Giống xoài Keitt đầu dòng đầu tiên và duy nhất tại Việt Nam

Đây là giống xoài chín muộn so với giống xoài khác ở Khánh Hòa, rất thích hợp cho nông dân rải vụ. Do đó, thời gian tới, Trung tâm sẽ trình diễn mô hình trồng giống xoài Keitt trên địa bàn, để làm cơ sở cho nông dân nhân rộng.

Nguồn gốc từ Mỹ

Xoài Keitt có nguồn gốc từ bang Florida (Mỹ), được chọn lọc và công nhận giống vào năm 1939. Đến năm 1979, giống xoài này được đưa vào Úc và phát triển mạnh vào cuối thập niên 1980. Hiện nay ngoài Mỹ, Úc, thì các nước như Mexico, Israel, Nam Phi cũng phát triển giống xoài này với mục đích trồng thương mại.

Ông Mai Xuân Thương, Giám đốc Trung tâm Nông nghiệp cao Khánh Hòa cho biết, quả xoài Keitt có hình dáng oval (bầu dục) và ít lên màu. Tuy nhiên những quả xoài tiếp xúc với ánh sáng thì lên màu hồng nhưng không bằng giống xoài Úc (giống R2E2).

Theo các tài liệu thu thập, xoài Keitt trồng tại Mỹ có kích thước quả lớn hơn nhiều các giống xoài khác, có quả đạt trọng lượng tới 2 kg. Nhưng trồng tại Úc, giống xoài này cho trọng lượng từ 0,4 - 1 kg/quả. Trong 6 năm trồng cây cao khoảng 5 m, tán rộng 4 m, cao không quá 10m nên dễ thâm canh và chăm sóc.

Về năng suất, giống xoài này không thua kém gì các giống xoài khác; khi chín ăn ngọt hơn giống xoài R2E2, không có xơ, vỏ dày hơn xoài R2E2, rất thuận lợi trong việc bảo quản và vận chuyển đi xa.

Hiện nay, giống xoài Keitt là một trong 4 giống xoài chủ lực tại Mỹ, chiếm khoảng 1% tổng sản lượng xoài của nước này, giá bán sỉ trung bình 2,2 USD/pound (0,453kg). Tại Úc, giống xoài Keitt chủ yếu được xuất sang thị trường Nhật Bản.

Sở hữu cây đầu dòng đầu tiên tại Việt Nam

Theo ông Mai Xuân Thương, giống xoài Keitt được du nhập vào Việt Nam bằng chồi từ năm 2001. Giống xoài này do ông John Ed.Morton - Chủ tịch Hiệp hội Cây ăn quả bang Queesland (Úc) và là Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty Nông sản EMU (Khánh Hòa) mang về Khánh Hòa trồng cùng với 2 giống xoài KP và R2E2.

Khi mang về Khánh Hòa, các giống xoài này được trồng thử nghiệm tại Trại thực nghiệm giống cây trồng và vật nuôi Suối Dầu thuộc Trung tâm Khuyến nông Khuyến ngư tỉnh (nay thuộc Trung tâm Nông nghiệp Công nghệ cao Khánh Hòa).

“Từ đó đến nay giống xoài Keitt chưa đưa ra ngoài trồng mà vẫn để trong vườn đầu dòng của Trung tâm. Mặt khác, do giống này không nằm trong mục nhập nên Trại thực nghiệm đã quản lý không tốt, trong quá trình cải tạo Trại đã mất hết những cây đầu dòng. Đến năm 2015, sau khi Trung tâm xác định lại vị trí bản đồ vườn cây trồng đầu dòng thì phát hiện còn sót lại 1 cây giống xoài Keitt. Năm 2016, từ nguồn gen giống xoài này, Trung tâm đã nhân giống và đưa ra trồng 47 cây tại vườn đầu dòng. Kết quả, sau 3 năm trồng, giống xoài này bắt đầu cho ra bói. Bước sang thứ 4 (năm nay) cây bắt đầu ra quả ổn định”, ông Thương chia sẻ.

Tham quan vườn xoài Keitt, chúng tôi thật sự mê mẩn khi cây mới cao hơn 3m nhưng cho rất nhiều quả, màu sắc ửng hồng trông rất đẹp mắt. Theo quan sát, hiện mỗi quả đã đạt trọng lượng trung bình từ 0,5 - 0,7 kg. Do quả đeo đầy cành nên nhiều nhánh cây bị níu xuống gần mặt đất.

Theo ông Thương, dù mới trồng được 4 năm nhưng mỗi cây ước cho năng suất từ 50 - 60 kg quả. Dự kiến, vườn xoài này sẽ thu hoạch vào tháng 6 - 7 tới, tức là lúc các giống xoài địa phương đã thu hoạch xong. Đây là lợi thế rất lớn của giống xoài này giúp nông dân rải vụ, nâng cao thu nhập.

Trong chương trình ký kết hợp tác giữa Trung tâm với phòng NN-PTNT huyện Cam Lâm năm 2020, Trung tâm Nông nghiệp Công nghệ cao Khánh Hòa sẽ trồng giống xoài Keitt để làm mô hình trình diễn cho bà con nông dân tiếp cận và làm cơ sở đánh giá. Còn về lâu dài, nếu giống này được thị trường chấp nhận, đơn vị sẽ nhân rộng phát triển ra toàn tỉnh, thậm chí toàn quốc.

Ông Mai Xuân Thương cho biết, sau 4 năm trồng thử nghiệm tại vườn thực nghiệm của Trung tâm, giống xoài Keitt rất phù hợp với thổ nhưỡng và khí hậu ở Khánh Hòa, cây sinh trưởng, phát triển mạnh, cho nhiều trái. Cũng từ vườn xoài này, chúng tôi dự kiến từ 5 năm trở đi năng suất bình quân có thể đạt khoảng 12 tấn/ha, với mật độ trồng 240 cây/ha.