Lừa mình, dối người
Thời gian qua, Báo Nông nghiệp Việt Nam có nhiều loạt bài phản án những bất cập xung quanh vấn đề cung cấp giống cây trồng vật nuôi tại huyện Hướng Hóa. Cụ thể là việc Công ty TNHH Giống cây trồng vật nuôi Tân Thành (Công ty Tân Thành) đã nhiều lần cấp giống không đảm bảo chất lượng, làm lây lan dịch bệnh cho đàn vật nuôi địa phương.
Với những con bò gầy trơ xương lại có triệu chứng bệnh LMLM, Công ty Tân Thành cho rằng mình đã “đem lại hiệu quả kinh tế không nhỏ cho người dân và làm lợi cho ngân sách Nhà nước rất nhiều khi thực hiện tham gia gói thầu”. Ảnh: Võ Dũng.
Ngày 6/9, Công ty Tân Thành có Báo cáo Tình hình cung ứng giống cây trồng vật nuôi từ năm 2021 – 2024 thuộc các Chương trình Mục tiêu Quốc gia gửi UBND tỉnh và Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) tỉnh Quảng Trị.
Theo đó, từ năm 2022 đến tháng 5/2024, Công ty Tân Thành đã liên tục trúng nhiều gói thầu tại huyện Hướng Hóa với tổng số 725 nghìn cây cà phê Arabica Catimor, gần 143 tấn phân bón hữu cơ, 112 tấn vôi, 450 con bò…
Công ty Tân Thành tự đánh giá, đơn vị đã cung cấp giống cây trồng “đúng chủng loại, đạt yêu cầu kỹ thuật; cung cấp con giống “đúng tiêu chuẩn kỹ thuật, đạt chất lượng làm giống, giấy tờ nguồn gốc rõ ràng, tuân thủ Pháp lệnh Thú y, đã tiêm phòng vacxin đầy đủ…”.
Tuy nhiên, báo cáo cũng thừa nhận, trong đợt cung cấp bò dự án mới đây, chỉ 3 ngày sau khi giao bò thì có 7 con tại xã Hướng Phùng và bò cấp cho 2 hộ dân tại xã Húc xuất hiện các triệu chứng của bệnh LMLM như lở miệng, nứt ở khóe chân.
Công ty Tân Thành cho rằng, dịch lở mồm long móng (LMLM) xẩy ra trên địa bàn huyện Hướng Hóa nói riêng và tỉnh Quảng Trị nói chung chưa xác định rõ nguyên nhân. Và, từ tháng 9/2023 đến tháng 8/2024, đàn trâu bò trên địa bàn huyện Hướng Hóa chưa được tiêm vacxin LMLM theo định kỳ.
Từ đó, Công ty Tân Thành quy kết, các nội dung báo đăng làm mất uy tín, ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp: “Trâu cột ghét trâu ăn. Có một số doanh nghiệp đã trực tiếp xúi giục lãnh đạo UBND xã là đừng nghiệm thu và đừng thanh toán khi công ty chúng tôi đã thực hiện xong việc cung ứng bò cho chủ đầu tư, họ thuê báo chí vào viết không đúng sự thật nhằm hạ thấp danh dự của công ty chúng tôi”, trích báo cáo của Công ty Tân Thành.
Nhưng nếu nói, việc cấp bò của Công ty Tân Thành là gây họa cho người nghèo có lẽ cũng không quá. Ảnh: Võ Dũng.
Công ty Tân Thành đồng thời khẳng định, “có nhiều bài báo nông nghiệp đã vạch lá tìm sâu, tìm cách hạ thấp uy tín công ty chúng tôi… Công ty chúng tôi đã làm đúng, đủ luôn tuân theo các quy định của pháp luật. Thế nhưng có những bài báo nổi cộm, vạch lá tìm sâu để dìm và hạ thấp uy tín của công ty chúng tôi”. Công ty Tân Thành đề nghị các cơ quan chức năng xem xét lại nội dung bài báo “Gây họa cho người nghèo” để trả lại danh dự và thương hiệu cho công ty vì bài báo đã “trực tiếp hạ thấp uy tín của công ty chúng tôi”.
Dấu đầu hở đuôi
Dù Công ty Tân Thành có “che chắn” thế nào, sự thật vẫn không thể thay đổi. Giống cây trồng, vật nuôi đơn vị này cung ứng không đảm bảo chất lượng là điều ít nhiều đã được nhắc tới trong các báo cáo của UBND huyện Hướng Hóa cũng như của Sở NN&PTNT Quảng Trị.
Theo báo cáo mới đây của UBND huyện Hướng Hóa, vào tháng 6/2024, tại xã Hướng Phùng, 7 con bò dự án bị bệnh LMLM là do Công ty Tân Thành cấp; 7 con còn lại do Công Ty TNHH MTV Toàn Thịnh Pacific cấp. Số bò này đã lây lan dịch bệnh ra đàn bò địa phương khi người dân nhốt chung chuồng, chăn thả cùng khu vực.
Người phụ nữ tại xã Ba Tầng không cầm được nước mắt khi nhận cây giống cà phê Arabica catimor không đạt tiêu chuẩn từ Công ty Tân Thành. Ảnh: Võ Dũng.
Sau đó không lâu, trong số 56 con bò Công ty Tân Thành cấp cho người dân xã Húc có 3 con không đủ trọng lượng nên bị loại. Và, trong số 54 con bò bị bệnh LMLM tại xã Húc (tính đến ngày 3/9) thì có 15 con bò do Công ty Tân Thành cung ứng; 2/3 con bò nhiễm bệnh chết cũng là bò do Công ty Tân Thành cấp.
Chưa kể trước đó, bò do Công ty Tân Thành cấp cho người dân xã Hướng Lộc vào tháng 3/2024 xẩy ra sự cố, một con lăn đùng ra chết chỉ sau 1 ngày giao cho người dân.
Cũng vào tháng 3/2024, Công ty Tân Thành cấp cho người dân xã Húc 18 con bò. Thời điểm trên, 2 trong số 3 con bò dự án đang nuôi nhốt tại nhà dân có các triệu chứng của bệnh LMLM như lở loét mồm và chân, sưng chân, sùi bọt mép.
Về thông tin giống cây cà phê Arabica Catimor cấp cho người dân không đảm bảo chất lượng, ngày 13/10/2023, Sở NN&PTNT Quảng Trị có Công văn kiểm tra, rà soát thu hồi cây giống cà phê không đảm bảo chất lượng phục vụ trồng mới và tái canh năm 2023 trên địa bàn huyện. UBND huyện Hướng Hóa cũng ra văn bản về việc tiếp tục rà soát giống cây cung cấp theo Chương trình tái canh cây cà phê. Ngày 30/10/2023, Chi cục Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (TT&BVTV) Quảng Trị, Phòng NN&PTNT, Trạm TT&BVTV huyện Hướng Hóa, Công ty Tân Thành, đại diện UBND các xã Ba Tầng, Hướng Tân, Hướng Phùng và đại diện các hộ dân đã kiểm tra chất lượng cây giống cà phê chè caitmor để cấp đổi cho người dân. Theo ghi nhận của cơ quan chức năng, đến thời điểm này, số cây giống cà phê được cấp đổi đã phát triển tốt. Câu hỏi đặt ra là, nếu giống cà phê đạt chất lượng vì sao phải cấp đổi.
Nhưng trong báo cáo, Công ty Tân Thành khẳng định mình đã cung cấp giống cây trồng “đúng chủng loại, đạt yêu cầu kỹ thuật. Ảnh: Võ Dũng.
Nhìn thực tế việc cung cấp giống cây trồng vật nuôi mà Công ty Tân Thành cấp cho người dân thì ít ai dám chắc đây là một đơn vị uy tín. Điều mà Công ty Tân Thành vỗ ngực tự hào trong báo cáo gửi UBND tỉnh Quảng Trị “đem lại hiệu quả kinh tế không nhỏ cho người dân và làm lợi cho ngân sách Nhà nước rất nhiều khi thực hiện tham gia gói thầu” liệu có phải là lừa mình, dối người?
Tổng số dự án được phê duyệt tại Hướng Hóa từ nguồn vốn năm 2022-2023 là 113 dự án/1.682 con bò và 521 con dê với kinh phí do nhà nước hỗ trợ trên 35,7 tỷ đồng. Trong 2 năm này, riêng Công ty Tân Thành trúng 21 gói thầu/21 dự án với tổng số 336 con bò, 78 con dê… Vì sao, Công ty Tân Thành nhiều lần khiến người dân điêu đứng nhưng vẫn liên tục trúng các gói thầu tiếp theo.
