2 
Khu nhà lưới của Trung tâm Khoa học kỹ thuật giống cây trồng Đạo Đức hoang tàn, thiếu sức sống. Ảnh: Đào Thanh.
Cây thiếu sức sống tại Trung tâm Khoa học kỹ thuật giống cây trồng
Theo phản ánh của người dân địa phương, chúng tôi đến khu nhà kín của Trung tâm Khoa học kỹ thuật giống cây trồng Đạo Đức, Sở NN-PTNT Hà Giang quả đúng có việc trồng hoa, cà chua, quất cảnh ở đây chưa hiệu quả.
Tại khu nhà trồng quất cảnh, cỏ mọc um tùm dọc các luống đất; hệ thống nước tưới tự động chảy lênh láng khắp khu vườn, ngập thành rãnh nước, không có sự điều tiết phù hợp. Nhìn khu vườn quất chẳng khác nào khu vườn trồng dưa chuột, trồng rau muống là mấy.
Tuy nhiên trồng dưa chuột, rau muống người ta còn làm cỏ sạch sẽ, cẩn thận. Có lẽ cán bộ của Trung tâm này đang nghiên cứu một phương thức sản xuất mới, cho 1 giống quất mới chăng? Nhưng quan sát khắp khu vườn thì chẳng hiểu sao, nấm bệnh làm cho lá quất đen sạm, cây còi cọc thiếu sức sống.
Cách đó không xa, khu vườn trồng dâu tây, ớt, dưa lê, hoa sức sống của các loài cây này nhìn cũng chẳng hơn khu vườn trồng quất. Hầu hết các loài cây được trồng thiếu sức, nhiều cây bị chết héo, khô thân trên các bầu đất.
Một cán bộ của Trung tâm cho biết, đã có 3 đợt đầu tư vào khu Trung tâm này gồm nhiều hạng mục cơ sở hạ tầng phục vụ sản xuất, nghiên cứu. Đợt đầu từ năm 2001 đến 2005; đợt 2 từ 2005 đến 2009; đợt 3 từ 2015 đến 2019. Hiện nay, đơn vị có 4 khu nhà lưới, toàn bộ diện tích giao khoán cho anh em viên chức của đơn vị. Nhưng vị cán bộ này thừa nhận chưa thực sự hiệu quả.
Cây đẹp trên giấy?
Dù các cây trồng trong khu nhà lưới bị chết héo, thiếu sức sống như vậy nhưng không hiểu sao, tại báo cáo số 03, ngày 12/7/2021 của Trung tâm Khoa học kỹ thuật giống cây trồng Đạo Đức, Sở NN-PTNT Hà Giang mục sản xuất rau, hoa hữu cơ có nêu: Trung tâm giao khoán cho viên chức sản xuất, kết quả vụ đông xuân 2020-2021 trung tâm tiếp tục sản xuất cây cà chua theo hướng hữu cơ với diện tích là 1.500m2. Cây cà chua sinh trưởng, phát triển tốt, năng suất đạt 30 tấn/ha.
Khu vực trồng quất cảnh để nước chẩy lênh láng, cỏ mọc um tùm, còn cây thì thị bệnh hại. Ảnh: Đào Thanh.
Ngoài ra khu vườn còn trồng một số loài cây khác như: 1.000 cây hoa hồng, 1.200 cây dâu tây, 600 cây ớt, 2.000 cây dưa lê… nhìn chung các cây sinh trưởng và phát triển bình thường.
Tại khu sản xuất hoa cây cảnh, năm 2021 Trung tâm thực hiện sản xuất 2.400 cây quất cảnh và cây quỳnh anh, nhài Nhật. Hiện nay có 45% cây sinh trưởng phát triển tốt, dự kiến bán vào Tết năm 2021; 55% cây sinh trưởng phát triển trung bình, dự kiến bán vào Tết năm 2022.
Như vậy, tại báo cáo nêu trên thì các cây trồng của Trung tâm đều sinh trưởng và phát triển bình thường, một số cây phát triển tốt. Thế nhưng thực tế chúng tôi ghi nhận thấy lại không giống như trên báo cáo.
Trước thực trạng này, chúng tôi đã trao đổi với ông Vũ Văn Hiếu, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT Hà Giang, Giám đốc Trung tâm Khoa học kỹ thuật giống cây trồng Đạo Đức. Ông Hiếu cho biết, nhiệm vụ chính của Trung tâm là nghiên cứu khoa học để thử nghiệm các giống cây, con trước khi đưa vào trồng, chăn nuôi đại trà. Việc các loài cây chết như phóng viên phản ánh thiếu sức sống là do tính thời điểm phóng viên đến.
Tuy nhiên, khi tôi đưa ra các hình ảnh quất thiếu sức sống, cây hoa héo, hệ thống nước tưới không được khống chế ngập lênh láng khắp khu vườn vậy và đặt câu hỏi có phải đây là phương pháp nghiên cứu canh tác mới của đơn vị không? Giống quất, hoa hồng… được trồng là giống gì, có phải giống đặc biệt không mà phương thức chăm sóc khác biệt thế? Ông Hiếu im lặng, sau đó chỉ đạo cán bộ của Trung tâm báo cáo về tên, nguồn gốc các giống cây và hiệu quả được triển khai trồng tại các mô hình. Tuy nhiên, đến nay chúng tôi vẫn chưa nhận được phản hồi.
Được biệt ngoài diện tích nhà lưới kém hiệu quả thì còn nhiều diện tích ruộng, khu chuồng chăn nuôi, kho lạnh… của Trung tâm Khoa học kỹ thuật giống cây trồng Đạo Đức, Sở NN-PTNT Hà Giang đang không hiệu quả, lãng phí.
