Rầy phá hại và triệu chứng
Rầy phấn trắng gây hại bằng cách chích hút nhựa làm lá có màu vàng thành từng chòm như cháy rầy, cây phát triển kém, lá mới mọc bị thắt lại, xoắn như bệnh lùn xoắn lá, nếu rầy gây hại muộn, lá cờ bị nghẹn, xoắn, bông trổ không thoát, nếu trổ được, hạt bị lép.
Cần chú ý triệu chứng do rầy phấn gây hại trên lá giai đoạn lúa trổ chín giống với bệnh vàng lá chín sớm hay cháy bìa lá nên cần quan sát kỹ và phòng trị đúng thuốc.
Tác nhân: Rầy phấn trắng có tên khoa học là Aleurocybotus, tương tự như ruồi trắng (bọ phấn) trên bầu bí dưa, cây ăn trái… nhưng khác loài, hình dạng giống một loại bướm nhỏ, cánh trong suốt, bướm còn non, sức bay kém, khi lớn, cánh và thân có lớp phấn trắng, bay được.
Trứng đẻ từng ổ mặt trên hay dưới lá, con cái đẻ hàng trăm trứng, trứng đẻ tập trung ở chót lá. Ấu trùng có 3 tuổi, cơ thể bao quanh lớp sáp, bám chặt vào mặt dưới lá, vòng đời ngắn khoảng 20 ngày.
Rầy phát triển mạnh khi trời nắng nóng, sạ dầy, ruộng thừa đạm, giai đoạn đẻ nhánh - đòng, trổ nên thăm đồng thường xuyên, cần lội xuống ruộng, xem xét mặt dưới lá hay khua xem có rầy bay lên hay dính vào mạng nhên hay không.
Biện pháp phòng trị
Để chủ động hạn chế tác hại của rầy phấn trắng gây hại chúng ta nên kết hợp phòng trừ tổng hợp như:
- Dùng giống kháng hay ít nhiễm, nhất là giống có bộ lá đứng thẳng.
- Sạ thưa với lượng giống khoảng 80 -120kg/ha, nếu sạ hàng khoảng 70 - 80kg.
- Bón phân cân đối giữa đạm lân và kali, không nên bón thừa đạm.
- Để bảo vệ nguồn thiên địch, không phun thuốc trừ sâu sớm ở đầu vụ.
- Chú ý phát hiện sớm nhất là lúa vụ trước bị rầy hại hay các đám ruộng gần vườn ổi, bầu bí dưa..
- Thường xuyên thăm đồng nhất là giai đoạn 30 - 60 ngày sau sạ.
- Theo dõi thông tin cập nhật tình hình dịch hại trên báo chí, đài phát thanh địa phương để phòng trị kịp thời.
- Nếu thấy mật số cao và có chiều hướng gia tăng phải sử dụng thuốc bảo vệ thực vật để diệt trừ rầy phấn trắng kịp thời bằng một trong những loại thuốc đặc trị như: Saromite 57EC, Osago 80WG, Sagometro 50WG, Brimgold 200WP, Mipcide 50WP, Sếu đỏ 3EC…
- Khi phun bà con có có thể kết hợp với dầu khoáng SK Enspray 99EC hay thuốc bám dính như Sago Sóng thần nhằm làm tăng độ bám dính, thẩm thấu của thuốc và kéo dài thời gian phòng trị của thuốc.
- Khi phun, chú ý hướng bét xuống mặt dưới lá, phun kỹ, phun nhiều nước, phun sáng sớm hay chiều mát và nên phun đồng loạt, nếu phun bằng máy bay thì nên chỉnh cho máy bay phun trên đầu ngọn lúa.