Hương Khê, Hương Sơn là trọng điểm
Tỉnh Hà Tĩnh là địa phương dồi dào nguồn nguyên liệu gỗ rừng trồng, với diện tích khai thác bình quân mỗi năm đạt khoảng 100 nghìn ha keo, tràm. Khối lượng thu hoạch lớn song toàn tỉnh mới chỉ có nhà máy của Công ty CP Gỗ MDF Thanh Thành Đạt (huyện Vũ Quang) và một số nhà máy tại Khu kinh tế Vũng Áng, thị xã Kỳ Anh tiêu thụ nguồn nguyên liệu phục vụ băm dăm.
Bình quân mỗi năm, diện tích khai thác gỗ rừng trồng trên địa bàn Hà Tĩnh đạt khoảng 100 nghìn ha. Ảnh: Hưng Phúc.
Từ thực thế đó, thời gian vừa qua tại các huyện: Hương Khê, Vũ Quang, Hương Sơn, Đức Thọ, Can Lộc, Thạch Hà mọc lên vô số cơ sở thu mua keo, hoạt động băm dăm trái phép.
Ghi nhận tại huyện Hương Khê, trên địa bàn có 4 cơ sở hoạt động băm dăm từ gỗ rừng trồng (gỗ keo) và 1 cơ sở đang triển khai xây dựng từ tháng 9/2024. Tuy nhiên, về hồ sơ, thủ tục hoạt động của các cơ sở chưa đảm bảo quy định, các cơ sở băm dăm phần lớn được xây dựng trên đất ở, đất trồng cây lâu năm của hộ gia đình, cá nhân nhưng đã được đầu tư xây dựng đi vào hoạt động từ nhiều năm.
Cụ thể, Công ty Dịch vụ thương mại Ngàn Phố tại cụm công nghiệp Gia Phố của ông Trần Viết Hùng có hoạt động thu mua, cưa xẻ gỗ và ván bóc từ năm 2021, đến năm 2023 có thêm băm dăm nhưng không đúng mục tiêu dự án được duyệt. Qua kiểm tra, bên trong công ty hiện có đầy đủ các máy bóc ván, máy băm dăm, máy xay vỏ và các máy gắp, máy nâng.
Công ty TNHHTM và DV Trà My hoạt động băm dăm trái quy định, bị đình chỉ hoạt động từ tháng 10/2024. Ảnh: Hưng Phúc.
Công ty TNHHTM và DV Trà My của ông Phạm Thanh Long tại thôn Bình Thành, xã Hương Bình hoạt động cưa xẻ gỗ và thu mua vỏ keo từ năm 2020, đến đầu năm 2023 cũng phát sinh thêm hoạt động băm dăm. Tháng 3/2024, UBND huyện Hương Khê đã xử phạt doanh nghiệp này vi phạm hành chính số tiền 8 triệu đồng trên lĩnh vực môi trường.
Công ty TNHH Hoàng Sơn Hải của ông Nguyễn Thái Nam tại thôn 9 xã Hương Long hoạt động thu mua, cưa xẻ, ván bốc gỗ keo tràm từ năm 2016, đến năm 2018 có thêm hoạt động băm dăm. Hộ kinh doanh Nguyễn Đức Thiện tại xã Phúc Trạch liên kết hoạt động với Công ty TNHH Nam Long thuộc tập đoàn Hà Hưng (TP Hải Phòng) hoạt động băm dăm từ đầu năm 2024.
Ngoài ra, tại cơ sở thu mua, chế biến gỗ tại thôn 10, xã Hà Linh của ông Hoàng Duy Viết, qua kiểm tra vào ngày 11/10 phát hiện ông này đã đầu tư xây dựng nhà xưởng kiên cố với 23 trụ bê tông cột thép, lợp mái bằng tôn và 1 trạm điện trên diện tích đất trồng cây lâu năm để mở rộng điểm thu mua gỗ keo và thực hiện băm dăm nên đã yêu cầu dừng thi công, tháo dỡ.
Đối với huyện Hương Sơn, ngành chức năng cũng phát hiện nhiều cơ sở xây dựng và hoạt động băm dăm trái phép, vi phạm pháp luật về đất đai, vi phạm các quy định về phòng chống cháy nổ, nguồn gốc lâm sản, gây ô nhiễm môi trường...
