Những ngày này trên khắp cánh đồng của các địa phương trong tỉnh Quảng Bình, bà con đang khẩn trương khôi phục sản xuất sau lũ. Khó khăn vẫn đang hiện hữu, nhưng người nông dân biết gạt sang một bên để cho cây lúa xanh đồng…
Chúng tôi về xã Cam Thủy (huyện Lệ Thủy) nơi được xem là trọng điểm trồng rau màu của huyện. Tranh thủ những ngày nắng ráo nông dân xã Cam Thủy đang tiến hành làm đất, xuống giống để tiếp tục cho lứa rau đợt phục vụ Tết. Ông Võ Minh Nết (ở thôn Hòa Luật Nam) cho biết: “Trồng rau màu là nguồn thu nhập chính của gia đình. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của lũ, toàn bộ 1.200m2 diện tích rau màu đã mất trắng. Việc khôi phục vườn rau đang được tiến hành cầm chừng mà nguyên nhân chủ yếu là do thiếu vốn…”.
Sau lũ, nguồn giống cung ứng cho gia đình ông từ các đầu mối trên địa bàn gần như tê liệt, gia đình ông phải nhờ người vào thành phố Hồ Chí Minh, Đà Lạt và Hà Nội để mua giống nhằm phục vụ sản xuất. Gặp khó khăn nên cũng làm theo kiển cuốn chiếu, tức là thu hoạch được thửa này thì mới tiếp tục mở rộng sang thửa khác. Vả lại có làm như vậy mới có vốn để đầu tư, bởi theo ông Nết thì: “Trăm cái thiếu phải lo chứ đừng nói chi đến giống rau…”. Trên gần 80 ha diện tích trồng rau sạch của các thôn Hòa Luật Nam, Đặng Lộc 1,2,3, Tân Tiến…đã có thu nhập. Theo bà con dù giá rau chưa được cao, nhưng dù sao cũng có được đồng vào đồng ra là mừng rồi.
Về với xã An Thủy, Chủ tịch UBND xã Trần Đức Tài bảo rằng: “Không có năm nào khó khăn như năm này. Theo kế hoạch vụ sản xuất ĐX xã An Thủy đã tiến hành gieo trồng khoảng 1.200 ha lúa. Tuy nhiên, hiện khâu khó khăn nhất đối với địa phương là giống…”. Trong hai trận lụt vừa qua, hơn 10 tấn giống dự phòng cho vụ ĐX của bà con đã bị nước lũ làm ngập và hư hỏng. Theo tính toán của ông Tài, cứ bình quân 1 ha phải gieo 1,4 tạ thóc giống thì trong vụ ĐX địa phương phải cần trên 320 tấn giống để phục vụ cho sản xuất. Nhưng hiện tại, nguồn giống dự trữ trong dân đã trở nên khan hiếm. Vì vậy, xã đã chỉ đạo các HTX nhanh chóng đăng ký với trạm giống của huyện để bà con nhân dân đủ giống sản xuất. Tinh thần sống chung với lũ như được quán triệt, người dân Lệ Thủy bắt tay vào vụ ĐX trong nhiều khó khăn mà chẳng chút quản ngại. Ông Phạm Hữu Thảo- Phó Chủ tịch UBND huyện Lệ Thủy cho hay: “Hiện nay, việc tiến hành khôi phục sản xuất sau lũ đang được chỉ đạo ráo riết. Các địa phương ưu tiên sửa, gia cố các công trình thủy lợi, đê kè và cấp giống để nhân dân khôi phục sản xuất ngay và phấn đấu gieo trồng gần 9.000 ha đúng lịch…”..
Sau trận lốc dữ và hai đợt "lũ kép" trong tháng 10 năm ngoái, huyện Quảng Ninh đã gánh chịu nhiều tổn thất to lớn về người và tài sản. Tuy nhiên, tính đến cuối tháng 12/2010 người dân trong huyện đã “vắt đất” trồng gần 100 ha rau chống đói. Trên những cánh đồng, người dân đang cần mẫn gieo, tát nước…Chị Nguyễn Thị Hạnh (xã Hiền Ninh) vừa gieo xong thửa ruộng , bước lên bờ vừa vấn lại mái tóc vừa nói: “Lũ lụt liên tiếp đã cuốn phăng tài sản của nhiều gia đình. Nhưng lũ lụt mang về rất nhiều phù sa cho đồng ruộng, giúp chúng tôi diệt trừ sâu bọ, chuột...Ruộng ngô tôi mới trồng được chừng hai tháng mà đã lên tốt hơn nhiều năm trước".
