Đổi chác đường dân sinh, chuyện lạ ở Hòa Phú!

Từ đường làng thành "đất vàng tư nhân"

Không còn hình ảnh quen thuộc của những con đường làng rộng mở, cũng chẳng còn lối đi dẫn ra cánh đồng hay khu mộ tổ tiên. Thay vào đó, công trình cao sừng sững mọc lên, ngăn lối, chắn đường. Trên khu đất từng là con đường đi chung, đất rìa đồi, giờ đây bị bịt kín bởi quán cà phê, ki-ốt, bể bơi.

Con đường xưa của dân, nay hóa thành tài sản riêng của một nhóm "người có điều kiện".

"Nơi này trước đây là đường làng, là lối đi ra đồng, ra khu mồ mả tổ tiên chúng tôi, giờ thì họ xây lên hết rồi. Chặn cả lối đi, giờ chúng tôi không biết làm thế nào để ra đó. Thời gian qua chúng tôi tố cáo nhiều, nhưng chẳng ai giải quyết", ông Phạm Thái Nam (thôn Hoà Phú, xã Hoà Thạch, huyện Quốc Oai, TP Hà Nội), một hộ dân bị ảnh hưởng, thở dài bất lực. Nhưng ông không đơn độc. Nhiều hộ dân khác trong thôn cũng chung cảnh ngộ, lối đi công cộng vốn là của chung, bỗng chốc bị "tư hữu hóa" không một lời báo trước, không một văn bản minh bạch nào.

Những lá đơn kêu cứu, đơn tố cáo dày lên theo năm tháng, nhưng câu trả lời từ chính quyền thì mỏng như làn khói sớm với nội dung là "tiếp nhận đơn" và vẫn chưa được xử lý. Trong đơn, gia đình anh Phạm Thái Nam chỉ rõ, gia đình ông Nguyễn Ngọc Thanh (chồng) và bà Phạm Thị Lan Anh (vợ), sau khi mua đất và về cư trú tại xóm 2, thôn Hoà Phú đã ngang nhiên lấn chiếm đất công, chặn đường đi chung, san lấp đất rìa đồi - khu vực không được phép xây dựng.

"Từ năm 2016 đến nay, họ đã lấn chiếm, đổ bê tông, xây hàng loạt ki-ốt bán hàng trên đường đi dân sinh, xây thêm một loạt công trình khác làm mất lối đi ra gò Xoãn Đào, nơi có phần mộ tổ tiên chúng tôi. Trong khi toàn bộ diện tích mà gia đình ông Thanh, bà Lan Anh đang xây dựng là đất rìa đồi, giáp đồng ruộng, không phải đất được phép xây dựng. Họ có quyền gì mà chặn đường đi chung? Chúng tôi gửi đơn tố cáo hết lần này đến lần khác, lên UBND xã, lên cả huyện, nhưng chẳng ai hồi đáp", anh Phạm Thái Nam bức xúc.

Theo một số hộ dân khác có đơn gửi đến báo Nông nghiệp và Môi trường (báo Nông nghiệp Việt Nam), khu vực này vốn đã có quy hoạch đất lưu không, đảm bảo đường giao thông tiếp giáp với mương thoát nước chung. Nhưng năm 2023, gia đình ông Thanh lại tiếp tục sử dụng máy xúc "cày nát" phần đất công này, chiếm đoạt đường dân sinh ở rìa đồi, dựng cột lưới, san gạt nền đất để mở rộng thi công sân bóng đá dịch vụ. Diện tích bị lấn chiếm không phải một mét, hai mét, mà lên đến hơn 300m2. Câu hỏi đặt ra là một cá nhân ngang nhiên san lấp, dựng công trình trên đất công, đất nông nghiệp mà không gặp bất kỳ rào cản nào từ chính quyền? Phải chăng có một thế lực nào đó đang "chống lưng" cho việc này?

