Hết chất cấm, heo lại 'ăn' thuốc an thần

Sau vụ heo “ăn” chất cấm, dư luận lại đang rộ lên vụ heo trước khi giết mổ được “ăn” cả thuốc an thần. Bằng chứng là nhiều vụ phát hiện tiêm thuốc an thần cho heo gần đây khiến người tiêu dùng bất an, nhất là “năm hết tết đến”.

Như NNVN đã đưa tin ngày 23/12, vào rạng sáng ngày 22/12, Trạm thú y quận 12 (Chi cục Thú y TP.HCM) bất ngờ kiểm tra cơ sở giết mổ lậu tại KP.5, P.Thạnh Xuân của ông Hoàng Đình Phúc (36 tuổi, Hà Nội) mới hoạt động chừng 3 tháng, phát hiện ông này cùng các lao động đang giết mổ 1 con heo dưới nền nhà dơ bẩn.

Ngoài ra, trong chuồng còn có 8 con heo sống đang ngủ li bì do được chích (tiêm) Prozil 50 ml (một dạng thuốc an thần, gây mê - PV) với mục đích theo ông Phúc khai là để cho màu thịt heo đẹp, mềm, dẻo và tươi dễ bán hơn.

Đoàn kiểm tra xác thực cơ sở giết mổ lậu này đã hoạt động 3 tháng nay, từ 3-4h30 phút sáng mỗi ngày, số heo nói trên được mua tại Long An và không có giấy chứng nhận kiểm dịch.

Thịt heo sau giết mổ được đem bán lẻ trong khu vực P.Thanh Xuân. Trước đó, cũng tại Q.12, Trạm thú y phối hợp với Phòng CSĐT Tội phạm về môi trường, Công an TP.HCM đã phát hiện hàng chục chai lọ đựng thuốc Combistress 50 ml (cũng một dạng thuốc gây mê an thần) đã qua sử dụng vứt bừa bãi tại lò giết mổ trái phép tại P.Hiệp Thành của Nguyễn Văn Văn (31 tuổi, quê Nam Định).

Ông Văn khai nhận loại thuốc này ông mua trôi nổi bên ngoài giá 70 ngàn đồng/lọ. Trước khi giết mổ khoảng 2 giờ ông tiêm thuốc cho heo, thịt heo sau đó được ông Văn mang bán tại các chợ bán lẻ trong TP.HCM.

Các lọ thuốc an thần Prozil và ống tiêm chích tại cơ sở giết mổ lậu của ông Hoàng Đình Phúc

Không chỉ vậy, tại huyện Hóc Môn, Trạm thú y huyện phối hợp với chính quyền địa phương vừa qua cũng phát hiện một số lượng lớn heo lậu đang được tập kết giết mổ trái phép tại nhà không số (tổ 11, ấp 1, xã Đông Thạnh) do ông Nguyễn Văn Tiến quản lý.

Tại thời điểm kiểm tra, đoàn phát hiện có 22 con heo trong chuồng dấu hiệu mệt mỏi, ngủ li bì. Bên cạnh đó là một lọ thuốc Prozil 50 ml và một ống tiêm nằm chỏng chơ trước cửa chuồng. Ông Tiến thừa nhận dùng Prozil để tiêm vào heo 1 tiếng đồng hồ trước khi giết mổ và mua giá 65 ngàn đồng/lọ.

Trước khi giết mổ khoảng 1 giờ, ông Tiến tiêm thuốc vào heo với liều lượng khoảng 0,2 cc đến 0,5 cc/con, một lọ tiêm được 40-50 con. Thịt heo sau đó được ông Tiến mang đi tiêu thụ trên địa bàn TP.HCM, đặc biệt là hai chợ lớn Bình Điền (quận 8) và chợ Tân Xuân (huyện Hóc Môn). Từ đó, các tiểu thương tiếp tục phân tán ra các chợ nhỏ lẻ.

Theo ông Khương Trần Phúc Nguyên, Trưởng phòng thanh tra, Chi cục Thú y TP.HCM, tình trạng tiêm các loại thuốc an thần vào heo trước khi giết mổ hiện nay rất phổ biến và chủ yếu tập trung ở các lò giết mổ lậu.

