Vilma Iris Peraza, 28 tuổi, một người di cư từ Honduras, cùng hai đứa con Adriana, 5 tuổi và Erick, 2 tuổi, sau khi bị trục xuất về Mexico. Ảnh: NYT.
Máy bay quân sự của Mỹ đã thực hiện 2 chuyến bay tương tự, mỗi chuyến với khoảng 80 người di cư, đến Guatemala hôm 24/1. Tuy nhiên, chính phủ đã không thể tiến hành một kế hoạch trục xuất bằng máy bay vận tải C-17, sau khi Mexico từ chối cho phép hạ cánh.
Một quan chức Mỹ và một quan chức Mexico đã xác nhận quyết định này, sau khi đài NBC đưa tin về vụ việc này.
Trong một tuyên bố vào tối 24/1, Bộ Ngoại giao Mexico cho biết nước này có một "mối quan hệ rất tuyệt vời" với Mỹ và sẵn lòng hợp tác trong các vấn đề như nhập cư. "Khi bàn về việc hồi hương những người nhập cư trái phép, chúng tôi sẽ luôn sẵn sàng đón nhận người dân Mexico trở về với vòng tay rộng mở", Bộ Ngoại giao cho biết.
Quan chức Mexico không giải thích lý do việc từ chối cho phép máy bay hạ cánh, trong khi Bộ Ngoại giao không đề cập đến vụ việc.
Chính quyền của ông Trump hồi đầu tuần này tuyên bố sẽ khởi động lại chương trình có tên "Ở lại Mexico", buộc những người xin tị nạn không phải là người Mexico phải đợi ở nước này cho đến khi hồ sơ của họ ở Mỹ được giải quyết.
Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum hôm 22/1 cho biết một động thái như vậy sẽ cần được quốc gia tiếp nhận những người xin tị nạn đồng ý, và Mexico đã không làm như vậy.
Quan hệ Mỹ - Mexico đã trở thành tâm điểm kể từ khi ông Trump bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai hôm 20/1 và ban bố tình trạng khẩn cấp quốc gia dọc theo biên giới chung 2 nước. Ông đã ra lệnh bổ sung 1.500 binh sĩ Mỹ đến khu vực biên giới phía nam, trong khi các quan chức cho biết hàng nghìn binh sĩ khác có thể sớm được triển khai thêm.
Tổng thống đã tuyên bố các băng đảng ma túy Mexico là các tổ chức khủng bố, đổi tên Vịnh Mexico thành Vịnh Mỹ và đe dọa đánh thuế 25% đối với hàng hóa Mexico bắt đầu từ tháng 2/2024.
Bà Sheinbaum đã tìm cách tránh leo thang căng thẳng và bày tỏ sự cởi mở đối với việc tiếp nhận các công dân Mexico được trả về. Tuy nhiên, nhà lãnh đạo cánh tả cũng biết rằng bà không đồng ý với việc trục xuất hàng loạt và cho rằng những người nhập cư Mexico đang đóng vai trò rất quan trọng đối với nền kinh tế Mỹ.
Việc Mỹ sử dụng máy bay quân sự để trục xuất người nhập cư bất hợp pháp nằm trong phản ứng của Lầu Năm Góc đối với tuyên bố khẩn cấp quốc gia của ông Trump hôm 20/1.
Trước đây, máy bay quân sự của Mỹ thường được sử dụng để đưa các cá nhân từ quốc gia này sang quốc gia khác, như trong thời gian Mỹ rút quân khỏi Afghanistan vào năm 2021.
Lầu Năm Góc cho biết quân đội Mỹ sẽ cung cấp các chuyến bay để trục xuất hơn 5.000 người nhập cư bị chính quyền Mỹ giam giữ ở El Paso, Texas và San Diego, California.
Guatemala hôm 24/1 cũng đã nhận tiếp nhận chuyến bay thứ ba với khoảng 80 người di cư bị trục xuất trên một máy bay thương mại, chính quyền Guatemala nói với Reuters.