Có mặt thực tế tại khu vực xóm 2, thôn Hoà Phú, xã Hoà Thạch, phóng viên nhận thấy, từ đường mòn Hồ Chí Minh rẽ vào khoảng 100m là một sân bóng đá dịch vụ rộng lớn, đầu tư hoành tráng, cổng vào dát vàng, trang trí lộng lẫy. Bên trong là cả một "hệ sinh thái" kinh doanh khép kín: sân bóng, quán cà phê, bể bơi, sân vườn tiểu cảnh, tất cả đều hoành tráng chẳng kém khu du lịch. Nhưng điều đáng nói là đất xây dựng các công trình này từ đâu ra? Dự án này có giấy phép hợp pháp không?

Không chỉ dừng lại ở quán cà phê mọc trên đường dân sinh, ngay bên dưới là một hệ thống bể bơi đang dần hoàn thiện. Mái bắn thẳng ra ngoài, phía dưới bể, công nhân vẫn hối hả làm việc, xi măng vẫn còn ướt, đá lát vẫn còn ngổn ngang. Theo phản ánh của người dân, bể bơi này vốn đã bị chính quyền đình chỉ nhiều lần, nhưng nó vẫn "mọc" lên, hoàn thiện từng ngày, chẳng có dấu hiệu dừng lại.

Ai đã "bán rẻ' con đường của xóm?

Điều khiến người dân phẫn nộ hơn cả là sự nhập nhèm trong việc "đổi" con đường đi chung. Không có bất kỳ một quyết định hành chính hợp pháp nào, nhưng lối đi chung lại bị "sang nhượng" một cách lặng lẽ.

Khi phóng viên tìm gặp bà Phan Thanh Mai, Bí thư Chi bộ thôn Hoà Phú, bà chỉ lắc đầu: "Việc đổi đất như thế nào, từ thời điểm nào thì tôi không biết. Khi tôi làm Bí thư Chi bộ thì hiện trạng đã như vậy. Nhiều gia đình có mồ mả phía trong không có đường đi vào đã phản ánh, tôi cũng đã nhiều lần báo cáo lên xã, nhưng đến nay vẫn chưa có phản hồi".

Để làm rõ thêm thông tin, phóng viên tìm gặp ông Nguyễn Thanh Hồng, người đảm nhiệm vai trò Trưởng thôn ở thời điểm đó, ông Hồng "hồn nhiên" thừa nhận: "Năm 2020, kỷ niệm 10 năm thành lập thôn, thông qua cấp ủy, Chi bộ nhất trí đổi đoạn đường ấy cho nhà ông Thanh. Lúc ấy chỉ thống nhất miệng, sau có Biên bản, có thôn và Chi bộ ký vào, nhưng lâu rồi nên không để ý. Lúc đó đổi ngang đất, nhưng nhà Thanh - Anh có hỗ trợ thôn 30 triệu đồng để kỷ niệm thành lập thôn".

Tuy nhiên, đất công, lối đi chung, đường dân sinh thuộc quyền quản lý của UBND xã, không phải tài sản riêng của thôn để có thể tự ý "đổi chác" như một món hàng. Thôn không phải là đơn vị hành chính, không có thẩm quyền cấp đất hay chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Việc một cá nhân chỉ cần bỏ ra 30 triệu đồng để có được con đường đi chung đặt ra một câu hỏi lớn: Phải chăng đất công có thể được “đối chác” với giá rẻ mạt như vậy?

Sự việc đã rõ ràng, người dân cũng đã gửi đơn phản ánh nhiều lần lên chính quyền địa phương, trực tiếp là UBND xã Hòa Thạch. Thế nhưng đến nay, thay vì một câu trả lời thỏa đáng, tất cả chỉ là sự im lặng. Việc xử lý chậm trễ, thiếu quyết liệt không chỉ gây ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống sinh hoạt của người dân mà còn tiềm ẩn nguy cơ mất an ninh trật tự, đơn thư kéo dài, khiếu kiện phức tạp. 

Để tiếp tục làm rõ thông tin, phóng viên đã đặt lịch, liên hệ làm việc với UBND xã Hòa Thạch và UBND huyện Quốc Oai. Chúng tôi sẽ tiếp tục cập nhật khi có buổi làm việc chính thức. Trong khi chờ đợi câu trả lời từ các cơ quan chức năng, người dân vẫn từng ngày mong mỏi một hướng giải quyết thỏa đáng, để con đường chung không chỉ tồn tại trên giấy, mà thực sự trở lại với cuộc sống của họ.