"Thủ phủ" nghệ
Xã Chí Tân, huyện Khoái Châu, Hưng Yên được coi là “cái nôi” của cây nghệ miền Bắc. Đây là địa phương có bề dày chuyên canh, có diện tích nghệ lớn nhất và nhiều cơ sở chế biến nghệ nhất ở đồng bằng sông Hồng. Chất lượng nghệ cũng thuộc hàng tốt nhất và có giá trị hàng hóa cao nhất so với sản phẩm cùng loại trồng ở địa phương khác.
 |
| Bà con khẩn trương thu hoạch nghệ |
Ông Nguyễn Mậu Hoàng, một trong những “lão nông tri điền” của xã Chí Tân chia sẻ: "Cây nghệ bén duyên với đồng đất Chí Tân từ cuối những năm 1960 của thế kỷ trước. Ban đầu các gia đình chỉ trồng nghệ trong vườn nhà dùng làm gia vị, SX theo lối tự túc tự cấp. Từ khi chuyển sang nền kinh tế thị trường, củ nghệ đã trở thành sản phẩm hàng hoá có giá trị.
Nhiều người địa phương đã đưa nghệ ra đồng xen canh với cây họ đậu. Nhờ đất phù sa non màu mỡ, ruộng đồng thoáng đãng, tưới tiêu chủ động, trồng nghệ phất lên như diều gặp gió, năng suất củ đạt trên 40 tấn/ha, lợi nhuận thu về luôn gấp 7 - 10 lần các ngô, lúa. Đó chính là lý do để cây nghệ từng bước thế chân, chiếm chỗ toàn bộ gần 200ha đất canh tác của xã. Sản lượng thu hoạch ước đạt trên 6.000 tấn/năm, chủ yếu là giống nghệ đỏ".
Sau khi cây nghệ đã bao trọn hết đồng đất địa phương, để gia tăng thu thập, các hộ đã đẩy mạnh thâm canh, áp dụng đồng bộ tiến bộ kỹ thuật canh tác mới. Một số hộ còn thuê thêm ruộng canh tác ở địa phương gần kề để phát triển trồng nghệ, kết hợp với chế biến nghệ củ thành các sản phẩm bột nghệ tinh và bột nghệ khô, cung ứng cho khắp các tỉnh thành.
Năng suất, sản lượng và giá trị nghệ Chí Tân không ngừng gia tăng, năm sau cao hơn năm trước. Người trồng nghệ luôn có lãi cao. Điển hình như năm 2016, trung bình mỗi nhà nông trồng nghệ thu được lợi nhuận 15 - 20 triệu đồng/sào (360m2).
 |
| Sơ chế nghệ sau thu hoạch |
Theo chị Nguyễn Thị Loan, nông dân xã Chí Tân, trồng nghệ luôn có lãi cao là vì không phải đầu tư giống vốn. Củ giống sau trồng 5 - 6 tháng (có 2 - 3 cây nhánh), sẽ cho phép thu hồi lại toàn bộ số giống đầu tư ban đầu. Củ vốn sau thu hồi vẫn có giá trị thương phẩm củ nghệ mới thu hoạch.
Mặt khác, do đặc tính sinh học của giống, sau trồng 2,5 - 3 tháng củ nghệ mới bật mầm lên trên mặt đất, trong khoảng thời gian này, chỉ cần xen canh thêm cây lạc hoặc đậu tương, nguồn thu đã cơ bản đủ tiền mua phân bón cho cây nghệ.
Phát triển chuỗi liên kết
Bà Nguyễn Thị Vui, Chủ tịch UBND xã Chí Tân cho rằng, nguyên nhân cơ bản để cây nghệ ở đây có lợi nhuận cao bền vững, là do mô hình liên kết SX gắn với cơ sở chế biến và bao tiêu sản phẩm. Nổi bật là Cty TNHH Hoàng Minh Châu (Hưng Yên) mỗi năm liên kết bao tiêu gần 3.000 tấn nghệ củ tại địa phương. Cùng với hơn 10 cơ sở chế biến vừa và nhỏ khác, cơ bản đảm bảo tiêu thụ hết sản lượng nghệ SX ra hàng năm. Bà con có lãi đảm bảo trên 200 triệu đồng/ha.
Anh Hoàng Quang Đông, GĐ Cty TNHH Hoàng Minh Châu trải lòng, bản thân anh cũng là một nông dân, từng có nhiều năm chuyên canh nghệ, sau mới chuyển dần sang chế biến và kinh doanh nhỏ lẻ các sản phẩm nghệ. Cơ sở của anh chỉ thực sự làm ăn có hiệu quả từ khi được các cấp chính quyền tỉnh và huyện, trực tiếp là Phòng NN-PTNT huyện Khoái Châu tạo điều kiện hỗ trợ cho gian hàng của gia đình đi tham gia các hội chợ thương mại nông nghiệp toàn quốc…
 |
| Tinh bột nghệ được chế biến trên dây chuyền điện máy |
Theo đó, gia đình anh từng bước có được những hợp đồng bao tiêu sản phẩm lớn, kinh doanh có lãi, thành lập được Cty như bây giờ. Hiện công suất chế biến của Cty mỗi năm đạt 25 tấn tinh bột nghệ (500 tấn củ nghệ tươi) và hơn 400 tấn bột nghệ khô (2.500 tấn nghệ củ tươi). Toàn bộ sản phẩm đều được chế biến trên dây chuyền điện máy, đảm bảo an toàn thực phẩm. Tinh bột nghệ chủ yếu đáp ứng cho nhu cầu tiêu dùng trong nước. Bột nghệ khô đã XK sang Ấn Độ, Malaysia, Singapore, khu vực Trung Đông...
Ông Nguyễn Văn Đạt, Trưởng phòng NN-PTNT huyện Khoái Châu cho biết, nghệ là một trong những cây trồng luôn được tỉnh và huyện ưu tiên cho phát triển, mở rộng nhanh diện tích. Để sớm đạt được mục tiêu kế hoạch đề ra, hàng năm Phòng đã chủ động tham mưu đề xuất với UBND huyện các cơ chế chính sách khuyến khích SX và giải pháp tổ chức thực hiện...
| "Năm 2018, UBND huyện sẽ tiếp tục phối hợp với Sở KH-CN Hưng Yên, Cty TNHH Phát triển tài sản trí tuệ Việt thực hiện dự án “Xây dựng, quản lý và phát triển nhãn hiệu chứng nhận: Nghệ Chí Tân, dùng cho các sản phẩm liên quan đến nghệ Khoái Châu, Hưng Yên”, góp phần đảm bảo chất lượng, phát triển nhãn hiệu “Nghệ Chí Tân - Khoái Châu” thành thương hiệu mạnh, giúp các tổ chức, cá nhân phát triển SXKD sản phẩm nghệ bền vững...", ông Nguyễn Văn Đạt. |
