Giống lấy từ đại lí Cty SX-TM Xanh

* Diện tích cà chua “điếc” lên đến hàng trăm ha 

Theo thông tin mới nhất của Cục Trồng trọt, cà chua “điếc” do giống F1 Mongal không chỉ xảy ra ở Hải Dương mà còn ở nhiều địa phương phía Bắc khác, trong đó tại Ninh Bình cũng vừa ghi nhận thiệt hại nặng không kém.

Trước đó, ngày 13/10, Báo NNVN cũng đã phản ánh việc nông dân ở xã Bình Nhì, huyện Gò Công Tây, tỉnh Tiền Giang rất bức xúc vì trồng giống ớt Hồng Hạc 2 không ra trái...

Liên quan đến những sự việc này, chúng tôi đã có cuộc trao đổi với ông Phạm Đồng Quảng (ảnh) – Phó Cục trưởng phụ trách Cục Trồng trọt, Bộ NN-PTNT.

Thưa ông, sự việc cà chua không ra quả gây thiệt hại nặng nề ở nhiều địa phương, Cục Trồng trọt có biết không?

Hiện Cục mới chỉ nhận được báo cáo về việc này của Sở NN-PTNT Hải Dương và Sở NN-PTNT Ninh Bình. Cụ thể Hải Dương bị thiệt hại khoảng hơn 70 ha, Ninh Bình cũng bị thiệt hại nặng với hơn 50 ha, tập trung ở huyện Gia Viễn. Tất cả các diện tích đều bị thiệt hại nặng, gần như 100% không ra quả, và đều thuộc duy nhất một giống Mongal như báo chí đã phản ánh. Đối với rau có giá trị, đầu tư cao như cà chua thì diện tích thiệt hại này là rất nặng nề.

Vậy đã biết cụ thể cà chua không ra quả do nguyên nhân gì chưa?

Sở NN-PTNT các tỉnh đang vào cuộc điều tra xác định nguyên nhân. Nhiều khả năng do chất lượng hạt giống. Người dân phản ánh giống này đã dùng lâu năm nhưng đây là vụ đầu tiên bị thiệt hại kiểu này, và người dân cũng cho biết cà chua vụ này nhiều điểm khác biệt so với các năm trước.

Ở đây có mấy tình huống giả thiết khiến cà chua không ra quả, một là có thể do nguồn giống mà dân sử dụng không đúng. Thứ hai, có thể đúng giống, nhưng do giống có phản ứng nhạy cảm với thời tiết. Theo một số chuyên gia thì giai đoạn trung tuần tháng 9/2014 thời tiết hơi khô, có thể ảnh hưởng đối với các giống nhạy cảm, chịu nóng kém, bởi đây là lứa cà chua trái vụ.

Cơ quan nào sẽ chịu trách nhiệm điều tra, xác định nguyên nhân thiệt hại, thưa ông?

Thanh tra Sở NN-PTNT các địa phương phối hợp với cơ sở sẽ điều tra xác định nguyên nhân. Về phía Cục Trồng trọt, chúng tôi cũng đã đề nghị Sở NN-PTNT các địa phương bị thiệt hại thu thập mẫu giống cà chua F1 Mongal đã sử dụng trong vụ vừa qua để tiến hành hậu kiểm, sẽ trồng giống đối chứng với giống mà Cty TNHH SX-TM Xanh cung cấp để kiểm tra xem có phải nguyên nhân do không đúng giống hay không. Nếu đúng giống thì phải xem xét cân nhắc không sử dụng trong các vụ sau, nếu không đúng giống sẽ có các chế tài xử lí DN cũng như đền bù thiệt hại cho nông dân.

Thiệt hại nặng như thế, nhưng DN cung ứng giống nói họ chỉ hỗ trợ nông dân chứ không đền bù. Nếu xác định nguyên nhân do giống dởm thì DN cung ứng giống phải đền bù cho dân thế nào, thưa ông?

Nếu xác định được nguyên nhân thiệt hại do giống thì đương nhiên DN cung ứng giống phải đền bù và hỗ trợ. Tuy nhiên tùy trường hợp, do DN cố tình hoặc cung cấp không đúng giống; DN vô ý cung cấp không đúng giống hoặc DN cung cấp đúng giống nhưng do giống mẫn cảm với thời tiết dẫn đến thiệt hại thì mức độ đền bù, hỗ trợ cho người dân sẽ khác nhau.

Nông dân Hải Dương phá bỏ các ruộng cà chua Mongal vì không ra quả

Về phía DN, nếu xác định là do giống kém chất lượng thì sẽ bị xử lí theo Nghị định 80/2013/NĐ-CP của Chính phủ về xử lí vi phạm hành chính liên quan tới chất lượng hàng hóa; nếu là hàng giả do DN cố tình cung ứng thì sẽ xử lí theo Nghị định 185/NĐ-CP năm 2013 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính đối với hàng giả. Cơ quan thanh tra địa phương cần phải xác định xem nó là kém chất lượng hay là hàng giả để có chế tài xử lí.

Đấy mới là xử phạt DN, còn người dân không được đền bù gì chăng?

Nếu xác định được nguyên nhân thiệt hại rồi, thì DN cung cấp giống, chính quyền địa phương và người dân có thể ngồi lại bàn bạc để thống nhất phương án hỗ trợ đền bù. Nếu hai bên không đạt được thỏa thuận thì người dân có thể khởi kiện DN ra tòa để đòi bồi thường.

Phía Cty cung cấp giống nói giống của họ cung cấp ở các địa phương bị thiệt hại vừa qua là giống bị làm giả, nên họ sẽ không bồi thường?

Nếu Cty nói là giống của họ bị làm giả thì cần phải đề nghị cơ quan công an vào cuộc để xác định đó có phải hàng giả hay không, và đó có phải là hàng đã bán ở các địa bàn thiệt hại hay không.

Tuy nhiên theo thông tin từ các tỉnh báo cáo, các đại lí cho biết họ đã lấy hàng từ đại lí chính thức của Cty TNHH SX-TM Xanh ở phía Bắc.

Cụ thể, Sở NN-PTNT Hải Dương cho biết các đại lí đã mua 1.000 gói giống cà chua F1 Mongal, còn các đại lí ở Ninh Bình mua 500 gói giống này từ chính đại lí chính thức của Cty TNHH SX-TM Xanh. Đại diện phía Bắc của Cty này cũng đã thừa nhận họ có cung cấp giống cho các địa phương, và ngay cả giống do đại lí này cung cấp cũng bị thiệt hại.

Nếu một số diện tích bị thiệt hại, một số khác không bị thiệt hại thì có thể nghi là do hàng giả. Đằng này toàn bộ diện tích trồng giống cà chua Mongal đều thiệt hại thì không thể nói tất cả những diện tích bị thiệt hại đều là do hàng giả được.

Xin cảm ơn ông!