Tại xã Võ Ninh, nhiều nông dân đanh cặm cụi chăm bón diện tích trồng cải, xà lách, mồng tơi, hành, ngò....Hỏi thăm gia đình chị Phạm Thị Hạnh đang chăm tưới cho vườn rau xanh, chị cho biết: "Gia đình tôi sống chủ yếu dựa vào nghề làm ruộng và trồng rau xanh. Hết lụt, chúng tôi ngay lập tức lao vào trồng rau, đến nay đã thu được mấy lứa. Mọi chi phí trong gia đình và 4 đứa con ăn học cũng trong nhờ chủ yếu vào vườn rau này, không sớm khôi phục sản xuất thì khó ổn định cuộc sống lắm…".
Ông Nguyễn Văn Giáo, nông dân xã Gia Ninh- Quảng Ninh (Quảng Bình) thắc mắc: “Răng trước thiệt hại do lũ lụt gây ra nặng nề cho bà con vậy mà khi vào vụ sản xuất không thấy cấp trên có chương trình hỗ trợ cho bà con thêm nữa hè. Giống cấp thì cũng tốt rồi, nhưng bên Ngân hàng cần có chính sách có cơ chế cho vay ưu đãi để nông dân có đủ kinh phí trang trải cho sản xuất bởi sau việc giống là phân bón và nhiều chi phí khác đang rất cần tiền...”.
Được biết, huyện Quảng Ninh đã hỗ trợ cho bà con nông dân 100% giống ngô để tiến hành gieo trồng 400 ha theo kế hoạch. Nhờ có 2,7 tấn giống rau các loại được UBND huyện chuyển về hỗ trợ cho người dân nên kế hoạch phát triển 520 ha rau vụ đông đã được thực hiện. Ngoài ra hai xã Trương Sơn và Trường Xuân được hỗ trợ 100% giống lúa, lạc; các xã bị ngập lụt nặng như Tân Ninh, Hiền Ninh, Duy Ninh, Hàm Ninh được huyện hỗ trợ 50% giống lúa. Nhiều công trình giao thông, trạm bơm, đê, kè, đập, kênh mương thủy lợi…đã được gia cố, phục hồi cho kịp sản xuất. “Về cơ bản nông dân huyện Quảng Ninh sẽ bước vào sản xuất vụ ĐX 2010 - 2011 theo đúng lịch thời vụ...”- ông Ông Văn Thuyết- Trưởng phòng NN-PTNT huyện khẳng định.
Khó khăn là vậy, nhưng người dân miền núi Minh Hóa vẫn tự tin lạc quan, đồng thời dồn sức người sức của để triển khai sản xuất vụ ĐX thắng lợi. Hiện diện tích gieo trồng đã đạt trên 70%, nhiều trà lúa gieo sớm đang được bà con tỉa dặm. Chị Đinh Thị Tám (thị trấn Quy Đạt) đang dặm thửa ruộng lúa bên đường, dừng tay: “Nhà có 3 sào gieo sớm đang dặm, cây lúa nhìn cũng được mắt. Còn hơn sào lúa muộn thì đến chừng mười hôm nữa là gieo. Rảnh việc đồng để còn thời gian dọn vén nhà cửa đón Tết chớ…”. Xã Tân Hóa, địa phương bị thiệt hại nặng nề do lũ đến nay cũng đã hoàn tất công việc duy tu, sữa chữa nâng cấp hệ thống thỷ lợi để phục vụ nhu cầu tưới tiêu. Ông Cao Thanh Bình, Bí thư Đảng bộ xã Tân Hóa cho biết: “Chúng tôi đã chỉ đạo nhân dân trồng được 20 ha ngô đông và 18 ha rau để chống đói trong kỳ giáp hạt, đồng thời tiếp tục động viên khuyến khích bà con phát huy nội lực, giúp nhau sức kéo để cày bừa, đảm bảo gieo cấy kịp thời vụ…”
