Nâng cao giá trị cá tra thông qua mô hình kinh tế tuần hoàn

Điều quan trọng trong kinh tế tuần hoàn là tất cả các sản phẩm trong quy trình nuôi trồng, chế biến, xuất khẩu đều được tận dụng tối đa, hầu như không bỏ bất cứ thứ gì, kể cả chất thải.

Dù gặp những khó khăn nhất định trong năm 2020 và 2021, cá tra vẫn là một trong những mặt hàng thủy sản xuất khẩu chủ lực của Việt Nam. Loài cá đặc hữu của vùng ĐBSCL này được đánh giá vẫn còn nhiều tiềm năng và dư địa để phát triển.

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu tác động ngày càng nghiêm trọng đến vùng ĐBSCL, nhất là hạn hán, nước biển dâng, xâm nhập mặn thì 2 tỉnh đầu nguồn An Giang và Đồng Tháp vẫn là những địa phương có lợi thế lớn nhất trong phát triển nghề nuôi, chế biến cá tra. Trong đó, khu vực cồn Vĩnh Hòa (xã Vĩnh Hòa, thị xã Tân Châu, An Giang) và cồn Chính Sách (xã Thường Phước 1, TX. Hồng Ngự, Đồng Tháp) cùng nằm ở đầu nguồn sông Tiền, rất thuận lợi về nguồn nước, điều kiện lý tưởng cho cá tra sinh sản, cho chất lượng con giống tốt. Những yếu tố này sẽ giúp phát triển nơi đây thành trung tâm sản xuất giống cá tra chất lượng cao cũng như cá tra thương phẩm công nghệ cao.

Chính vì lý do trên mà UBND tỉnh An Giang và UBND tỉnh Đồng Tháp đã thống nhất trình Bộ NN-PTNT xem xét, phê duyệt đề xuất chủ trương đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng chung của Dự án liên kết sản xuất cá tra giống chất lượng cao tại cồn Chính Sách và cồn Vĩnh Hòa. Dự án có quy mô 500ha, dự kiến tổng mức đầu tư 350 tỷ đồng. Trước đó, UBND 2 tỉnh cũng đã thống nhất quy hoạch toàn bộ diện tích cồn Vĩnh Hòa và cồn Chính Sách để sản xuất giống cá tra 3 cấp chất lượng cao, cung cấp cho cả vùng ĐBSCL.

Qua chính sách thu hút đầu tư của UBND tỉnh An Giang, Công ty CP Vĩnh Hoàn (Đồng Tháp) đã thành lập và đặt trụ sở Công ty TNHH Sản xuất giống cá tra Vĩnh Hoàn (tại ấp Vĩnh Bường, thị xã Tân Châu, An Giang). Đồng thời tập trung triển khai Dự án sản xuất giống cá tra 3 cấp ứng dụng công nghệ cao tại đây. Với quy mô diện tích 48,3ha, dự án đặt mục tiêu cung cấp 1,6 tỷ con cá hương và 30 triệu con cá tra giống/năm.

Bà Trương Thị Lệ Khanh, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty CP Vĩnh Hoàn cho rằng: Hiện nay dịch bệnh Covid-19 còn diễn biến phức tạp, để doanh nghiệp tồn tại và phát triển, trước nhất là phải thích ứng trong thời cuộc dịch bệnh và cần có nhiều thay đổi nhận thức với cá tra vươn lên tầm cao mới. Đặc biệt phát triển trong chuỗi xây dựng mô hình cá tra theo kinh tế tuần hoàn.

Vĩnh Hoàn cũng cam kết cố gắng hoàn thành Dự án sản xuất giống cá tra 3 cấp ứng dụng công nghệ cao tại cồn Vĩnh Hòa sớm nhất có thể. Đồng thời, xây dựng quy trình nuôi theo tiêu chuẩn công nghệ cao, chọn con giống tốt nhất, không sử dụng kháng sinh trong quá trình nuôi... Vĩnh Hoàn quyết tâm tạo đột phá cho ngành hàng cá tra, xây dựng dự án Vĩnh Hòa không chỉ là trung tâm sản xuất cá tra giống, ứng dụng công nghệ cao mà còn là điểm dừng chân du lịch nông nghiệp cho mọi người đến tham quan, nghiên cứu.

Song song đó Vĩnh Hoàn, còn xây dựng thêm nhà máy thức ăn công suất 350.000 tấn/năm và Công ty Mai Thiên Thanh chuyên sản xuất phân bón hữu cơ để phục vụ cho các loại cây trồng.

Theo đó, xác cá tra chết, bùn thải trong quá trình nuôi, phế phẩm trong quá trình chế biến cá sẽ được thu gom, chế biến thành phân bón hữu cơ. Cách làm này cùng với mô hình nuôi “sông trong ao” giúp hoàn chỉnh mô hình kinh tế tuần hoàn (quá trình nuôi, chế biến khép kín, không xả nước, chất thải ra môi trường xung quanh).

“Cùng với xuất khẩu cá tra, Vĩnh Hoàn đang chuẩn bị cho chương trình cá tra nội địa, dự kiến đưa ra thị trường trong nước từ 10-12 sản phẩm cá tra. Chúng tôi muốn phục vụ những sản phẩm cá tra tốt nhất cho người Việt bởi người tiêu dùng Việt Nam xứng đáng được hưởng điều đó. Đồng thời, xây dựng mã code cho sản phẩm cá tra thịt trắng, hướng đến thị trường xuất khẩu cao cấp với giá trị từ 4 USD/kg cá trở lên” – bà Khanh khẳng định.

Ông Trần Anh Thư, Phó Chủ tịch UBND tỉnh An Giang cho biết: UBND tỉnh An Giang rất ủng hộ những nỗ lực thay đổi, tái cơ cấu ngành hàng cá tra nhằm nâng tầm giá trị sản phẩm như cách làm của Công ty CP Vĩnh Hoàn. Tỉnh luôn cam kết đồng hành cùng doanh nghiệp. Đồng thời đề nghị các doanh nghiệp thủy sản xuất khẩu đóng trên địa bàn An Giang cần xây dựng vùng nuôi cá tra công nghệ cao và nghiên cứu đầu tư hệ thống điện năng lượng mặt trời phía trên ao nuôi, nhà máy. Theo nghiên cứu, 1ha tấm pin năng lượng mặt trời có thể tạo doanh thu 4-6 tỷ đồng/năm cho doanh nghiệp.