Công trình thủy lợi cống ấu thuyền Ninh Quới đã phát huy ược hiệu quả sau một năm chính thức vận hành. Ảnh: Trọng Linh.
Khẳng định qua 2 mùa khô hạn
Mới chỉ đưa vào vận hành sau hơn một năm, công trình cống âu thuyền Ninh Quới đã đem lại niềm vui cho nông dân các tỉnh Bạc Liêu, Sóc Trăng, Cà Mau và một phần của tỉnh Hậu Giang khi công trình thủy lợi này phát huy hiệu quả rõ nét.
Ông Phạm Văn Thiều, Chủ tịch UBND tỉnh Bạc Liêu nhấn mạnh, đúc rút từ những kinh nghiệm của đợt hạn mặn khốc liệt năm 2016, tỉnh Bạc Liêu đã quyết liệt trong công tác chỉ đạo trong công tác phòng chống hạn mặn. Có thể thấy rằng, đến thời điểm này, hạn mặn tại các vùng sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh được đảm bảo, an toàn cho việc sản xuất.
Công tác phòng chống và hạn chế xâm nhập nhập mặn tại các địa phương được thực hiện kịp thời. Đặc biệt, là việc vận hành công âu thuyền Ninh Quới đã hỗ trợ rất tốt cho sản xuất lúa vụ đông xuân. Có thể nói rằng, hạn hán và xâm nhập mặn năm 2021 sẽ không ảnh hưởng đến việc sản xuất vụ đông xuân và các vụ lúa tiếp theo của nông dân trong tỉnh Bạc Liêu.
Ông Phạm Văn Thiều, Chủ tịch UBND tỉnh Bạc Liêu. Ảnh: Trọng Linh.
Ông Hồng Minh Nhật, Trưởng phòng Kinh tế TX Ngã Năm (Sóc Trăng), chia sẻ: Kể từ khi cống âu thuyền Ninh Quới đưa vào vận hành đến nay đã hơn 1 năm, công trình đáp ứng được nhu cầu ngăn mặn, do nước mặn từ hướng sông kênh sáng Phụng Hiệp chảy về TX Ngã Năm. Nếu không có cống âu thuyền Ninh Quới vùng ngọt của Ngã Năm chắc chắn sẽ bị nhiễm mặn nhiều.
Chung niềm vui này, ông Trần Văn Ghi, xã Ninh Quới, huyện Hồng Dân (Bạc Liêu) nói: Mùa khô năm nay bà con chúng tôi rất vui mừng vì không còn cảnh thiếu nước ngọt như mọi năm. Nhờ có cống âu thuyền Ninh Quới điều tiết rất tốt nước mặn và ngọt nên làm lúa trúng lắm, năng suất tăng cao hơn hẳn mấy năm trước.
Ông Nguyễn Kỳ Phong, Trung tâm Quản lý khai thác công trình Thủy lợi tỉnh Bạc Liêu cho biết: Cũng chính nhờ cống âu thuyền Ninh Quới mà tình hình mặn xâm nhập vào vùng ngọt của TX Ngã Năm không còn xảy ra. Những năm trước đây vào thời điểm này mặn đã xâm nhập qua Ngã Năm, thậm chí còn xâm nhập sâu vào nội đồng hơn 10km ảnh hưởng rất lớn về sản xuất nông nghiệp.
3 kịch bản ứng phó hạn, mặn năm 2021
Ông Lưu Hoàng Ly, Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh Bạc Liêu, cho biết: Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Bạc Liêu có hơn 92.000ha thủy sản đang nuôi, 65.650ha lúa các loại và gần 1.200ha rau màu. Để chủ động ứng phó với hạn hán, xâm nhập mặn trong mùa khô năm 2020-2021, Sở đã phối hợp cùng các ngành và địa phương xây dựng các kịch bản phòng chống hạn hán, xâm nhập mặn mùa khô năm 2020 - 2021.
Theo đó, tỉnh Bạc Liêu đã đề xuất 3 kịch bản. Kịch bản 1: Diễn biến hạn hán, xâm nhập mặn trong mùa khô năm 2020-2021 ít gay gắt như mùa khô năm 2019-2020. Kịch bản 2: Diễn biến hạn hán, xâm nhập mặn trong mùa khô năm nay gay gắt, tương đương như mùa khô năm 2019- 2020. Kịch bản 3: Diễn biến hạn hán, xâm nhập mặn trong mùa khô năm nay gay gắt hơn mùa khô năm 2019-2020.
Theo đó, đối với vùng Bắc Quốc lộ 1A giữ ngọt ổn định. Qua công tác điều tiết nước từ đầu tháng 1/2021 đến nay, mực nước ngọt trên kênh rạch tiểu vùng giữ ngọt ổn định. Nhìn chung lượng nước ngọt hiện còn rất dồi dào, đáp ứng đủ nhu cầu bơm tưới phục vụ lúa đông xuân đến cuối tháng 3/2021.
