Cựu Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Nguyễn Đức Chung trong một vụ án trước đó. Ảnh: ST.
Sáng 25/8, TAND TP. Hà Nội đưa ra xét xử cựu Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Nguyễn Đức Chung cùng 14 bị cáo khác liên quan đến việc nâng khống giá cây xanh. Trong vụ án này, ông Chung bị truy tố về tội "Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong thi hành công vụ". Phiên tòa dự kiến kéo dài 5 ngày.
Cũng trong vụ án này, 14 bị cáo khác gồm Nguyễn Xuân Hanh - Tổng Giám đốc Công ty TNHH MTV Công viên cây xanh Hà Nội; Đỗ Quang Tiến - Giám đốc Xí nghiệp Cây xanh cây hoa cây cảnh… bị truy tố về 4 tội danh: Buôn lậu, Vi phạm quy định về quản lý sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát lãng phí, in, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân sách nhà nước và Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.
Hội đồng xét xử do Thẩm phán Nguyễn Xuân Văn (Chánh tòa Hình sự, Tòa án nhân dân TP Hà Nội) làm chủ tọa. Về phía Viện Kiểm sát (VKS) gồm hai kiểm sát viên của VKSND TP Hà Nội và hai kiểm sát viên của VKSND Tối cao (biệt phái về VKSND TP Hà Nội) được phân công thực hành quyền công tố tại phiên xét xử.
Theo cáo trạng, trước năm 2016, công tác trồng mới, thay thế cây xanh tại Hà Nội được thực hiện theo hình thức đấu thầu. Đến tháng 12/2015, khi ông Nguyễn Đức Chung được bổ nhiệm làm Chủ tịch UBND TP, Hà Nội đã trực tiếp can thiệp, chỉ đạo việc trồng mới, chăm sóc, cắt tỉa cây xanh.
Theo chỉ đạo của ông Chung, TP. Hà Nội đã tạm dừng toàn bộ việc đấu thấu chuyển sang đặt hàng ttheo từng quý. Tại các cuộc họp với sở, ngành liên quan, ông Chung đã chỉ đạo "miệng" buộc Giám đốc Sở Xây dựng phải đặt hàng trực tiếp của Công ty Sinh Thái Xanh do Bùi Văn Mận làm giám đốc.
Từ năm 2016-2019, Ban Duy tu các công trình kỹ thuật đô thị thuộc Sở Xây dựng đã ký các hợp đồng đặt hàng. Theo đó, Công ty Cây Xanh (trực thuộc UBND TP. Hà Nội) và Công ty Sinh Thái Xanh được phép trồng cây trước rồi mới lập dự toán, thẩm định.
Cáo trạng nêu rõ khi thực hiện 10 hợp đồng với Ban Duy tu, Công ty Cây xanh đã ký hợp đồng với thương lái trôi nổi trên thị trường để nâng khống giá đầu vào. Sau đó cùng với cán bộ Ban Duy tu cung cấp báo giá sai quy định, hợp thức chứng thực thẩm định giá để đẩy giá cây lên cao. Cùng với đó, Công ty Sinh Thái Xanh ký 6 hợp đồng với Ban Duy tu nâng khống giá các cây keo, long não, sộp,… để thu lợi cá nhân. 16 hợp đồng ký với 2 công ty trên đã gây thiệt hại cho Nhà nước 34,7 tỷ đồng.
Theo hồ sơ vụ án, Vũ Kiên Trung - cựu Tổng Giám đốc Công ty Cây Xanh, đã cùng đồng phạm nâng khống giá cây và được thanh toán 17 tỷ đồng tiền chênh lệch. Trong số tiền trên, Trung khai trích 4,7 tỷ đồng cho một số nhân viên chủ chốt, còn lại Trung hưởng 1,5 tỷ đồng.
Đặc biệt, Vũ Kiên Trung khai đã trích 2,6 tỷ đồng từ số tiền trên đưa cho ông Nguyễn Đức Chung vào các dịp lễ, Tết năm 2016-2018 để cảm ơn. Bùi Văn Mận - Giám đốc Công ty Sinh Thái Xanh đã chi 1,2 tỷ đồng, sử dụng tư cách của ông Chung trồng cây tài trợ cho Trường mầm non Yển Khê (Phú Thọ - cạnh nhà bố mẹ ông Chung).
Đây là hai công ty có mối quan hệ thân thiết với ông Nguyễn Đức Chung. Các công ty này đã hưởng lợi bất chính "số tiền đặc biệt lớn" nhờ sự hậu thuẫn của ông Chung.
Cũng liên quan đến vụ án, một trong những đơn vị đầu mối thực hiện các hợp đồng là Ban Duy tu, Đỗ Anh Tuấn là Giám đốc đã thiếu giám sát để cấp dưới thông đồng nâng khống giá cây, gây thất thoát ngân sách 34,7 tỷ đồng. Tuấn trực tiếp ký 18 văn bản gửi Sở Tài chính đề nghị hướng dẫn về xác định đơn giá nhưng không được trả lời. Trong việc này, Tuấn được kết luận không có động cơ vụ lợi hay động cơ cá nhân.
Mặt khác, trong số cây trồng ở Hà Nội, có nhiều cây chà là và bàng Đài Loan được nhập lậu từ Trung Quốc. Hoàng Đình Văn - Giám đốc Công ty XNK Hoàng Anh Phát, khi được đặt vấn đề đã nhập lậu hơn 4.000 cây chà là và gần 2.000 cây bàng Đài Loan từ Trung Quốc theo đường sông Ka Long, thành phố Móng Cái, Quảng Ninh rồi chuyển tới Hà Nội.
Để che giấu, Văn chỉ đạo kế toán xóa hết dữ liệu trong máy tính nên cơ quan điều tra không thể trích xuất đầy đủ. Qua việc buôn lậu, Văn đã thu lời bất chính 1,6 tỷ đồng. Gia đình bị cáo đã nộp hết số tiền này để khắc phục hậu quả.
Đây là vụ án thứ 4 ông Chung bị truy cứu hình sự. Cựu Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung đang thi hành tổng cộng 12 năm tù tại 3 vụ án: Chiếm đoạt tài liệu mật liên quan vụ án Nhật Cường, mua sắm chế phẩm Redoxy-3C và can thiệp đấu thầu tại Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội.
