Vào siêu thị
Anh Lê Chính Thanh, chủ cơ sở kinh doanh nông sản Hòa Bình ở xã Huyền Hội, huyện Càng Long (Trà Vinh) là đầu mối chuyên cung cấp RAT. Trong 6 năm qua anh cung cấp hơn 50 chủng loại RAT cho các siêu thị Metro Cần Thơ, Long Xuyên (An Giang) Rạch Giá (Kiên Giang); các siêu thị Co.opmart Trà Vinh, Vĩnh Long; Lotte Cần Thơ, cửa hàng ABC…
Theo anh Thanh, cơ sở Hòa Bình nhận nguồn hàng từ các HTX, có ký kết hợp đồng SX với từng nông hộ trong cả năm. Nông dân lên lịch thời vụ SX theo hợp đồng đã ký với HTX.
Nông dân trồng rau sử dụng thuốc sinh học và phải đảm bảo cách ly từ 7 - 10 ngày trước khi thu hoạch và cam kết không sử dụng phân, thuốc trừ sâu. HTX thu mua sản phẩm của nông dân qua sơ chế. Rau cắt rễ rửa nước 1, rửa nước 2 và qua máy Ozone xử lý diệt vi khuẩn và các ký sinh trùng.
Trong số hơn 50 loại rau, củ, quả, có 20 loại kiểm nghiệm sản phẩm theo định kỳ 6 tháng/lần do Chi cục BVTV hoặc cơ quan Quản lý chất lượng nông lâm thủy sản của tỉnh chứng nhận. Riêng rau tự nhiên (rau đồng như rau cù nèo, càng cua, tập tàng… không sử dụng phân, thuốc trừ sâu) nên không phải kiểm tra.
| “Muốn thay đổi thói quen tiêu dùng sản phẩm sạch, cần phải kiên nhẫn và con đường đưa RAT ra chợ cần có sự bền bỉ giống như đi chậm trên đường dài”, anh Thanh chia sẻ. |
Khi sản phẩm vào siêu thị sẽ tiếp tục được kiểm tra đầu vào, nếu phát hiện còn dư lượng thuốc BVTV, hàm lượng nitrat (NO3) trong rau vượt quá mức cho phép... thì bị lập biên bản ngưng nhập và trả lại hàng. Siêu thị sẽ chỉ nhập hàng cho đến khi nào nhà cung cấp khắc phục, chấm dứt tình trạng trên. Cho đến nay đa số sản phẩm RAT về Cần Thơ đều đạt yêu cầu khi nhập hàng vào cửa siêu thị.
Khó ra chợ
Không thể kể đủ số lượng RAT từ các HTX đưa vào các siêu thị, nhưng riêng số lượng RAT do cơ sở Hòa Bình cung cấp cho siêu thị các tỉnh, thành trong vùng đang tăng dần, dù chưa có sự đột biến. Mấy năm đầu cơ sở chỉ cung ứng 200 - 300 kg/ngày, đến nay tăng lên 500 - 600 kg/ngày.
Anh Thanh nói: “Tuy lượng RAT có tăng nhưng so với kênh bán rau theo chợ truyền thống thì chẳng thấm vào đâu. Tại chợ Tân An, lượng rau xanh, củ quả đủ loại từ các tỉnh trong vùng và Đà Lạt đổ về hàng chục tấn/ngày để cung cấp sỉ và lẻ. Đây là chợ truyền thống buôn bán suốt ngày với sức tiêu thụ mạnh nhất ở khu trung tâm TP Cần Thơ. Đó là nguyên nhân khiến RAT ra chợ khó cạnh tranh".
HTX Hòa Phát SX rau muống an toàn ở Ô Môn, Cần Thơ
Anh Thanh lý giải: "Cung cấp RAT vào siêu thị dễ hơn đưa ra chợ truyền thống. Hàng nông sản từ nông thôn đưa ra bán chợ truyền thống thường thông qua đầu mối thương lái đến chủ vựa, hình thành mắt xích buôn bán linh hoạt cả về số lượng lẫn chủng loại rau đa dạng. Các sạp rau bán lẻ nhắm vào sức mua hằng ngày để đặt hàng.
Trong khi đó, nhà cung cấp RAT phải chạy thu gom khắp các HTX, tổ hợp tác SX có địa chỉ chứng nhận RAT để đáp ứng yêu cầu cung cấp theo đơn đặt hàng".
Ở Cần Thơ có HTX Hòa Phát chuyên trồng rau muống, HTX Long Tuyền SX cà chua, cà bi… Vĩnh Long có HTX Thuận An chuyên SX rau xà lách xoong, HTX Thành Lợi (Vĩnh Long) chuyên SX đậu bắp… Mỗi HTX có thế mạnh chuyên biệt về một vài loại rau, SX số lượng nhiều và nằm phân tán. Do đó việc thu mua, vận chuyển đường càng xa thì chi phí càng cao.
Đơn cử một loại rau thường (không phải là RAT) mua 5.000 đ/kg có thể bán 6.000 đ/kg là có lãi. Nhưng RAT cùng loại người trồng bán 5.000 đ/kg, khi ra chợ phải 8.000 đ/kg thì mới đủ bù đắp chi phí.
Tại TP Cần Thơ, từ trước Tết Bính Thân 2016, thành phố thực hiện thí điểm khuyến khích nông dân SX RAT và người tiêu dùng có ý thức dùng RAT. Sở NN-PTNT tổ chức tập huấn kỹ thuật cho nông dân SX RAT. Sở Công Thương thí điểm hỗ trợ chi phí ban đầu tiền góp chợ, bảng hiệu cho việc ra mắt 8 điểm bán RAT tại các chợ quanh khu vực trung tâm thành phố. Tuy nhiên sau 3 tháng hoạt động, có 2 điểm bán đã xin nghỉ, 3 điểm bán cầm chừng...
Bà Nguyễn Thị Kiều, PGĐ Sở NN-PTNT Cần Thơ nhận xét: Phía SX, các HTX và tổ hợp tác RAT có thể SX cung cấp số lượng nhiều, nhưng chưa đa dạng, mới chỉ vài loại rau. Tiểu thương bán RAT đặt hàng ít.
Tuy nhiên đó mới là bước khởi đầu. Tại trung tâm TP Cần Thơ, các cửa hàng nhỏ lẻ bán RAT vẫn tiếp tục ra mắt. HTX nông nghiệp sinh học ABC vừa mở thêm 2 điểm bán mới rau củ quả an toàn; ở các khu dân cư 586 và trên đường Quang Trung có thêm 2 điểm chào bán sản phẩm RAT...
