 |
| Jim Albaugh và Nicole Piasecki, hai cựu giám đốc điều hành Boeing, giới thiệu kế hoạch xây dựng MAX trong buổi họp báo năm 2011. Hiện chỉ có một máy mô phỏng bay được thiết kế riêng cho MAX tại Mỹ. (Ảnh: AP) |
Hai thảm kịch rơi máy bay trong chưa đầy 6 tháng khiến 346 người thiệt mạng làm dấy lên lo ngại về an toàn của thương hiệu mới 737 MAX của Boeing, đồng thời lộ ra thông tin phi công không được thực hành lái mô phỏng loại máy bay này, bởi công ty Boeing và các nhà chức trách cho rằng không cần thiết, theo New York Times.
Công đoàn phi công hai hãng máy bay của Mỹ là Southwest Airlines và American Airlines đã nhiều lần yêu cầu Boeing cung cấp cho họ bản mô phỏng lái cho dòng MAX, nhưng nhà sản xuất và Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) quyết định không yêu cầu phi công thực hiện thêm vì họ đã có kinh nghiệm lái những chiếc Boeing thế hệ trước.
Đối với nhiều kiểu máy bay mới, phi công phải huấn luyện hàng giờ trên các buồng huấn luyện mô phỏng - những cỗ máy khổng lồ trị giá hàng triệu USD. Nó có nhiệm vụ cung cấp trải nghiệm bay và dạy tính năng mới. Nhưng trong trường hợp của MAX, nhiều phi công đã có kinh nghiệm lái 737 chỉ được học về dòng máy bay mới trên iPad.
"Ban đầu, chúng tôi hy vọng được học lái trên buồng huấn luyện mô phỏng", Jon Weaks, chủ tịch Hiệp hội phi công Southwest Airlines cho hay. "Nhưng không có, bởi nó chưa được xây dựng".
Khi Boeing cố gắng hoàn thiện máy bay, họ vẫn chưa hoàn thành buồng huấn luyện mô phỏng. Greg Bowen, chủ tịch đào tạo tiêu chuẩn bay của hiệp hội Southwest, cho biết lãnh đạo cấp cao của Boeing đã nói với ông rằng dữ liệu kỹ thuật cần thiết để thiết kế phần mềm cho buồng huấn luyện mô phỏng tới ngày máy bay gần xuất xưởng mới xong.
"Họ vừa chế tạo máy bay vừa thiết kế phần mềm", Bowen nói. "Tới khi phi cơ chuẩn bị bay, dữ liệu để xây dựng buồng huấn luyện mô phỏng mới hoàn thiện".
Khi United Airlines chuẩn bị nhận máy bay 737 MAX năm 2017, một nhóm phi công đã soạn ra tài liệu hướng dẫn bay mà chưa từng lái máy bay hoặc học trên buồng huấn luyện mô phỏng.
James LaRosa, cơ trưởng 737 kiêm quan chức hiệp hội hướng dẫn đào tạo, cho biết ông đã bay tới trung tâm đào tạo của Boeing ở Seattle để học cách sử dụng máy bay mới trên buồng lái giả, nhưng buồng lái này không chuyển động giống như các mô hình mô phỏng thông thường.
Ngoài khóa đào tạo trên iPad kéo dài hai giờ của Boeing, ông và đồng nghiệp sử dụng kinh nghiệm để viết ra cuốn sổ tay dài 13 trang giải thích sự khác nhau giữa MAX và những dòng máy bay tiền nhiệm, bao gồm các thay đổi ở màn hình hiển thị và động cơ. Tài liệu không đề cập tới phần mềm mới là Hệ thống Tăng cường Tính năng Điều khiển bay (MCAS) - tâm điểm điều tra trong vụ rơi máy bay Lion Air và Ethiopian Airlines.
 |
| Một chiếc MAX 9 được chế tạo ở Renton, Washington năm 2017. (Ảnh: Reteurs) |
Sau tai nạn Lion Air hồi tháng 10/2018, Boeing hứa sẽ sửa lại phần mềm trong vòng vài tuần, nhưng nhấn mạnh phi công không cần đào tạo thêm.
Boeing 737 MAX - dòng máy bay mới được đưa ra thị trường vào tháng 5/2017, đã bị cấm bay toàn cầu sau thảm kịch Ethiopian Airlines tuần trước.
Hai hộp đen của Ethiopian Airlines đang được phân tích ở Pháp. FAA xác nhận có điểm tương đồng với tai nạn của Lion Air. Trong cả hai vụ, máy bay đều rơi ngay khi cất cánh. Các chuyên gia nghi ngờ thảm kịch này do cảm biến hỏng khiến MCAS đọc sai thông tin và liên tục điều khiển máy bay chúc mũi tới khi lao xuống biển, bất chấp nỗ lực kiểm soát của phi công.
