Dự án hồ chứa nước Ia Rtô đang có nhiều sai phạm trongthiết kế, thi công.
Trước những sai phạm của chủ đầu tư và đơn vị thiết kế dự án hồ chứa nước Ia Rtô (xã Ia Rtô, thị xã Ayun Pa, tỉnh Gia Lai) trong việc tự ý thay đổi phương án xây dựng dẫn đến công trình bị đội vốn hơn 23 tỷ đồng, các cơ quan chuyên môn tỉnh Gia Lai đã có ý kiến, đề xuất xử lý sai phạm.
Theo Sở NN-PTNT tỉnh Gia Lai, đơn vị thiết kế đánh giá trữ lượng mỏ vật liệu trong lòng hồ chứa không phù hợp dẫn đến thiếu đất để đắp đập, làm chập tiến độ thi công vượt lũ và thời gian hoàn thành công trình.
Đơn vị thiết kế cũng chưa thực hiện yêu cầu của cơ quan thẩm định dự án với công tác xử lý nền đập. Cụ thể, trong quá trình thẩm định dự án, Sở NN-PTNT đã yêu cầu giai đoạn thiết kế tiếp theo cần nghiên cứu hình thức xử lý chống thấm nền đập để giảm chi phí xây dựng công trình.
Tuy nhiên, đơn vị thiết kế vẫn lựa chọn giải pháp xử lý nền đập bằng tường hào chống thấm Bentonai, điều này không phù hợp với địa chất khu vực xây dựng công trình, từ đó phải bổ sung giải pháp xử lý nền bằng khoan phụt vữa.
Đối với chủ đầu tư, không triển khai thi công đúng theo tiến độ được duyệt và đề xuất giải pháp thi công không phù hợp đẫn đến công trình thi công chậm tiến độ. Chủ đầu tư cũng không kịp thời phát hiện các vướng mắc, phát sinh trong quá trình thi công như đắp đất không đảm bảo, giải pháp xử lý nền đập chưa phù hợp, không đáp ứng yêu cầu thi công vượt lũ năm 2020 dẫn đến phát sinh kinh phí hàng chục tỷ đồng.
Dự án trong quá trình thi công bị thiếu đất đắp đập.
Đánh giá về dự án hồ chứa nước Ia Rtô, Sở Kế hoạch và Đầu tư Gia Lai cho biết, chủ đầu tư đã vi phạm quy định pháp luật, dẫn đến làm tăng chi phí đầu tư, vượt mức bố trí vốn giai đoạn trung hạn 2016-2020 là 32,74 tỉ đồng. Sở Kế hoạch Đầu tư Gia Lai đề nghị làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm của tập thể, cá nhân liên quan đến các sai phạm gây tăng chi phí đầu tư; xử phạt vi phạm trong hoạt động xây dựng. Trường hợp thực hiện sai thì đề nghị thu hồi chi phí khảo sát, đầu tư.
Cũng theo Sở Kế hoạch và Đầu tư, chủ đầu tư có trách nhiệm đề xuất điều chỉnh dự án, thiết kế để người quyết định đầu tư xem xét. Việc đề xuất điều chỉnh dự án phải thực hiện bằng văn để người quyết định đầu tư xem xét, chấp thuận chủ trương lập thủ tục điều chỉnh, bổ sung dự án. Nội dung văn bản đề xuất phải xác định lý do, nội dung, phạm vi điều chỉnh và đề xuất giải pháp thực hiện.
Trong khi đó, Sở Tài chính Gia Lai cho rằng, việc điều chỉnh dự án làm thay đổi quy mô và tăng tổng mức đầu tư dự án chủ đầu tư phải báo cáo cấp thẩm quyền xem xét. Phần kinh phí tăng thêm sau điều chỉnh, chủ đầu tư có trách nhiệm báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét thẩm định nguồn vốn, khả năng cân đối vốn và điều chỉnh cơ cấu nguồn vốn trong kế hoạch đầu tư trung hạn, giai đoạn 2016-2020 theo đúng quy định.
Sở Kế hoạch và Đầu tư đề nghị thu hồi chi phí khảo sát, đầu tư nếu dự án sai phạm.
Như Báo Nông Nghiệp Việt Nam đã đưa tin, dự án hồ chứa nước Ia Rtô do Ban Quản lý Dự án Đầu tư xây dựng các công trình Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Gia Lai làm chủ đầu tư. Dự án được xây dựng từ nguồn ngân sách Trung ương với tổng mức đầu tư 200 tỷ đồng.
Dự án sẽ hoàn thành trong năm 2020 và phục vụ cấp nước tưới cho 600 ha cây trồng và cấp nước phục vụ sinh hoạt cho khoảng 40.000 người dân trên địa bàn thị xã Ayun Pa.
Tuy nhiên, với rất nhiều bất cập trong việc triển khai dự án đã làm chậm tiến độ thi công vượt lũ và công trình không thể hoàn thành như quyết định được phê duyệt (chậm tiến độ khoảng 5 tháng).
Cụ thể, tại phần đập của hồ chứa đang thiếu khoảng 200.000 m3 đất đắp thượng, hạ lưu đập và 40.000 m3 lõi chống thấm. Cùng với công tác đền bù, giải phóng mặt bằng, rà phá bom mìn, chi phí vận chuyển đất đắp từ các bãi vật liệu đã làm kinh phí tăng thêm khoảng 8,128 tỷ đồng.
Nguyên nhân là do thiết kế bãi vật liệu không đủ trữ lượng dẫn đến thiếu vật liệu đắp đập. Chưa kể, đất đắp khối chống thấm ở bãi cách xa công trình 17 km là không phù hợp về cự ly theo quy định.
Còn về thay đổi biện pháp thi công xử lý thấm nền đập, theo thiết kế phải xử lý bằng tường hào chống thấm Bentonai. Tuy nhiên, ngoài việc xử lý nền đập bằng tường hào Bentonai, chủ đầu tư còn thực hiện công việc khoan phụt vữa và đã làm xong từ tháng 6/2020.
Việc phát sinh này làm tăng giá trị hợp đồng đã ký 8,3 tỷ đồng, trong khi chưa được UBND tỉnh Gia Lai cho phép.
Cùng với đó, trong quá trình thực hiện dự án còn phát sinh một số khối lượng công việc khác như: đào đá móng tràn, vai tràn xả lũ, điều chỉnh và bổ sung công trình trên kênh để đảm bảo an toàn trong quá trình khai thác vận hành, chi phí xây dựng nhà quản lý công trình và chi phí tư vấn lập dự án đầu tư kinh phí quản lý an toàn đập, hồ chứa… kinh phí dự kiến bổ sung khoảng hơn 6,1 tỷ đồng.
Như vậy, tổng kinh phí cho các khối lượng, công việc bổ sung và phát sinh nêu trên là khoảng hơn 23,1 tỷ đồng.
