Vào thời điểm này, mặc dù vụ SX muối ở Bình Định đã kết thúc, nhưng những địa phương có nhiều ruộng muối như các xã Phước Thuận (Tuy Phước), Cát Minh, Cát Khánh (Phù Cát), Mỹ Thành, Mỹ Cát, Mỹ Chánh (Phù Mỹ)…vẫn còn tồn nhiều đống muối to đùng vì tiêu thụ không được.
Chị Nguyễn Thị Mai, diêm dân ở xã Phước Thuận (Tuy Phước), thở dài: “Năm nay giá muối chỉ bằng một nửa năm ngoái. Vào thời điểm cuối vụ, muối sản xuất bằng phương pháp thủ công chỉ bán được giá 900đ/kg, muối sản xuất trên bạt được gọi là muối sạch cũng chỉ có giá từ 1.100-1.200đ/kg.
Không chỉ mất giá, muối năm nay cũng ế ẩm ghê lắm. Làm nên hạt muối “đổ mồ hôi sôi nước mắt” nhưng ngóng mãi chẳng thấy thương lái đến mua”.
Tính từ đầu năm đến cuối tháng 9, trên địa bàn Bình Định hầu như chẳng có cơn mưa nào nên đồng muối xã Cát Minh (Phù Cát) được mùa lớn. Với diện tích 750m2 ruộng muối (15 ô), cả vụ SX năm nay diêm dân Nguyễn Thanh ở thôn Đức Phổ 1, xã Cát Minh thu được đến 32 tấn muối.
“Đây là mức sản lượng cao nhất trong mấy năm qua nhưng ngặt nỗi trúng mùa thì mất giá, muối chỉ bán được có 900đ/kg, bằng một nửa giá năm ngoái nên thu nhập của diêm dân rất bèo bọt, thậm chí không bán được”, ông Thanh than thở.
Diêm dân ở thôn Diêm Vân, xã Phước Thuận (Tuy Phước) cũng lâm cảnh tương tự. Toàn thôn năm nay SX được hơn 11 ha ruộng muối, sản lượng đạt trên 2.000 tấn, cao gấp đôi so vụ muối năm trước nhưng diêm dân không có thu nhập.
Theo Sở NN-PTNT Bình Định, vụ muối năm nay diêm dân tỉnh này SX được 214 ha muối. Kết thúc vụ SX, diêm dân thu hoạch được gần 30.000 tấn muối, tăng gần 80% so với sản lượng muối năm 2013.
Tuy nhiên, do giá muối thấp, đầu ra “tắc” nên diêm dân chỉ mới tiêu thụ được hơn 22.300 tấn, còn tồn đọng trên 6.700 tấn.
Ngoài ra, tại 2 đơn vị thu mua, chế biến muối đóng trên địa bàn tỉnh này là Chi nhánh Cty CP Muối và thương mại miền Trung và Cty CP Muối và thực phẩm Bình Định lượng muối còn tồn kho đến gần 4.700 tấn.
Theo phân tích của các Cty muối đóng trên địa bàn, sở dĩ năm nay giá muối thấp và ế ẩm là do các tỉnh có làm muối trong khu vực từ Quảng Ngãi đến Bình Thuận đâu đâu cũng trúng mùa muối. Muối nhiều, dồn ứ, các đơn vị chế biến không thu mua hết lượng muối diêm dân làm ra.
Thêm vào đó, chất lượng muối còn thấp, do chủ yếu còn SX bằng phương pháp thủ công, muối lẫn tạp chất nhiều, không thể sử dụng trong chế biến công nghiệp.
"Hiện nay, trong tổng số 214 ha ruộng muối trên địa bàn mới chỉ có hơn 13,6 ha được SX bằng phương pháp trải bạt. Ngoài ra, việc tiêu thụ muối chủ yếu thông qua thương lái nên nên diêm dân thường bị ép cấp, ép giá”, ông Nguyễn Quang Khải, Phó GĐ Cty CP Muối và thương mại miền Trung phân tích.
Để diêm dân trên địa bàn từng bước ổn định cuộc sống, vừa qua, ngành nông nghiệp Bình Định đã kiến nghị Bộ NN-PTNT đề xuất Chính phủ có chính sách thu mua tạm trữ muối để ổn định giá muối, thực hiện chủ trương hỗ trợ vốn vay cho diêm dân phát triển SX theo phương pháp trải bạt với lãi suất ưu đãi để các hộ nghèo có điều kiện chuyển đổi SX.
Theo Sở NN-PTNT, cơ sở hạ tầng vùng muối Đề Gi tại các xã Cát Minh, Cát Khánh (Phù Cát); Mỹ Thành, Mỹ Cát, Mỹ Chánh (Phù Mỹ) và đồng muối Diêm Vân tại xã Phước Thuận (Tuy Phước) cũng cần được đầu tư nâng cấp, cải tạo để sản phẩm của diêm dân hết lẫn tạp để có thể tiêu thụ theo nguồn chế biến công nghiệp.
