Văn phòng SPS Việt Nam cho biết, tính đến ngày 4/3/2022, có 1.808 mã số doanh nghiệp được Tổng cục Hải quan Trung Quốc cấp theo quy định của Lệnh 248. Số này bao gồm cả phần doanh nghiệp tự đăng ký, và phần thuộc 5 cơ quan có thẩm quyền tại Việt Nam quản lý, đề xuất với phía Trung Quốc.
Hiện có một vài ý kiến khác nhau về tốc độ cấp mã số cho doanh nghiệp xuất khẩu sang Trung Quốc. Ông Ngô Xuân Nam, Phó Giám đốc Văn phòng SPS Việt Nam cho rằng, cần "góc nhìn đa chiều" về vấn đề này.
Lãnh đạo Văn phòng SPS Việt Nam lấy dẫn chứng từ thời điểm một tuần trước khi Lệnh 248, Lệnh 249 có hiệu lực, vào ngày 24/12/2021, Tổng Cục Hải quan Trung Quốc đã phê duyệt 31.988 mã sản phẩm cho các doanh nghiệp nước ngoài xuất khẩu vào Trung Quốc, trong đó có 1.045 mã dành cho doanh nghiệp Việt Nam.
Sau khi Lệnh 248, Lệnh 249 có hiệu lực khoảng 2 tuần, vào ngày 13/1/2022, Văn phòng SPS Việt Nam thống kê có 1.408 mã số doanh nghiệp nước ta được cấp, trong tổng số 54.368 mã được Trung Quốc cấp. Khoảng một tháng sau, ngày 11/2/2022, số mã của Việt Nam được cấp là 1.601, tăng 73 mã so với ngày 8/2.
Theo ông Nam, tốc độ cấp của phía Trung Quốc "ổn định". Tính trung bình mỗi tháng, các doanh nghiệp Việt Nam được cấp khoảng 300 - 400 mã. Con số này thuộc tốp đầu trong số các quốc gia có lượng xuất khẩu nông, lâm, thủy sản vào nước bạn.
Chia sẻ thêm về quy trình quản lý, cấp mã số của phía Trung Quốc, ông Nam cho biết, phía bạn đang tập trung xử lý cho những doanh nghiệp đã đăng ký với các cơ quan thẩm quyền Việt Nam trước ngày 1/11/2021. Đây là điều đã được Tổng cục Hải quan Trung Quốc hướng dẫn trong Công hàm 353, và được Văn phòng SPS Việt Nam cùng các Cục, Vụ chuyên môn thuộc Bộ NN-PTNT, Bộ Công thương, Bộ Y tế, cùng Đại sứ quán Việt Nam tại Trung Quốc tuyên truyền.
Những doanh nghiệp đăng ký từ ngày 1/11/2021 đến 31/12/2021 sẽ phải "chờ" và không được hưởng ưu tiên về số lượng thủ tục so với nhóm đầu tiên. Những doanh nghiệp không đăng ký trước 31/12/2021 sẽ phải làm lại thủ tục đăng ký từ đầu.
Trong quá trình thích ứng với những quy định mới của Lệnh 248, Lệnh 249, doanh nghiệp Việt Nam đã gặp một số vướng mắc. Chẳng hạn: Một số lỗi kỹ thuật khi sử dụng hệ thống đăng ký doanh nghiệp nước ngoài trực tuyến của Tổng cục Hải quan Trung Quốc; chưa có quy định về thời gian phê duyệt cấp mã số đăng ký doanh nghiệp...
Với tư cách là đầu mối thông tin về vệ sinh an toàn thực phẩm, kiểm dịch động thực vật, cũng như các biện pháp, thủ tục đánh giá rủi ro, thanh tra, kiểm tra của mọi thành viên WTO, Văn phòng SPS Việt Nam đã chủ động, tích cực phối hợp với các Cục, Vụ chuyên môn có liên quan, Đại sứ quán Việt Nam tại Trung Quốc nhằm gỡ khó cho doanh nghiệp.
Phía Trung Quốc cũng có nhiều hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp trong nước trong việc duy trì, đảm bảo công tác xuất khẩu. Đầu tháng 2/2022, 9 doanh nghiệp cà phê Việt Nam gặp vướng mắc trong việc xuất khẩu vào nước bạn. Đến nay, 7 trong số 9 doanh nghiệp này đã hoạt động bình thường.
Bà Lê Vũ Thùy Dung, Phó Tổng Giám đốc Công ty Simexco Daklak, một trong số 9 doanh nghiệp gặp vướng mắc kể trên cho biết, đơn vị chưa được cấp mã số cho sản phẩm cà phê nhân chưa rang dù đã đăng ký và có hoạt động xuất khẩu từ trước.
"Chúng tôi xuất khẩu hai sản phẩm là hồ tiêu và cà phê nhân chưa rang, nhưng chỉ cà phê bị kẹt lại. Sau khi thông tin với Văn phòng SPS Việt Nam, chúng tôi được hướng dẫn và xuất khẩu cà phê bình thường trở lại trong khoảng một tuần", bà Dung nói.
Hôm 25/2/2022, Bộ NN-PTNT báo cáo Thủ tướng về việc triển khai Chỉ thị số 26/CT-TTg về đáp ứng yêu cầu, quy định tại Lệnh 248, Lệnh 249 của thị trường Trung Quốc. Theo đó, Bộ đã tổ chức 10 hội nghị trực tiếp và trực tuyến; ban hành hướng dẫn cụ thể cho 13 nhóm sản phẩm thuộc thẩm quyền quản lý của Bộ.
Bộ NN-PTNT kiến nghị Thủ tướng, được tiếp tục làm đầu mối trao đổi với phía Tổng cục Hải quan Trung Quốc để tháo gỡ các vướng mắc kỹ thuật, cũng như các vấn đề phát sinh khi doanh nghiệp xuất khẩu sang nước bạn. Bộ NN-PTNT cam kết phối hợp chặt chẽ với Bộ Công Thương, Bộ Y tế, Bộ Ngoại giao và các cơ quan quản lý địa phương để triển khai tiếp việc đăng ký doanh nghiệp, đảm bảo hoạt động xuất nhập khẩu giữa hai nước.