Chiều 6/6, Hội nghị Ban chấp hành Trung ương Đảng triệu tập bất thường, quyết định khai trừ Đảng đối với hai Ủy viên Trung ương Đảng là ông Chu Ngọc Anh và ông Nguyễn Thanh Long. Sang ngày 7/6, Quốc hội bỏ phiếu xóa tư cách đại biểu Quốc hội khóa 15 của ông Nguyễn Thanh Long và bãi nhiệm đại biểu HĐND thành phố Hà Nội khóa XVI đối với ông Chu Ngọc Anh.
Tối 7/8, cơ quan điều tra đã khởi tố và bắt giam ông Chu Ngọc Anh và ông Nguyễn Thanh Long.
Vụ án Việt Á bị phanh phui, sau khi giám đốc Công ty Việt Á là Phan Quốc Việt xộ khám thì lần lượt nhiều cán bộ vướng vòng lao lý. Ở địa phương là hàng loạt giám đốc các Trung tâm kiểm soát bệnh tật, ở quân đội là hàng loạt sĩ quan Học viện Quân y, ở trung ương là hàng loạt cán bộ cấp vụ, cục của Bộ Y tế và Bộ Khoa học & Công nghệ. Mẻ lưới nặng tay hơn, Thứ trưởng Bộ Khoa học & Công nghệ Phạm Công Tạc cùng hai ông Chu Ngọc Anh và Nguyễn Thanh Long thúc thủ trước ánh sáng công lý.
Sai phạm của ông Chu Ngọc Anh được xác định vào thời điểm đảm đương vị trí Bộ trưởng Bộ Khoa học & Công nghệ. Nghĩa là một đại án đã có hai Bộ trưởng dính líu. Điều ấy, khiến nhiều người sửng sốt. Bởi lẽ, trước đây ai cũng nghĩ cấp Bộ trưởng chỉ thiếu trách nhiệm mà thôi, ngờ đâu ông Chu Ngọc Anh được xác định “vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí”, còn ông Nguyễn Thanh Long được xác định “lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”.
Một đại án phát sinh từ đại dịch, thật đáng buồn. Công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực đã có những động thái bất thường để kịp thời ngăn chặn những hệ lụy khác. Giám đốc Công ty Việt Á làm sao có sức mạnh kinh hoàng để đốn quỵ nhiều quan chức như vậy? Chính đối tượng Phan Quốc Việt khai nhận đã chi khoảng 800 tỷ đồng để bôi trơn cho quá trình thao túng thị trường kit test, nhưng nguyên nhân sâu xa không chỉ dừng ở khoản tiền kia.
Cỡ Bộ trưởng, không thể mua chuộc bằng những lợi ích nho nhỏ. Và cỡ Bộ trưởng, cũng thừa khôn ngoan khi đối mặt với những thương vụ rủi ro. Cho nên, ngoài thói tật “ăn quen, nhịn không quen” thì quan chức sai phạm liên quan đến Công ty Việt Á đều có tâm lý chung là “té nước theo mưa”. Họ nghĩ rằng đại dịch Covid-19 như một cơn mưa lớn khiến tất cả đều chới với bàng hoàng, thì tranh thủ “té nước” kiếm tiền cũng khó bị phát hiện. Lưới trời lồng lộng, hành vi “té nước theo mưa” bất chấp liêm sỉ và đạo đức, đã thành một tội ác phải trả giá đắt.