Cơ sở chế biến gỗ băm dăm của Công ty TNHH MTV Thương Mại và Dịch vụ Hoài Luyến hoạt động băm dăm keo từ đầu năm 2023 và đã bị đình chỉ hoạt động tới 2 lần. Ảnh: Hưng Phúc.
Đơn cử, cơ sở chế biến gỗ băm dăm của Công ty TNHH MTV Thương Mại và Dịch vụ Hoài Luyến, xã Sơn Tây hoạt động băm dăm keo từ đầu năm 2023. Ngày 26/11/2023, UBND xã Sơn Tây lập biên bản đình chỉ hoạt động của cơ sở này, yêu cầu HTX điện Sơn Tây ngừng cung cấp điện. Ngày 14/4/2024, cơ sở Hoài Luyến tiếp tục tập kết keo, có dấu hiệu băm dăm trở lại, chính quyền xã Sơn Tây đã lập biên bản đình chỉ lần 2.
Trên địa bàn xã Sơn Lễ là Nhà máy chế biến gỗ VBE Hà Tĩnh, đóng tại KCN Khe Cò. Theo báo cáo của UBND xã Sơn Lễ, từ năm 2022 nhà máy VBE Hà Tĩnh đi vào hoạt động ổn định, tuy nhiên trong thời gian qua, sau khi nhà máy bổ sung dây chuyền hoạt động băm dăm thêm ngoài trời đã tạo ra tiếng ồn quá lớn, hoạt động cả ngày đêm, lượng khói bụi thải ra môi trường bay vào nhà ở nhân dân.
Hệ lụy các cơ sở băm dăm trái phép gây ra là ô nhiễm môi trường, gây tiếng ồn và bụi. Ảnh: Hưng Phúc.
Người dân thôn Khe Cò và các thôn lân cận đã có văn bản phản ánh gửi UBND xã Sơn Lễ. Ngày 10/10/2024, huyện Hương Sơn lập đoàn kiểm tra dự án này, phát hiện ngoài hiện trạng nhà máy đã hoạt động từ năm 2022, còn phát sinh thêm một dây chuyền gỗ băm dăm trong khuôn viên nhà máy. Tại thời điểm kiểm tra, dây chuyền băm dăm đang hoạt động.
Hệ lụy
Nhà chức trách Hà Tĩnh nhìn nhận, phần lớn các cơ sở băm dăm trên địa bàn đều núp bóng thu mua vỏ cây keo, gỗ tạp về xay làm viên nén, song đây chỉ là vỏ bọc để hoạt động băm dăm trái phép. Các xưởng được xây dựng và hoạt động trên đất chưa được quy hoạch, không đúng mục đích sử dụng đất, nằm trong khu dân cư, không đảm bảo về môi trường và phòng cháy chữa cháy.
“Việc các tổ chức, cá nhân bất chấp vi phạm đầu tư máy móc, hoạt động băm dăm trái phép là do lĩnh vực này lợi nhuận cao, gần như tận thu được cả phần ngọn lẫn thân gỗ bị dập, vỡ không thể bóc ván hay xẻ thanh”, một cán bộ đoàn kiểm tra huyện Hương Sơn nói.
Ngoài ra, xe chở nguyên liệu quá khổ, quá tải thường xuyên lưu thông cũng khiến hạ tầng giao thông xuống cấp. Ảnh: Hưng Phúc.
Theo vị này, hệ lụy các cơ sở băm dăm trái phép gây ra là ô nhiễm môi trường, gây tiếng ồn và bụi, ảnh hưởng đến đời sống, sinh hoạt của người dân. Chưa kể, hệ thống hạ tầng giao thông bị xuống cấp, hư hỏng nặng do xe chở nguyên liệu quá khổ, quá tải thường xuyên lưu thông.
Ngoài điểm "nóng" Hương Khê và Hương Sơn, tại các huyện khác cũng mọc lên nhiều cơ sở băm dăm quy mô lớn, chưa đầy đủ hồ sơ theo quy định như: Xưởng băm dăm nằm trong khuôn viên đất của Công ty TNHH Sơn Vĩnh, xã Ngọc Sơn, huyện Thạch Hà; cơ sở băm dăm của ông Trần Quốc Dũng, xã Mỹ Lộc, huyện Can Lộc; xưởng băm dăm tại xã Tùng Ảnh, huyện Đức Thọ; xưởng băm dăm tại xóm 2 xã Thọ Điền, huyện Vũ Quang...
