Bộ trưởng Nông nghiệp và Hợp tác xã Thái Lan Narumon Pinyosinwat trả lời báo chí. Ảnh: The Nation.
Trong phiên họp Nội các ngày 18/3, ông Prommin Lertsuridej, Thư ký của Thủ tướng Thái Lan, lưu ý rằng Trung Quốc hồi tháng trước đã từ chối nhập khẩu 64 tấn sầu riêng Thái Lan sau khi phát hiện ra chất nhuộm gây ung thư Basic Yellow 2 (BY2) hay còn gọi là vàng O. Ông Prommin Lertsuridej yêu cầu Bộ Thương mại và Bộ Nông nghiệp nước này thắt chặt kiểm tra chất nhuộm đối với sầu riêng xuất khẩu.
Theo The Nation, BY2 là chất nhuộm được sử dụng để tăng cường màu sắc nhân tạo của sầu riêng. Phía Trung Quốc nghi ngờ rằng một số nhà xuất khẩu đã nhúng sầu riêng vào chất nhuộm để làm cho chúng có màu vàng hấp dẫn hơn.
Liên quan đến cách xử lý và kiểm tra sầu riêng chứa chất Basic Yellow 2, Bộ trưởng Thương mại Pichai đã hỏi tại sao những quả sầu riêng bị từ chối nhập khẩu không được tiêu hủy ngay lập tức. Tuy nhiên, Bộ trưởng Nông nghiệp và Hợp tác xã Narumon Pinyosinwat cho rằng, cần phải tuân thủ các quy trình xử lý sản phẩm bị từ chối nhập khẩu.
Việc này đã dẫn đến một cuộc tranh cãi gay gắt, khiến Thủ tướng Thái Lan Paetongtarn Shinawatra yêu cầu cả ông Pichai và bà Narumon thảo luận vấn đề này bên lề phiên họp Nội các và báo cáo kết quả.
Mặc dù cuộc tranh luận diễn ra trong bầu không khí căng thẳng, nhưng nó vẫn hướng mục tiêu chung là duy trì vị thế của Thái Lan như một nhà xuất khẩu sầu riêng hàng đầu sang Trung Quốc.
Sáng 19/3, khi được hỏi về phiên họp, Bộ trưởng Thương mại Pichai Naripthaphan cho biết, đã đạt được thỏa thuận chung với bà Narumon để giải quyết vấn đề. "Chỉ là một sự lo lắng về xuất khẩu, vấn đề đã được giải quyết và thảo luận rõ ràng", Bộ trưởng Pichai nói.
Ông Pichai cho biết đã gặp gỡ những người nông dân trồng sầu riêng ở tỉnh Chanthaburi, miền đông Thái Lan vào cuối ngày 19/3 để thảo luận về các thủ tục xuất khẩu. Bên cạnh đó, lô hàng sầu riêng ô nhiễm còn dẫn đến một cuộc điều tra đối với ông Rapeepat Chansriwong, Vụ trưởng Vụ Nông nghiệp, sau cáo buộc nhận hối lộ trong quá trình kiểm tra sầu riêng nhiễm vàng O.
Ông Rapeepat hiện đã bị đình chỉ công tác từ hôm 14/3, sau khi một nhóm các nhà xuất khẩu sầu riêng nộp đơn khiếu nại lên Bộ trưởng Nông nghiệp Thái Lan. Đơn cáo buộc Tổng giám đốc Rapeepat nhận hối lộ từ một công ty tư nhân tự nhận là được Bộ Nông nghiệp Thái Lan thuê để xét nghiệm chất nhuộm BY2 trong sầu riêng.
Những người nộp đơn khiếu nại cho biết, công ty này đã yêu cầu các nhà xuất khẩu sầu riêng chuyển phí kiểm tra vào tài khoản trực tuyến của mình, mặc dù không có thông báo chính thức nào về các thủ tục xét nghiệm của Bộ Nông nghiệp Thái Lan.
Thị trường chính của sầu riêng Thái Lan là Trung Quốc, riêng nước này chiếm 97,4% kim ngạch xuất khẩu; tiếp theo là Hong Kong (Trung Quốc), Hàn Quốc, Malaysia và Mỹ. Ảnh: Matichon Weekly.
Thái Lan đang trên đà duy trì vị thế là nước xuất khẩu nông sản dẫn đầu thế giới, đặc biệt là trái cây, với kỳ vọng xuất khẩu sẽ đạt khoảng 6,51 tỷ USD. Sự tăng trưởng dự kiến này được thúc đẩy bởi nhu cầu ngày càng tăng của người tiêu dùng quốc tế đối với trái cây Thái Lan, đặc biệt là sầu riêng.
Trung Quốc hiện là thị trường xuất khẩu sầu riêng lớn nhất của Thái Lan, có giá trị lên tới vài tỷ baht (hàng chục triệu USD) mỗi năm. Sự kiện này cho thấy tầm quan trọng của giao tiếp rõ ràng và chủ động giải quyết vấn đề để duy trì mối quan hệ thương mại bền vững. Hiện các nhà hoạch định chính sách Thái Lan đang tiếp tục tìm cách cân bằng giữa việc tuân thủ quy định và duy trì khả năng cạnh tranh thương mại.
Bên cạnh đó, đây cũng là bài học về tuân thủ các tiêu chuẩn xuất khẩu, đồng thời phối hợp hiệu quả giữa chính phủ để đáp ứng các quy định thương mại quốc tế. "Việc tuân thủ các tiêu chuẩn kiểm tra là điều kiện cần thiết để Thái Lan duy trì lợi thế cạnh tranh trên thị trường xuất khẩu. Sau cuộc họp Nội các, Bộ Thương mại cam kết sẽ phối hợp và giải quyết vấn đề, từ đó chứng minh tiềm năng phát triển mạnh mẽ của Thái Lan", Bộ trưởng Pichai cho biết.
