Đây là một tiến bộ kỹ thuật được hội đồng KHCN (Bộ NN-PTNT) nghiệm thu, đánh giá cao và ngày 15/10/2007 đã được Bộ NN-PTNT cho phép đưa vào áp dụng trong sản xuất đại trà. NNVN giới thiệu để bà con nông dân tham khảo, áp dụng.
1. Phạm vi áp dụng: Qui trình được áp dụng cho tất cả các vùng đất ngập nước và các vùng đất khác đang bị cây trinh nữ thân gỗ (TNTG) xâm lấn bao gồm các vườn quốc gia ngập nước, khu vực lòng hồ chứa nước, ven sông, các vùng đất canh tác bán ngập và các khu vực đất canh tác khác.
2.1. Đối với các khu vực đã bị xâm lấn nặng (diện tích che phủ >80%), tiến hành theo các bước sau:
- Đối với những cây thấp (dưới 1,5m), mọc theo băng: phun thuốc trừ cỏ Roundup 480SC hoặc các sản phẩm có cùng hoạt chất (lượng dùng 6 lít/ha, pha trong 1.000 lít nước) trước mùa lũ 2-3 tháng.
- Với những cây mọc cao, mật độ dày, che phủ toàn bộ bề mặt nhưng có khả năng huy động nhân công để chặt: tiến hành phát quang toàn bộ ngay trước mùa lũ (chậm nhất là chặt trước khi lũ về 10 ngày), ngâm ngập trong nước lũ. Sau khi lũ rút 35-40 ngày, phun Ally 20DF hoặc các sản phẩm có cùng hoạt chất (lượng 60g/ha, pha 600 lít nước).
+ Bước 2: Sau khi lũ rút, thu gom xác cây còn sót lại để đốt tiêu hủy, sau đó lựa chọn các loài thực vật đã mọc phổ biến ở từng khu vực trước khi cây TNTG xâm lấn để gieo cạnh tranh sớm. Có thể trồng cây điên điển hay trộn hạt của các loài cỏ hòa thảo lồng vực, lúa ma v.v… với các loài cỏ cói, lanh lác dù, lác mỡ, lác lá xòe v.v…
2.2. Đối với các khu vực mới bị xâm lấn nhẹ (diện tích che phủ <80%): tiến hành theo 2 bước sau:
- Với những cây thấp (dưới 1,5m), mọc rải rác: phun Roundup 480SC hoặc các sản phẩm có cùng hoạt chất (lượng dùng 4,5 lít/ha, pha trong 800 lít nước) sau khi nước rút 3 tháng.
+ Bước 2: giám sát thường xuyên để phát hiện và phòng trừ sớm các cây TNTG mới mọc. Khi phát hiện cây TNTG mới mọc lẫn trong thảm cỏ, phun điểm bằng thuốc Ally 20DF hoặc các sản phẩm có cùng hoạt chất (lượng dùng 60g/ha pha trong 600 lít nước) khi cây cao 30-35cm. Với những khu vực có nhiều cỏ lá rộng mọc và mật độ cây TNTG thấp, có thể áp dụng biện pháp nhổ thủ công sớm khi cây mới cao 25-30cm.
+ Bước 1: diệt cây trưởng thành, giảm sinh khối để tạo điều kiện cho các bước tiếp theo.
- Trường hợp không có kinh phí để phát quang đồng loạt thì phun Roundup 480SC hoặc các sản phẩm có cùng hoạt chất (lượng dùng 6 lít/ha, pha 1.000 lít nước).
+ Bước 3: giám sát thường xuyên để phát hiện và phòng trừ sớm các cây TNTG mới mọc. Khi phát hiện cây TNTG mới mọc lẫn trong thảm cỏ, phun điểm bằng thuốc Ally 20DF hoặc các sản phẩm có cùng hoạt chất (lượng dùng 60g/ha pha trong 600 lít nước) khi cây cao 35-50cm.
4.1. Đối với khu vực bị xâm lấn nặng, cây mọc dày đặc, kích thước cây lớn: tiến hành theo 3 bước:
+ Bước 2: ngay sau mùa lũ tiến hành các hoạt động canh tác bằng các loài cây nông nghiệp cho phù hợp.
- Trong điều kiện đất khô: tiến hành gieo ngô, lúa cạn, lạc hay mía.
- Nếu trồng mía: phát hiện và phun trừ cây TNTG từ 1-2 lần bằng thuốc Ally 20DF hoặc các sản phẩm có cùng hoạt chất (lượng dùng 45g/ha, pha trong 500 lít nước) khi cây cao 30-50cm cho đến khi cây mía có thể che bóng toàn bộ mặt đất.
+ Bước 3: duy trì các hoạt động canh tác liên tục và thường xuyên kiểm tra, phát hiện để phòng trừ sớm bằng các biện pháp thích hợp. Trong trường hợp sau nước rút không thể tiến hành các hoạt động canh tác ngay (đất còn ướt hay nhiệt độ, thời tiết không phù hợp), cây con TNTG mọc nhiều thì có thể phun thuốc Ally 20DF hoặc các sản phẩm có cùng hoạt chất (lượng dùng 45g/ha, pha trong 500 lít nước) trước khi trồng cây 15-20 ngày.
4.2. Với các khu vực đã bị xâm lấn nhẹ, cây mọc thẳng hay kích thước bé: tiến hành theo 2 bước:
+ Bước 2: duy trì các hoạt động canh tác và thường xuyên kiểm tra, phát hiện để phòng trừ sớm bằng các biện pháp thích hợp như bước 3 của mục 3.1 nói trên.
Nguyên Khê
