Ngành xuất khẩu trái cây Chile lâm vào khủng hoảng
Các nhà trồng trọt và xuất khẩu ở Chile mô tả tình hình này như một "cuộc khủng hoảng lớn" đối với ngành công nghiệp của họ khi 1.353 container chứa cherry đang nằm trên tàu Maersk Saltaro bị trễ.
Các chuyên gia trong ngành của Chile và Trung Quốc cho biết, lô anh đào này có thể đã thu về từ 60 đến 130 triệu USD trên thị trường Trung Quốc nếu đến trước kỳ bán hàng quan trọng dịp Tết Nguyên đán. Tuy nhiên, sự chậm trễ này cùng với việc xuất khẩu anh đào từ Chile sang Trung Quốc tăng 51% đã gây ra một cuộc khủng hoảng chưa từng có đối với ngành công nghiệp anh đào Chile.
Một trong những tàu Maersk Cherry Express chở anh đào Chile vào đầu mùa vụ 2024/25.
Ông Luis Ahumada, Giám đốc Grupo Los Olmos và Giám đốc điều hành của Công ty xuất khẩu Exportadora Los Olmos, một trong những nhà trồng và xuất khẩu anh đào và các loại trái cây lớn ở Chile, nhận xét: "Nhìn nhận một cách thực tế, những thay đổi trong ngành anh đào đã được dự báo từ ít nhất ba năm trước. Việc chỉ phụ thuộc vào một thị trường gần như duy nhất không thể duy trì lâu dài. Cho đến mùa vụ năm ngoái, anh đào vẫn là một ngành kinh doanh rất thành công và đóng góp lớn vào ngành trái cây của Chile - điều chưa từng xảy ra trong lịch sử nông nghiệp thế giới. Những thay đổi về sản lượng và chất lượng là điều bình thường trong ngành. Đây là một phần của chu kỳ, và anh đào sẽ vẫn là một ngành có lợi cho các nhà nông Chile trong nhiều năm tới".
Do thiệt hại có thể lên đến hàng triệu USD, nhiều cá nhân và đại diện công ty đã từ chối công khai tên tuổi. Một nhà xuất khẩu lớn từ Chile có vài container trên tàu cho biết, sự cố này là một mối lo ngại lớn đối với họ. "Tôi có một số container trên tàu và đã liên hệ với công ty bảo hiểm. Chúng ta sẽ chờ xem việc này sẽ được giải quyết như thế nào. Tôi nghe nói người mua Trung Quốc sẽ chỉ ăn Tết vài ngày rồi quay lại thị trường làm việc. Vẫn còn rất nhiều trái cây cần phải bán", nhà xuất khẩu chia sẻ.
Sau Tết, nhu cầu trái cây thường giảm và các cửa hàng phải đưa ra nhiều chương trình giảm giá để kích cầu. Vì vậy, một nhà xuất khẩu bày tỏ sự lo lắng: "Chúng tôi phải chờ xem liệu khách hàng có quay lại và mua trái cây như trước hay không".
Thất bại trong việc tiêu thụ trước Tết Nguyên đán, chỉ còn cơ hội cho thị trường trễ
Theo ông Antonio Walker, Chủ tịch Hiệp hội Nông nghiệp Quốc gia Chile, tàu Maersk Saltoro đang vận chuyển cherry thu hoạch từ các vùng Los Rios, Los Lagos và Aysén. Lô trái cây này dự kiến sẽ đến Trung Quốc vào ngày 17/1 để có thể bán trước Tết Nguyên Đán (ngày 29/1). Tuy nhiên, sự cố động cơ chính khiến chuyến tàu đi chậm lại và di chuyển với tốc độ chỉ hơn một hải lý một giờ. Dự kiến, tàu có thể sẽ đến cảng Nansha vào ngày 9/2 và lô hàng này chỉ có thể bán được trên "thị trường trễ".
Theo báo cáo, 91,83% lượng hàng xuất khẩu cherry từ Chile được đưa sang Trung Quốc.
"Đây là một mùa anh đào khó khăn. Tàu Saltoro mang theo 1.353 container với các giống anh đào Regina và Cordia được thị trường Trung Quốc yêu thích. Các tàu đi nhanh thường mất từ 23-25 ngày để đến Trung Quốc, nhưng tàu này đã bị trễ gần 20 ngày, vì vậy phải xem xét điều này sẽ ảnh hưởng thế nào đến 'thị trường trễ' ở Trung Quốc", ông Antonio Walker nói.
Lô hàng đến sau Tết Nguyên đán khi nhu cầu thị trường giảm sút đã ảnh hưởng xấu đến trái cây thu hoạch ở miền Nam Chile. Tuy nhiên, Chủ tịch Hiệp hội Nông nghiệp Quốc gia Chile nhấn mạnh phải kiểm tra điều kiện và chất lượng trái cây khi đến nơi để đảm bảo phù hợp để bán trên thị trường. Nếu không, các nhà xuất khẩu sẽ phải thu bảo hiểm, bởi hiện nay không có đơn vị nào gửi hàng mà không có bảo hiểm.
Tàu Maersk Saltoro là một trong 15 tàu được phục vụ tại Cảng Quốc tế San Antonio trong mùa xuất khẩu anh đào và đã rời Cảng San Antonio vào ngày 27/12.
Cho đến nay, chưa có ước tính chính thức về số lượng cherry bị ảnh hưởng, giá trị kinh tế của những thiệt hại có thể xảy ra, hay các vi phạm do việc hàng hóa không đến được nơi tiêu thụ đúng thời gian.
Đứng trước cuộc khủng hoảng này, ngành công nghiệp Chile đang xem xét các chiến lược để đa dạng hóa thị trường và giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc. Ngành cũng đang tìm kiếm cơ hội ở các thị trường khác tại châu Á và Mỹ Latinh nhằm đạt được sự ổn định hơn và điều kiện kinh doanh tốt hơn.
