Đua nhau tự phát trồng chuối già Nam Mỹ xuất khẩu, lĩnh 'quả đắng'!

Theo Sở NN-PTNT tỉnh Tây Ninh, tổng diện tích trồng chuối già Nam Mỹ xuất khẩu của địa phương hiện có trên 371 ha, trong đó có khoảng 50% diện tích là người dân trồng tự phát không theo quy hoạch và không có hợp đồng bao tiêu sản phẩm. Đây cũng là một trong những lý do chính kéo giá bán chuối già Nam Mỹ xuống cực thấp trong thời gian qua, khiến sản phẩm này bị ứ đọng không thể tiêu thụ do cung vượt cầu.

Người dân TP.HCM chung tay “giải cứu” chuối già Nam Mỹ vì không xuất khẩu được
 

Thậm chí, ngay cả diện tích có hợp đồng bao tiêu sản phẩm cũng không tiêu thụ được. Trường hợp nông dân trồng chuối ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm với Cty TNHH TM DV Nông sản Ngọc Đĩnh (ấp 2, xã Vĩnh Lộc B, huyện Bình Chánh, TP.HCM) là một ví dụ.

Kết quả khảo sát của Sở NN-PTNT cho thấy, Cty Ngọc Đỉnh ký kết bao tiêu sản phẩm toàn phần với 5 hộ nông dân trồng chuối già Nam Mỹ của huyện Tân Châu với diện tích hơn 10 ha. Theo hợp đồng, Cty Ngọc Đỉnh có trách nhiệm cung cấp giống chuối cấy mô Nam Mỹ với giá 14.000 đồng/cây giống F1, bảo đảm chất lượng và bao tiêu sản phẩm đầu ra.

Trong quá trình trồng, chăm sóc, sản lượng chuối thành phẩm của người dân địa phương đạt năng suất khá cao, ước tính gần 80 tấn/ha.

Tuy nhiên, từ đầu năm 2017 đến nay, chuối già Nam Mỹ chín rục đầy đồng nhưng Cty Ngọc Đĩnh vẫn không chịu thu mua do đơn vị này đến nay vẫn chưa ký được hợp đồng xuất khẩu.

Ông Nguyễn Văn Sơn ở ấp Đông Thành, xã Tân Đông, huyện Tân Châu, trồng 3 ha chuối Nam Mỹ từ năm 2016 có hợp đồng bao tiêu sản phẩm với Cty Ngọc Đĩnh cho biết, có lúc ông phải kêu thương lái vào bán chuối giá 2.000 đồng/kg nhưng thương lái cũng chỉ chọn chuối chưa có dấu hiệu chín, trái đẹp, còn những quày chuối đã có vài trái chín thì không mua.

Ông Nguyễn Văn Sơn đành phải để chuối chín rục ngoài đồng vì không tiêu thụ được
 

“Tôi trồng chuối bằng giống cấy mô, hiện nay mỗi ngày chín cả tấn, nếu không tiêu thụ kịp thì chỉ có vứt bỏ”, ông Sơn bức xúc nói.

Theo ông Nguyễn Duy Ân (PGĐ Sở NN-PTNT), Cty Ngọc Đĩnh ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm với người trồng chuối nhưng đã không thực hiện cam kết theo hợp đồng. Trước đó, do khi ký kết hợp đồng bao tiêu sản phẩm đầu ra nông sản, người nông dân và doanh nghiệp không thống nhất ký quỹ tại ngân hàng nên không có cơ sở để ràng buộc trách nhiệm lẫn nhau.

“Vì vậy, người dân trước khi chọn ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm cần phải cân nhắc, kiểm tra năng lực của doanh nghiệp đối tác, nếu doanh nghiệp không đồng ý ký quỹ thì người dân cần phải cân nhắc. Đặc biệt, nếu gặp khó khăn nên báo ngay cho ngành chức năng làm trung gian để giải quyết”, ông Ân khuyến cáo.

Vấn đề đặt ra, hiện nay vẫn còn nhiều vườn chuối già Nam Mỹ với diện tích rất lớn đang chuẩn bị thu hoạch, cụ thể như trên địa bàn xã Tân Đông, theo ông Bùi Quốc Trung, Chủ tịch Hội nông dân xã thì diện tích lên gần 50 ha. Vì vậy, nếu vẫn tiếp tục tình trạng không có đầu ra và giá chuối xuống thấp, thì người trồng chuối có nguy cơ phá sản!

Theo ông Võ Đức Trong (GĐ Sở NN-PTNT), thời gian qua, nhất là trong dịp tết vừa qua sức tiêu thụ chuối (các loại chuối không dùng để chưng mâm ngũ quả - PV) không mạnh, dẫn đến tình trạng giá chuối giảm xuống, thương lái ép giá người trồng. Đối với những người trồng chuối ký hợp đồng với các doanh nghiệp có uy tín, được bao tiêu sản phẩm, bảo đảm giá cả ổn định thì không có vấn đề gì.

“Có thể nói, trong thực tế đang có một số doanh nghiệp hoạt động mập mờ, không minh bạch. Không riêng gì chuối, mà bất cứ giống cây trồng nào khác cũng thế. Nếu có ký hợp đồng cung cấp giống, bao tiêu sản phẩm đầu ra với các Cty, doanh nghiệp, người dân cần phải thông qua chính quyền địa phương cũng như cơ quan chuyên môn trước khi đặt bút ký kết, như thế mới có cơ sở đảm bảo quyền lợi sau này”, ông Trong chia sẻ.