Lễ hội đình – đền Tân Hợp xuân Ất Tỵ thu hút đông đảo người dân và du khách tham dự. Ảnh: Triệu Pham.
Trong 2 ngày 7 và 8/2 (tức ngày 10, 11 tháng Giêng) xã Tân Hợp, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái đã tổ chức lễ hội đình – đền Tân Hợp xuân Ất Tỵ và lễ hội Lồng Tồng năm 2025 thu hút đông đảo người dân và du khách.
Đình và đền Tân Hợp được xây dựng từ đầu thế kỷ XX. Đình thờ Tam vị đẳng thần là Tản Viên Sơn Thánh, Cao Sơn Đại Vương, Quý Minh Đại Vương và thờ Thành Hoàng Ma Văn Chít (là người dân tộc Tày đã có công tập hợp nhân dân trong vùng chống Pháp và dạy bà con cách trồng cấy, chăn nuôi. Tại đền thờ Thánh Mẫu Đệ Nhị Thượng Ngàn, Mẫu Thượng Thiên, Mẫu Thoải. Trải qua những thăng trầm, biến cố của lịch sử, đình – đền Tân Hợp không còn nguyên vẹn về kiến trúc nhưng vẫn là di sản văn hóa tiêu biểu, là niềm tự hào của người dân trong vùng.
Người dân địa phương dâng lễ cúng cầu mong một năm mới an lành, mùa màng bội thu. Ảnh: Triệu Pham.
Theo tục lệ, lễ hội đình – đền Tân Hợp đầu năm mới được tổ chức với các nghi lễ truyền thống đặc sắc như lễ mổ trâu, tế trâu, rước lễ… Tại đây thầy mo làm lễ tạ ơn Thành Hoàng, Thánh Mẫu đã phù hộ, che chở dân làng một năm vạn vật sinh sôi, nảy nở, mùa màng bội thu và cầu 1 năm mới khỏe mạnh, cuộc sống an lành. Trong phần hội có các hoạt động văn hóa văn nghệ, trò chơi dân gian như kéo co, đẩy gậy, ném còn, cày ruộng...
Song trùng với lễ hội đình – đền là lễ hội Lồng Tồng (hay còn gọi là lễ hội xuống đồng). Đây là lễ hội truyền thống cầu mùa đầu năm, cầu cho mưa thuận gió hòa, làm ăn tấn tới của các dân tộc nơi đây. Lễ hội Lồng Tồng được mở đầu bằng phần dâng lễ với các mâm cỗ của các thôn trong xã để tạ ơn sự phù hộ của các vị thần linh cho một năm đã qua và cầu mong một năm mới mùa màng bội thu, vạn vật sinh sôi nảy nở, nhà nhà no ấm.
Đại diện chính quyền địa phương thực hiện việc cày ruộng đầu xuân. Ảnh: Triệu Pham.
Hội thi cấy lúa trong lễ hội Lồng Tồng của người Tày là một trong những hoạt động đặc sắc, phản ánh quá trình lao động sản xuất nông nghiệp của cộng đồng. Lễ hội thường diễn ra vào đầu năm mới, không chỉ là dịp để người Tày cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, mà còn là cơ hội để họ thể hiện kỹ năng cấy lúa, một công việc thường xuyên gắn liền với đời sống của đồng bào nơi đây.
Hội thi cấy lúa nhận được sự quan tâm của đông đảo người dân. Ảnh: Triệu Pham.
Hội thi cấy được tổ chức trong một khu đất rộng, ruộng lúa và mạ đã được chuẩn bị sẵn từ trước với sự tham gia của cả nam và nữ, họ là những người cấy giỏi trong làng. Mỗi người thi phải hoàn thành một phần công việc cấy lúa theo đúng kỹ thuật, nhanh chóng nhưng vẫn đảm bảo chất lượng. Qua đây thể hiện sự khéo léo, cẩn thận trong từng động tác cấy và cũng là cơ hội để họ giao lưu, học hỏi lẫn nhau.
Phần thi thể hiện sự khéo léo trong lao động sản xuất và gắn kết cộng đồng. Ảnh: Triệu Pham.
Ngoài yếu tố thi đấu, hội thi cấy trong lễ hội Lồng Tồng còn mang đậm yếu tố văn hóa tinh thần. Lời ca, điệu nhạc trong khi thi cấy tạo nên không khí vui tươi, gắn kết cộng đồng. Những chàng trai, cô gái tham gia thi thường mặc trang phục dân tộc rực rỡ sắc màu. Phần thưởng cho người thắng cuộc không chỉ là những món quà vật chất mà còn là niềm vinh dự và sự cổ vũ nhiệt tình của người dân và du khách.
