Miền Trung vừa hứng chịu những diễn biến thiên tai tồi tệ nhất trong lịch sử. Mưa bão vẫn rình rập cuộc sống bình yên, nhưng người dân miền Trung không cô độc và không sợ hãi, vì cả nước đang chìa ra hàng triệu bàn tay nhân ái để cùng đồng bào miền Trung vượt qua gian khó.
Các đợt phát động cứu trợ miền Trung được triển khai khắp ba miền. Đoàn thể có cách làm của đoàn thể, và cá nhân có cách làm của cá nhân. Tất cả đều chung một đích nhường cơm sẻ áo cho miền Trung ruột thịt.
Thế nhưng, có một điều khiến nhiều người băn khoăn là Nghị định 64/2008 về việc vận động, tiếp nhận, phân phối, sử dụng các nguồn đóng góp tự nguyện hỗ trợ người dân khắc phục khó khăn do thiên tai, hỏa hoạn, sự cố nghiêm trọng…
Đồng thời, Thông tư 72/2008 của Bộ Tài chính cũng đặt ra những quy tắc khá nghiêm ngặt đối với các hoạt động cứu trợ, từ thiện. Sau 12 năm ban hành, hai văn bản pháp luật nói trên vẫn còn hiệu lực thi hành, và chưa có sự điều chỉnh nào.
Không phải ngẫu nhiên, Ủy ban nhân dân huyện Hải Lăng - Quảng Trị phát ra thông cáo để yêu cầu các nhà hảo tâm phải tập hợp hàng hóa cứu trợ về Ủy ban Mặt trận Tổ quốc của địa phương rồi sau đó chính quyền cân đối và phân phối cho bà con bị ảnh hưởng thiên tai.
Thông cáo của Ủy ban nhân dân huyện Hải Lăng không hề sai về mặt pháp luật. Tuy nhiên, trong hoàn cảnh mưa bão cực kỳ phức tạp đang đòi hỏi huy động mọi nguồn lực xã hội cho công tác cứu trợ, thì thông cáo trên hơi vội vàng.
Bởi lẽ, giữa điều kiện bất thường thì cần châm chước cho những hành vi phi thường có yếu tố tích cực.
Theo Nghị định 64/2008 thì chỉ có Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Hội Chữ thập đỏ và các quỹ xã hội từ thiện được cấp phép, mới có quyền tiếp nhận và phân phối hàng cứu trợ.
Xin lưu ý, theo Thông tư 72/2008 của Bộ Tài chính, thì các cơ quan báo chí cũng chỉ được tiếp nhận, chứ không được phân phối hàng cứu trợ đến tận tay từng hộ dân.
Rõ ràng, nếu soi xét khắt khe, thì đợt vận động của những nhân vật nổi tiếng như ca sĩ Thủy Tiên, danh hài Hoài Linh hoặc MC Trấn Thành đều không được sự thừa nhận của pháp luật.
Vậy, cách nào để đồng bào đang cay cực vì thiên tai được giúp đỡ nhanh nhất, mà hoạt động thiện nguyện có thể tránh những rắc rối lẫn thị phi?
Thật cầu thị và thật trân trọng, hãy nhìn những nồi bánh chưng, bánh tét của người dân nghèo các tỉnh Đắc Lắc, Tây Ninh, Bình Phước, Gia Lai, Bình Dương… đang đỏ lửa giữa canh khuya, để kịp mang đến cho đồng bào miền Trung.
Ở đó, không có toan tính gì, ở đó không có đắn đo gì, chỉ có tấm lòng “bầu ơi thương lấy bí cùng”. Ở đó, có cả những người không sao chợp mắt vì xót xa miền Trung ngập chìm trong bão lũ. Những chiếc bánh ân tình kia, nếu phải thông qua các tổ chức được phép tiếp nhận và phân phối hàng cứu trợ, thì không phải thêm một chặng đường gập ghềnh và mệt mỏi sao?
Việt Nam đang đối mặt biến đổi khí hậu toàn cầu, có lẽ đã đến lúc phải có những chính sách mới để khuyến khích tinh thần “lá lành đùm lá lách” hiệu quả hơn và rộng mở hơn.
