 |
| Dự án đường sắt Cát Linh - Hà Đông vẫn chưa chốt được ngày về đích. Ảnh: Phạm Hùng/Báo Thanh niên. |
Nghị quyết của phiên họp nêu rõ: Bộ trưởng bộ GT-VT chịu trách nhiệm báo cáo Thủ tướng trước ngày 30/9/2019 về tiến độ chạy thử và đưa vào sử dụng theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng. Chỉ đạo xử lí dứt điểm theo thẩm quyền hoặc đề xuất cấp có thẩm quyền xử lí nếu vượt thẩm quyền.
Từ nay đến 30/9, chỉ còn hơn 10 ngày nữa. Trong việc thực hiện một dự án, có 2 điều tối kỵ là chậm tiến độ và đội vốn. Bởi cả hai đều gây tổn hại cho đất nước. Đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông đến nay đã chậm tiến độ đúng 10 lần, đội vốn gần gấp đôi. Mỗi lần chậm tiến độ là một lần báo cáo, nào báo cáo Quốc hội, nào báo cáo Thủ tướng, nào báo cáo giải trình, trả lời cử tri... Đến nay chỉ còn 1% khối lượng công việc. 1%, tuy rất nhỏ so với tổng công việc, nhưng muốn đưa vào sử dụng, thì nhất định phải hoàn thành 100% khối lượng công việc. Và 1%, tuy nhỏ, nhưng lại liên quan đến kiểm định, an toàn chạy tàu, nên 1% đó lại trở thành vấn đề quyết định.
Vì vậy, lần báo cáo này, theo nhận định của giới chuyên gia, là báo cáo chỉ để báo cáo, báo cáo để trấn an dư luận, còn ngày đưa dự án vào khai thác thì vẫn rất mịt mù, chưa xác định được.
Trả lời câu hỏi vì sao lại thế? Nhiều chuyên gia cho rằng muốn thực hiện đúng tiến độ thì phải có biện pháp để ép buộc tổng thầu Trung Quốc. Muốn ép buộc tổng thầu thì phải căn cứ vào hợp đồng. Nhưng các điều khoản trong hợp đồng không rõ ràng, lấy gì để ép họ? PGS.TS Nguyễn Lê Ninh, Ủy viên Ủy ban mặt trận tổ quốc TP Hồ Chí Minh đặt câu hỏi: Chúng ta có quy định phạt tổng thầu hay không? Khi không có điều kiện ràng buộc trong hợp đồng thì tổng thầu hoàn toàn có thể chối bay chối biến, cứ đổ qua đổ lại, và hậu quả cuối cùng là dự án đình đốn vẫn hoàn toàn đình đốn.
Chia sẻ quan điểm này, PGS.TS Nguyễn Quang Toàn, nguyên chủ nhiệm bộ môn Đường bộ - Đại học GT-VT cho rằng, sự việc đến nước này là do các điều khoản trong hợp đồng không rõ ràng. Các chế tài xử phạt không được làm một cách kiên quyết.
Về nguyên tắc, nếu muốn nhà thầu đúng tiến độ thì phải thủ tiêu những cái làm nhà thầu có thể vin vào đó để chây ỳ, làm chậm tiến độ. Ta không làm được điều đó thì lỗi hoàn toàn thuộc về chúng ta. Tổng thầu là đơn vị làm ăn kinh tế. Nếu chậm tiến độ mà bị phạt, làm tổn hại đến kinh tế của họ, thì ắt họ phải cố gắng. Ngược lại, chậm tiến độ mà chẳng tổn hại đồng nào, thậm chí còn có lợi, thì tội gì họ không chây ỳ.
Chính vì thế mà trong tình cảnh này, tiến độ là do nhà thầu hoàn toàn quyết định, Bộ GT-VT sẽ làm được gì theo yêu cầu của Thủ tướng?
