Mồ hôi, nước mắt trôi theo mưa
Bà Nguyễn Thị Hồng cầm bông lúa trên đôi tay chai sạn, khuôn mặt thẫn thờ nhìn mảnh ruộng vừa ngập trắng băng. Cơn mưa lớn tối hôm trước khiến cả cánh đồng lúa rộng hàng chục ha tại thôn Đông Thành (xã Hợp Lý, huyện Triệu Sơn, Thanh Hóa) bị ngập sâu. Nhiều diện tích lúa đến vụ thu hoạch bị hư hại do mưa lớn.
4 sào ruộng là sinh kế chính của gia đình bà Hồng, nay có nguy cơ mất trắng: “Mưa đêm ào ào đổ xuống, người dân không kịp phản ứng. Đến sáng sớm thì cả cánh đồng ngập trắng. Xót xa lắm! Công sức người dân chăm sóc lúa mấy tháng nay coi như bằng không. Bây giờ lúa mọc mầm hết cả rồi, người dân cố vớt vát được chừng nào hay chừng đó”, bà Hồng chia sẻ.
Người dân thôn Đông Thành chủ yếu sống dựa vào cây lúa. Nhiều nông hộ trông chờ suốt nhiều tháng trời để thu hoạch lúa đem bán cho thương lái để tái sản xuất vụ mới. Thế nhưng, chỉ sau một trận mưa, họ rưng rưng nhìn cánh đồng lúa của mình ngập sâu trong nước mà không có cách nào cứu vãn.
Theo phản ánh của người dân, diện tích lúa tại thôn Đông Thành chỉ cấy được 1 vụ trong năm do khu vực này thường xuyên bị ngập úng. Bởi vậy, cả cánh đồng lớn vẫn xảy ra tình trạng vụ được, vụ mất.
Ông Lê Quang Hòa (thôn Đông Thành) cho biết, nếu thời tiết thuận lợi, 4 sào ruộng của ông sẽ cho thu hoạch sản lượng hơn 1 tấn. Tuy nhiên, cũng như bao hộ dân khác, trận mưa lớn vừa qua khiến gia đình ông gần như mất trắng diện tích lúa đã đến vụ thu hoạch.
“Năm nay, thôn Đông Thành cấy sớm hơn mọi năm vì sợ mưa bão ập đến, tuy nhiên vẫn không ‘cãi” được với ông trời. Lúa mất, chúng tôi chỉ trông trông cậy vào đàn gà, vịt trong nhà hoặc nhờ con cháu giúp đỡ cho qua những ngày tháng sắp tới”, ông Hòa nói.
Được biết, trên địa bàn xã Hợp lý có 27ha lúa bị ngập sâu do mưa, trong đó có 15ha ngập trên 70%; 12ha ngập từ 30-70%, trong đó, nhiều diện tích lúa gần như mất trắng.
Phần lớn diện tích lúa tại xã Hợp Lý đang trong giai đoạn chắc xanh, có thửa bắt đầu chín rộ và có thể thu hoạch. Sau khi nước rút, nhiều hộ dân trong xã đã chủ động thuê máy gặt để thu hoạch sớm với phương châm “xanh nhà hơn già đồng”.
Cần có trạm bơm tiêu
Ông Phạm Đình Nam, Chủ tịch UBND xã Hợp Lý (huyện Triệu Sơn) cho biết, diện tích lúa bị ngập nước tại thôn Đông Thành thuộc cánh đồng chiêm trũng. Đây được xem là rốn nước của nhiều xã vùng trên. Bởi vậy, nếu gặp mưa lớn, lượng nước đổ về đây khá nhiều gây ngập úng nghiêm trọng.
Ông Nam cho biết thêm, về lâu dài, để hạn chế thiệt hại do thiên tai, UBND xã sẽ xây dựng cơ cấu giống lúa ngắn ngày, phù hợp với đồng đất địa phương. Bên cạnh đó, đối với diện tích ngập lụt sâu, UBND xã sẽ cải tạo, chuyển đổi sang mô hình nuôi cá lúa.
Được biết toàn tỉnh Thanh Hóa có khoảng 100ha lúa bị ngập do mưa lớn gây ra từ ngày 9-10/5, trong đó có hơn 50ha bị ngập sâu trong nước. Riêng huyện Triệu Sơn có tổng diện tích lúa bị ngập lên tới 76,5ha, trong đó có 51ha bị ngập trắng và 25,5ha ngập cổ bông. Một số địa phương trong huyện có diện tích lúa bị ngập lớn như xã Thọ Cường, Hợp Lý, Thọ Ngọc, Xuân Thọ.
Ông Nguyễn Lê Khương, Phó trưởng phòng nông nghiệp huyện Triệu Sơn cho biết: “Đối với các hộ dân bị thiệt hại do thiên tại, UBND huyện đã thống kê, báo cáo xin ý kiến cấp trên đề nghị hỗ trợ theo quy định của Chính phủ".
Về giải pháp lâu dài, để đảm bảo sản xuất cho bà con nông dân tại vùng bị ngập úng, ông Khương cho biết, cần thiết phải xây dựng trạm bơm tăng cường để tiêu thoát nước.
"UBND huyện đã báo cáo tỉnh đề xuất làm trạm bơm tiêu úng tại khu vực này, nhưng chưa thực hiện được vì công trình này chưa có trong quy hoạch thủy lợi", ông Khương nói.