đến sự hiện đại và tối giản nhưng nhiều ẩn ý.
Điêu khắc gia Bùi Hải Sơn bày tỏ: “Hình ảnh hạt lúa đặc trưng cho vùng không gian sống quê hương tôi An Giang. Hạt giống mang thông điệp về quá khứ- hiện tại- tương lai. Đó còn là sự chiêm nghiệm giữa hiện hữu và hư vô, đơn lẻ và sinh sôi”.
"Cội rễ".
Với tư cách giám tuyển của triển lãm “Khải huyền”, nhà nghiên cứu Vũ Huy Thông nhận định: “Bùi Hải Sơn đang trong giai đoạn sáng tạo sung sức nhất. Cùng với số ít nghệ sĩ đồng trang lứa, điêu khắc của Bùi Hải Sơn có phong cách cá nhân rất rõ trong lát cắt vài thập niên điêu khắc Việt Nam đột ngột thay đổi với các xu hướng nghệ thuật hiện đại. Thành công trong ngôn ngữ điêu khắc kim loại, những hoạt động sáng tác, quản lý và giảng dạy mỹ thuật xuyên suốt từ đầu năm 2000 đã tạo cho Bùi Hải Sơn một vị trí quan trọng hàng đầu trong nền điêu khắc đương đại”.
"Đồng bằng".
Kể từ triển lãm cá nhân lần đầu năm 2010, hình tượng hạt lúa và những biến thể đa chất liệu trong ngôn ngữ điêu khắc của Bùi Hải Sơn, đã là những chiêm nghiệm về tình yêu và văn hóa miền Tây Nam bộ. Hình tượng hạt lúa gắn với Bùi Hải Sơn không chỉ như một tài nguyên phong phú ngôn ngữ tạo hình, mà còn có ý nghĩa “chứng nhân tinh thần về cuộc di dân của dân tộc Việt về phương Nam” như ông thổ lộ.
"Âm dương".
Từ triển lãm “Nguồn” đến triển lãm “Khải huyền”, hình tượng hạt lúa đã được nâng lên nhiều chiều kích thẩm mỹ khác. Điêu khắc gia Bùi Hải Sơn tuổi 66 chia sẻ: “Ai cũng có nguồn gốc và ký ức về một không gian sống, với tôi đó là cù lao, là dòng sông. Cù lao Ông Chưởng - hạt lúa - dòng sông là những thực tại hữu hình trong dòng chảy tiềm thức về cuộc di dân về phía Nam và xa hơn nữa. Lần này, tôi mang đến một nhãn quan tối giản về hình thể và không gian để chiêm nghiệm về thực tại vô hình”.
"Mã nguồn".
Triển lãm “Khải huyền” của nhà điêu khắc Bùi Hải Sơn nhận được sự quan tâm của nhiều đồng nghiệp. Họa sĩ Nguyễn Quân đánh giá: “Hình khối hạt-nguồn của tác giả đạt tới sự tinh lọc, giản dị và giàu ẩn ý, thuyết phục và gây xúc động. Đồng thời hình thể quy giản có tính trừu tượng, phổ quát đó lại biến hóa kì, lạ, bất ngờ…
Trong tâm tưởng người xem, hạt-nguồn của Bùi Hải Sơn cũng có thể biến hóa thành cây, con vật hoặc bộ phận của cơ thể... Điêu khắc và vật liệu vô cơ được người sáng tạo ra chúng gieo phôi mầm sống, phả hơi thở ấm vào. Đối lập giữa sự tính toán duy lý và tính sinh học tự tiến hóa, đối lập vô cơ - hữu cơ làm cho các tác phẩm nhiều chất design công nghiệp có một sắc thái thẩm mỹ riêng và nhất quán. Tôi có cảm giác điêu khắc của Bùi Hải Sơn rất tương hợp với nội ngoại thất đô thị Sài Gòn của chúng ta. Phong cách điêu khắc riêng, đậm đặc đã làm nên một tên tuổi, một tác giả điêu khắc khó quên của thành phố này.
"Khải huyền".
Cũng cần nói thêm, sự phát triển của điêu khắc hiện đại đã làm thay đổi những quan niệm, định nghĩa về điêu khắc từ hơn nửa thế kỷ trước và theo dòng phát triển nó sẽ còn thay đổi với điêu khắc đương đại. Khi những hình thể âm và những mặt phẳng giới hạn hình thể được hiểu như là ngôn ngữ và ánh sáng được xem như là chất liệu của điêu khắc thì mọi việc đã thực sự thay đổi rất nhiều.
Công việc của các nhà điêu khắc vẫn luôn hướng đến những đổi thay mang tính sáng tạo, nhưng quan trọng không kém là hệ thống đào tạo mỹ thuật có quan tâm đến những thay đổi nói trên hay không và những người có trách nhiệm về phía chính quyền có thể hiểu được những đổi thay này đến mức độ nào”.
