Giá giống lúa lai đang trên… trời

Hơn tháng nay các Cty giống lũ lượt kéo nhau lên các cửa khẩu Lào Cai, Móng Cái thương thảo, ký kết hợp đồng với các đối tác Trung Quốc. Mặc dù giá giống lúa lai TQ năm nào cũng ở trên… trời, nhưng các Cty NK vẫn nhập về. Bởi nông dân ta vẫn có tâm lý sính hàng ngoại.

Thích của ngoại

Mặc dù vụ mùa ở miền Bắc các giống lúa lai không chiếm ưu thế, nhưng nhiều hộ vẫn trồng, nhất là các giống Nhị ưu 838 Tân Tân, Q.ưu số 1, Tạp giao I…Chị Nguyễn Thị Dung, thôn Thắng Lợi, xã Y Can, huyện Trấn Yên, Yên Bái buồn rầu bảo tôi: Vụ mùa này nhà em vẫn cấy khoảng 4 sào giống lúa Tàu ở chân ruộng cao, hôm qua sang chợ hỏi các đại lý, họ bảo: Giống lúa Tàu hiện chưa có, nhưng đắt đấy, khoảng 60-70 ngàn đồng một cân. Đắt lòi mắt, nhưng vẫn phải mua thôi, nghe nói năm nay chẳng có mà bán…

Tôi gặng hỏi: Tại sao không cấy các giống lúa thuần, ví như Hương thơm I, T10…hay các giống lúa lai do Việt Nam SX như VL20, TH 3-3? Chị Dung thở dài: Ở đây cũng ít hộ cấy các giống lúa đó. Vả lại, bọn em đã quen với giống lúa Tàu rồi, sợ chuyển sang các giống lúa khác không được ăn. Khổ thế, giá giống cứ lên vù vù như thế này chả biết làm sao được, đành phải bán thêm mấy con gà để mua giống thôi bác ạ. 

Dán tem bảo hành trước khi bán

Nông dân mỗi vùng đều sính một loại giống. Biết thóp được tâm lý của nông dân Việt Nam nên các Cty giống TQ không ngừng nâng giá. Theo dõi giá giống lúa lai TQ mấy năm qua thấy: Vụ mùa 2008 giá Nhị ưu 838 nhập khẩu của TQ là 10 Nhân dân tệ/kg, vụ xuân 2009 cũng giống lúa này giá đã là 15 tệ/kg, nhưng thanh toán bằng đô la 1,8 USD/kg. Còn vụ mùa 2010 giá Nhị ưu 838 được đẩy lên 18,5-20 tệ/kg, tuỳ từng Cty và nhu cầu mỗi vùng. Do phía TQ không chịu nâng giá đồng Nhân dân tệ, nên năm nay các Cty giống TQ không thanh toán bằng đô la mà chỉ thanh toán bằng Nhân dân tệ.

Không chỉ như vậy, các Cty phía TQ đồng loạt kêu thiếu hàng, hai năm trước với lý do động đất, hạn hán trung tâm SX lúa lai Tứ Xuyên bị thiệt hại nặng nề nên không đủ giống bán. Còn năm nay lý do thiếu giống họ đưa ra: Chính phủ yêu cầu các Cty phải cung cấp đủ giống cho nông dân trong nước, còn thừa mới xuất khẩu sang Việt Nam…Cty CP VTNN Lào Cai vụ mùa hàng năm nhập khẩu từ 100-150 tấn lúa lai các loại, nhưng do Lào Cai tự SX được một số giống lúa lai: LC25, LC212, LC70 nên nhu cầu nhập chỉ 30 tấn, mặc dù là bạn hàng truyền thống nhưng Cty phía TQ cũng chỉ bán cho 13 tấn với giá trên 18 tệ/kg. Giá cao chót vót như vậy, nhưng đại diện của họ đề nghị không thông báo giá cho các Cty khác, vì họ có thể nâng được giá cao hơn.

