Một trong những điểm trong dự thảo gây tranh cãi ồn ào nhất trong những ngày qua là quy định xe ô tô không được dừng quá 5 phút.
Đề xuất này được đưa ra nhằm hạn chế các trường hợp dừng xe quá lâu trên các tuyến đường, các xe hợp đồng trá hình dừng nhiều khi đến nửa tiếng để chờ khách, nhất là trong các giờ cao điểm, gây ách tắc giao thông.
Theo quy định hiện hành, thì dừng xe là trạng thái đứng yên tạm thời của phương tiện giao thông trong một khoảng thời gian cần thiết đủ để cho người lên xuống phương tiện, xếp dỡ hàng hóa hoặc thực hiện công việc khác.
Đây chính là lỗ hổng rât lớn để các nhà xe lợi dụng để dừng xe rất lâu bên đường, như xếp dỡ hàng hóa chẳng hạn. Một chiếc xe khách lớn có thể chở kèm cả tấn hàng hóa của khách đi xe, việc xếp dỡ không thể dăm mười phút mà xong.
Và “thực hiện công việc khác” là những công việc gì, thời gian thực hiện các “công việc khác” đó là bao lâu? Hơn nữa luật cũng không quy định khoảng “thời gian cần thiết” để nhà xe được phép dừng là bao lâu.
Thông tư số 12 năm 2020 của bộ GT-VT đã có quy định là tại điểm dừng, đón, trả khách, chỉ cho phép các xe chở khách tuyến cố định chỉ được dừng không quá 3 phút. Tuy nhiên vẫn không khắc phục được hết, bởi đối tượng áp dụng của thông tư rất hạn chế. Tình trạng dừng xe vô tội vạ trên các tuyến phố đông người, có mật độ phương tiện giao thông lớn vẫn diễn ra, và chính hiện tượng này đã góp phần không nhỏ vào tình trạng kẹt xe, tắc đường.
Quy định mới này sẽ lấp được lỗ hổng đó, nhưng lại nảy sinh những vấn đề khác. Thứ nhất là các nhà xe có thể dừng xe ở bất cứ nơi nào không cấm trên đường, trên phố.
Vậy người đâu rải ra cho đủ để kiểm soát? Mà không kiểm soát thì không thể biết được xe nào dừng quá 5 phút. Ngay cả khi đang dừng, dù đã quá 5 phút, mà lực lượng chức năng đến, người lái xe vẫn có thẻ cãi là anh ta vừa mới dừng được một phút, hai phút. Lấy gì để phân biệt đúng sai?
Có chuyên gia cho rằng nếu vậy, hãy lắp camera có chức năng đo thời gian để kiểm soát. Nhưng, ví như TP Hà Nội chẳng hạn, trong nội thành có hàng ngàn đường phố, xe có thể dừng ở bất cứ phố nào, ngõ nào. Muốn kiểm soát thì phải lắp ở tất cả các đường các ngõ, camera đâu mà lắp cho đủ? Và nếu lắp, thì sau đó lại phải bố trí người để theo dõi, vì việc dừng xe có thể diễn ra bất kể thời gian nào trong ngày.
Làm ra luật đã khó. Nhưng để cho luật đi vào cuộc sống một cách có hiệu quả, lại càng khó hơn. Đã có không ít luật đã có hiệu lực pháp luật, nhưng rồi lại bị cuộc sống đào thải, vì hoàn toàn xa lạ với đời sống xã hội.