Tiểu vùng chuyển đổi đã bắt đầu điều tiết nước mặn cho khu vực nuôi tôm của TX Giá Rai từ cuối tháng 12 qua các cống nhỏ trên địa bàn. Trong tháng 2, trước và sau tết Âm lịch, đã mở cống Hộ Phòng và cống Giá Rai trong để cấp nước mặn vào khu vực TX Giá Rai và huyện Phước Long. Đợt điều tiết nước mặn trong tết Âm lịch vừa qua đã đáp ứng cấp nước mặn cho 1/2 khu vực chuyển đổi sản xuất.
Theo ông Ly, trong thời gian tới sẽ tiếp tục triển khai điều tiết mạnh nước mặn vào tiểu vùng chuyển đổi để phục vụ nuôi tôm trong đầu tháng 3/2021. Kết hợp với việc điều tiết nước sẽ vận hành cống âu thuyền Ninh Quới để ngăn mặn xâm nhập qua Sóc Trăng.
Lãnh đạo tỉnh Bạc Liêu khảo sát cánh đồng lúa tại huyện Hồng Dân. Ảnh: Trọng Linh.
Trước tình hình và diễn biến của đợt hạn hán và xâm nhập mặn mùa khô 2021 được dự báo căng thẳng không kém mùa khô năm 2020, Sở NN-PTNT tỉnh Bạc Liêu đề nghị các huyện, thị xã, thành phố tiếp tục phối hợp với triển khai kịch bản 2 đã được UBND tỉnh Bạc Liêu phê duyệt để phòng chống hạn mặn trong thời gian còn lại của mùa khô năm 2020-2021. Riêng hai địa phương là huyện Vĩnh Lợi và TX Giá Rai, khuyến cáo nông dân không nên xuống giống vụ hè thu sớm trong tháng 2/2021 để tránh tình trạng thiếu nước ngọt trong cuối tháng 5 năm 2021.
Hiện nay, có khoảng 1.300ha đông xuân sớm đã thu hoạch. Do thấy còn nhiều nước ngọt nên một số hộ dân đang muốn tiếp tục xuống giống hè thu sớm để thu hoạch cuối tháng 5/2021. Việc sản xuất này sẽ có nguy cơ thiếu nước và thiệt hại khi nguồn nước ngọt khan hiếm vào những tháng đỉnh mùa khô.
Ông Nguyễn Văn Thới, Chủ tịch UBND huyện Hồng Dân cho biết, để chủ động ứng phó với hạn mặn, huyện Hồng Dân đã chỉ đạo các ngành, địa phương khẩn trương tiến hành nạo vét các công trình thủy lợi và tập trung làm tốt công tác vận hành 28 công trình ngăn mặn, giữ ngọt. Đặc biệt, tổ chức tập huấn nâng cao kiến thức phòng chống hạn mặn, đồng thời, yêu cầu nông dân không được chủ quan mà cần tham gia cùng chính quyền ứng phó hạn, mặn.
Ông Lê Văn Tần, Chủ tịch UBND huyện Phước Long cho hay, để chủ động trong công tác phòng chống hạn mặn năm 2021, Phước Long đã triển khai và xây dựng các kế hoạch bám sát với kịch bản phòng chống hạn hán, xâm nhập mặn mùa khô năm 2020-2021 của Sở NN-PTNT. Trong đó, địa phương đặc biệt chú trọng đến công tác nạo vét các kênh tạo nguồn, tăng cường trữ ngọt, phục vụ cho các trà lúa vụ đông xuân. Hiện có khoảng 13.677ha các trà lúa vụ đông xuân trên địa bàn huyện đang phát triển rất tốt, hứa hẹn cho vụ mùa đạt năng suất cao.
"Cống âu thuyền Ninh Quới được khởi công vào ngày 26/11/2018, trên tuyến kênh Quản lộ Phụng Hiệp, cách chợ Ninh Quới A về hướng tỉnh Sóc Trăng khoảng 1km. Công trình công âu thuyền Ninh Quới do BQL Đầu tư - Xây dựng Thủy lợi 10 (Bộ NN-PTNT) làm chủ đầu tư, với tổng mức đầu tư khoảng 360 tỷ đồng, dự kiến đến tháng 4/2021 là hoàn thành. Tuy nhiên do tính cấp bách của công trình nên chủ đầu tư đã rút ngắn thời gian hoàn thành sớm hơn 14 tháng so với dự kiến và đến nay công trình thực sự mang lại hiệu quả cho vùng ĐBSCL." Ông Lưu Hoàng Ly, Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh Bạc Liêu.