“Không chỉ làm heo nằm bất động không kêu la khi giết mổ, việc tiêm thuốc an thần còn khiến thịt heo mềm, đẹp hơn trong việc chế biến chả lụa, buôn bán... nên đa số lò mổ lậu đều có xu hướng sử dụng loại thuốc này” - ông Nguyên nói.

Điều đáng nói là, heo còn được chủ lò mổ tiêm thuốc an thần trước khi bơm nước vào bụng heo. Ông Phan Văn Vui (46 tuổi) chủ cơ sở giết mổ tại số 563, tổ 9, ấp 3, xã An Hòa, TP Biên Hòa, đã bị cơ quan chức năng tỉnh Đồng Nai phát hiện 5 lao động đang bơm nước vào bụng heo sau khi đã “ăn” thuốc an thần.

Ông Vui khai nhận tiêm thuốc an thần vào heo là nhằm để heo nằm im cho việc bơm nước dễ dàng, càng hạn chế sự vận động của heo chừng nào thì heo giữ nước càng tốt từng đó. Thời điểm bị kiểm tra, lò giết mổ ông Vui có đến tổng cộng 120 con heo, trong đó nhiều con nằm bất động dưới nền nhà do “ăn” quá nhiều thuốc an thần.

Đoàn kiểm tra đếm được 30 con heo đã bị bơm nước xong chuẩn bị được đưa đi tiêu thụ. Sau khi bơm nước, heo sẽ được đưa đến một số cơ sở chế biến giò chả ở Đồng Nai và TP.HCM để tiêu thụ. Các loại thịt vừa “ăn” thuốc và bơm nước có đặc điểm mềm, dẻo, ướt, thớ thịt căng mọng.

Theo tìm hiểu chúng tôi, trên thị trường đang có nhiều loại thuốc an thần và các dẫn xuất khác nhau như Atropin, Azaperone, nhóm Phenothiazine như Chlorpromazine, Propionylpromazine. Trong đó phổ biến nhất là thuốc an thần có hoạt chất Acepromazin với tên thương mại là Combistress và Prozil mà các lò mổ đang sử dụng.

Trước đây, thuốc an thần Acepromazine được sử dụng cho người nhằm điều trị giảm đau, căng thẳng, lo lắng hoặc được sử dụng kèm thuốc gây mê toàn thân trong phẫu thuật.

Heo sau khi “ăn” thuốc, khoảng 1 đến 2 giờ đồng hồ đầu sẽ bị lờ đờ, đi loạng choạng, có khi không đứng dậy nổi. Tuy nhiên, sau khoảng 3 tiếng đồng hồ thì heo sẽ dần hồi phục.

Đến tiếng thứ 5, heo sẽ trở lại bình thường. Do đó, nếu các cơ sở giết mổ tiêm thuốc an thần, để khoảng thời gian dài mới đem đi tiêu thụ thì ngay những người trong nghề cũng khó mà phát hiện.

TS Lê Thanh Hiền (Trưởng Bộ môn bệnh truyền nhiễm và Thú y cộng đồng, ĐH Nông lâm TP.HCM) cho biết, một số xét nghiệm hiện nay có thể phát hiện sự hiện diện của thuốc tồn dư trong thịt, nhưng đòi hỏi mất nhiều thời gian và chi phí cũng như trang thiết bị phòng thí nghiệm cho nó. Do đó loại thuốc này không cho phép sử dụng trước khi giết mổ, nếu đã sử dụng phải có thời gian để thuốc đào thải hết, trung bình từ 5-7 ngày sau khi tiêm.

“Trong chăn nuôi thú y, các loại thuốc trên được chỉ định là thuốc tiền mê khi phẫu thuật hoặc giúp an thần để thực hiện tiểu phẫu. Còn hiện nay đang được sử dụng bừa bãi trong các lò giết mổ lậu nên chắc chắn liều lượng sử dụng có thể rất cao so với chỉ định.

Hơn nữa, từ khi tiêm thuốc đến khi giết mổ thường chỉ diễn ra trong ngày nên lượng tồn dư ở mức có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến người tiêu dùng. Do đó trách nhiệm chính vẫn là cơ quan thú y trong việc giám sát kiểm tra, xử lý bằng các chế tài cụ thể” - TS Thanh Hiền nói.

ĐỖ QUYÊN - PHÚ LỘC - THUẬN BÌNH