Nhà máy Nhiệt điện Quỳnh Lập 1: Dự án tỷ đô 'ngủ vùi' nhiều năm

Với tổng mức vốn đăng ký khoảng 2,2 tỷ USD, dự án Nhà máy Nhiệt điện Quỳnh Lập 1 (thuộc quy hoạch Khu công nghiệp Đông Hồi - Khu kinh tế Đông Nam) có vai trò hết sức quan trọng trong chiến lược phát triển lĩnh vực điện của ngành Than - Khoáng sản nói riêng cũng như Quy hoạch điện quốc gia nói chung.

Tuy nhiên viễn cảnh tươi đẹp đã không diễn ra, sau 3 năm đằng đẵng dự án “khủng” đang lâm vào tình cảnh chết yểu...

Dự án “treo” đẩy hàng loạt hộ dân xóm Tân Minh, xã Quỳnh Lập lâm vào tình cảnh khốn đốn

Ngày 1/10/2015, Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) và UBND tỉnh Nghệ An đã long trọng tổ chức Lễ Động thổ Nhà máy nhiệt điện Quỳnh Lập 1. Đây là một trong hai công trình thuộc dự án Trung tâm điện lực Quỳnh Lập được Bộ Công thương phê duyệt quy hoạch tại Quyết định số 1359/QĐ-BCT ngày 20/3/2009 với tổng diện tích khoảng 283ha, thuộc quy hoạch KCN Đông Hồi - KKT Đông Nam.

Tổng công suất dự án lên đến 2.400MW với 4 tổ máy, được chia thành 2 giai đoạn: Nhà máy nhiệt điện Quỳnh Lập 1 và Nhà máy Nhiệt điện Quỳnh Lập 2 (quy mô 2x600MW/nhà máy). Cả 2 nhà máy đều được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt thuộc quy hoạch điện lực Quốc gia giai đoạn 2011 - 2020 tính đến 2030 (Quy hoạch điện VII).

Giai đoạn 1 xây dựng Nhà máy nhiệt điện Quỳnh Lập 1 chính thức giao cho Tập đoàn TKV làm chủ đầu tư với tổng mức vốn đăng ký khoảng 2,2 tỉ USD, đi vào vận hành vào năm 2020. Công trình dự kiến sẽ cung cấp vào lưới điện quốc gia khoảng 6,6 tỉ kWh/năm.

Chính vì tầm quan trọng mang tính chiến lược nên “nhà máy nhiệt điện tỷ đô” nhận được sự quan tâm đặc biệt cùng nhiều kỳ vọng lớn lao. Tuy nhiên, trái với vẻ hào nhoáng lúc ban đầu, thời gian sau đó lại trầm lắng đến ngỡ ngàng. Tính đến nay đã sau 3 năm có lẽ mọi thứ đang án binh bất động, nói không ngoa hiện dự án Nhà máy Nhiệt điện Quỳnh Lập 1 vẫn nằm “đắp chiếu” một cách đúng nghĩa.

Đi sâu tìm hiểu, PV thực sự ngỡ ngàng bởi theo phản ánh của nhiều phía thì sau ngày động thổ hoành tráng, chủ đầu tư gần như không đếm xỉa gì. Chưa kể thời điểm động thổ TKV buộc phải “mượn tạm” đất của một DN để diễn cho có lệ bởi quá trình GPMB chưa gỡ được nút thắt, thậm chí ngay đến lúc này nội dung trên vẫn chưa hoàn tất(?!).

Dự án hoành tráng ngủ vùi suốt nhiều năm, nay tấm biển đã rách nát

Dự án “treo” hết năm này sang năm khác kéo theo muôn vàn hệ lụy. Chẳng nói đâu xa, gần 200 hộ dân thuộc 2 xóm Tân Minh và Đồng Minh của xã Quỳnh Lập đang vướng vào tình cảnh “sống mòn” vì chẳng may vướng vào vùng quy hoạch. Đi không được, ở chẳng xong khiến bà con ngán đến tận cổ, bởi thế mỗi khi nhắc đến 2 từ “nhiệt điện” thì tất thảy đều lắc đầu nguầy nguậy.

Theo quan sát của PV, diện tích khu đất mà Tập đoàn TKV lên kế hoạch xây dựng Nhà máy Nhiệt điện Quỳnh Lập 1 chưa hề được đả động gì, tất cả có chăng chỉ là tấm bảng giới thiệu quy hoạch đã rách bươm, tả tơi như xơ mướp. Xung quang không khí im lìm, không công nhân, không phương tiện, không một dấu hiệu nào cho thấy tình hình sẽ chuyển biến trong thời gian tới, rõ ràng đây là viễn cảnh khó ai mường tượng đến 3 năm trước.

Khi được hỏi, ông Trần Đình Duy, cán bộ địa chính xây dựng xã Quỳnh Lập cho hay: “Nếu chủ đầu tư xác định tiếp tục thì phải có phương án đẩy nhanh tiến độ GPMB và hoàn thiện các thủ tục liên quan khác, không thể để như thế này được”.

Thực tế dù mang danh là Dự án nhiệt điện quy mô lớn, hứa hẹn khi hoàn thành không chỉ thay đổi bộ mặt làng biển Quỳnh Lập mà còn góp phần thay da đổi thịt nền kinh tế của địa phương cũng như nâng tầm tổng thể khu vực Bắc Trung Bộ. Thế nhưng với bà con bản địa, vì không muốn xáo trộn cuộc sống bấy lâu nên số đông không tán thành, nay cộng thêm động thái chần chừ hết sức khó hiểu càng góp phần gia tăng bức xúc lên gấp bội phần. Trao đổi cùng NNVN, bà Hoàng Thị Hằng, trú xóm Tân Minh gay gắt lên tiếng: "Trong phương án di dời tái định cư, nhiều hộ phải chuyển về sinh sống tại những khu vực khô cằn, sỏi đá. Nhưng nói thật, có tái định cư đến địa điểm nào thì với tình cảnh này dân chúng tôi luôn khổ sở và chịu thiệt".

Bộ Công thương đánh giá, nếu chiếu vào tình hình hiện tại thì TKV không đáp ứng được nhu cầu về vốn để tiếp tục triển khai dự án Nhà máy Nhiệt điện Quỳnh Lập 1. Trên cơ sở đó, Bộ đã đề xuất Thủ tướng giao lại cho liên danh Tập đoàn Geleximco - Cty TNHH Hong Kong United (HUI) thay thế thực hiện.