Tấp nập bán mua

Hà Khẩu (Trung Quốc) đầu vụ NK giống thì tấp nập các DN Việt Nam lên, do TQ chuyển XK giống sang Việt Nam qua cửa khẩu Móng Cái (Quảng Ninh) nên các DN Việt Nam lại đổ xô lên đó, nhưng tất cả đều nằm chờ vì phía TQ đang bán ra với số lượng cầm chừng. Ông Nguyễn Đại Hải, GĐ Trung tâm Giống Yên Bái than thở: Họ bán nhỏ giọt, nhu cầu của nông dân Yên Bái vụ mùa khoảng hơn 200 tấn, nhưng chúng tôi mới nhập được 45 tấn Nhị ưu 838 và Nhị ưu 63, trong đó qua Hà Khẩu được 15 tấn, Móng Cái được 45 tấn. Đợt I là như vậy, họ hứa sẽ bán cho mình khoảng 60 tấn, nhưng giá không phải 18,5 tệ/kg nữa đâu… 

Giống lúa thuần T10 trồng ở Văn Chấn

Cũng giống như Yên Bái, Cty CP Giống vật tư NN Tuyên Quang vụ này nhu cầu khoảng 250 tấn lúa lai TQ, cho đến nay mới nhập được gần 100 tấn, thiếu khoảng 50%. Hiện Cty vẫn cho người “nằm phục” ở Móng Cái đợi đối tác thông báo lô hàng mới. Một vị lãnh đạo Cty ngán ngẩm: “Xin báo đừng nêu tên chúng tôi, giá giống năm nay tăng từ 10-15%, nhưng cũng chẳng có mà mua. Nếu tên chúng tôi được nêu trên báo, phía đối tác phật ý vụ sau họ chẳng bán hàng cho cũng gay”.

Bà Nguyễn Thị Tâm, GĐ TT Giống cây trồng Phú Thọ thì chả cần giấu giếm: Nhu cầu vụ này Phú Thọ cần 400 tấn lúa lai các loại, nhưng cũng chỉ nhập được gần 100 tấn thôi, tuỳ từng loại, giá từ 18-25 tệ/kg. Tân Tân thì lắc đầu không có rồi, Hoa Mậu, Thiên nhiên Vũ Đại, Ích Bang thì còn đang hứa. Quân của tôi đang nằm trên Móng Cái, nếu không nhập thêm được các giống lúa lai của TQ thì phải dùng các giống lúa lai Việt Nam và các dòng thuần. Như vậy, Phú Thọ không đạt được diện tích lúa lai, như thế cũng phải chịu…Hỏi giá giống lúa lai năm nay bán cho nông dân trong nước thế nào? Tất cả các Cty giống đều lấp lửng: Giá năm nay xoay quanh trục 55.000- 62.000đ/kg, giống bản quyền khoảng gần 80.000đ/kg. Đúng là giá đang ở trên trời.

Cơ hội cho... của nội

Trung tâm giống NLN Lào Cai vụ xuân 2010 SX được khoảng 200 tấn lúa lai LC25, ông Dương Đức Huy- GĐ cho biết: Hiện chúng tôi đang thu hoạch, với lượng giống như vậy nhưng đến nay đã gần như bán hết, trong đó cung cấp cho thị trường Lào Cai 140 tấn, Nghệ An 40 tấn, Yên Bái 20 tấn. Một số Cty đặt mua, với giá 50.000đ/kg tiền ngay, nhưng cũng không còn để bán… 

Người dân Lào Cai tìm mua giống LC25

Giống lúa Nhị ưu 838 do Trung tâm giống Yên Bái SX chủ yếu cung cấp cho các huyện vùng cao theo chính sách trợ giá giống của tỉnh, nhưng do thiếu giống, Trung tâm đành vét kho đưa ra thị trường, còn sau tính tiếp. Ông Nguyễn Đại Hải cho biết: Giống Nghi hương 305 là giống lúa chất lượng cao, cơm ngon lại ngắn ngày, giá 75.000 kg vụ trước bà con ngần ngại vì giá cao, vừa rồi Văn Yên cấy có hiệu quả, nên vụ này cũng không đủ để bán.

Một số giống lúa lai nội khác TH 3-3, VL20 và các giống thuần T10, HT1, Khang dân…có cơ hội lên ngôi, khi giá các giống lúa này không phải là rẻ. Ông Lý Vàng Sua, thôn Trống Páo Sang, xã La Pán Tẩn (Mù Cang Chải, Yên Bái) lắc đầu: Nhà mình được Nhà nước cấp cho 4 cân giống lúa lai, còn lại 60 cân mình gieo bằng giống lúa của mình thôi. Cán bộ bảo có tiền đâu để mua, giá 55 đến 60 ngàn đồng một cân đấy…Giá giống lúa lai cao, khiến người dân nhiều nơi quay lại với giống lúa địa phương năng suất thấp là điều dễ hiểu.