Tình trạng sản xuất kinh doanh phân bón (SX-KDPB) bát nháo những năm qua đã được NNVN phản ánh nhiều, thế nhưng lạ thay vì sao vẫn cứ bát nháo, hễ thanh kiểm tra là ra sai phạm. NNVN đã lược ghi một số ý kiến của cán bộ quản lý về SX-KDPB.
>> Khi thanh tra... giấu kết luận
>> Phân bón Mỹ Việt bị oan về chất lượng (?!)
>> Đủ kiểu sai phạm
Cán bộ quản lý thị trường phát hiện một vụ phân bón giả
Ông Hoàng Thái Dương, Chánh Thanh tra Sở NN-PTNT Đăk Lăk: DN nhiều, thanh tra không thường xuyên
Hiện số lượng cơ sở sản xuất, kinh doanh phân bón (PB) tại Đăk Lăk rất nhiều trong khi lực lượng thanh tra Sở NN-PTNT và thanh tra của các cơ quan chức năng khác mỗi năm chỉ tổ chức được 2 cuộc thanh tra về vật tư nông nghiệp (VTNN), thời gian còn lại thì làm việc khác. Chính vì công tác thanh tra lĩnh vực VTNN không thường xuyên nên việc kiểm soát PB kém chất lượng trên địa bàn là rất khó khăn. Thực tế nhiều năm qua cho thấy, các cơ sở SX-KDPB chỉ chấp hành tốt quy định của pháp luật trong thời gian thanh tra. Còn sau khi thanh tra là hầu như các DN lại có những biểu hiện vi phạm. Ngoài ra, một khó khăn nữa trong việc kiểm soát phân bón kém chất lượng là công tác kiểm định. Để kiểm định được mẫu phân bón, Thanh tra Sở NN-PTNT phải gửi ra Trung tâm Khảo kiểm nghiệm PB ở Đà Nẵng hoặc TP.HCM và nhiều khi phải chờ cả tháng mới có kết quả. Trong khi đó, những lô PB bị nghi kém chất lượng vẫn được tiêu thụ trên thị trường.
Ông Dương cho rằng: khi mua VTNN, nhất là PB bà con nông dân cần lựa chọn những sản phẩm có bao bì, nhãn mác, xuất xứ rõ ràng, còn thời hạn sử dụng và nên sử dụng những sản phẩm thông dụng, được nhiều người dùng đã mang lại hiệu quả. Bà con nông dân không nên ham rẻ, mua những sản phẩm giá rẻ nhưng chất lượng không bảo đảm sẽ gây thiệt hại về kinh tế thậm chí tiền mất mà cây trồng… mang bệnh. Ngoài ra, cũng cần phải nói thêm rằng, do nhận thức chưa đầy đủ và thói quen mua hàng không lấy hóa đơn của người dân nên khi phát hiện mua phải PB kém chất lượng thì các cơ quan chức năng cũng không biết căn cứ vào đâu để xử lý khi người dân khiếu nại. Vì vậy, để tránh mua phải PB kém chất lượng, nông dân khi mua cần tìm hiểu kỹ thương hiệu PB đó có uy tín hay không và lấy hóa đơn để có cơ sở khiếu nại khi xảy ra sự cố…
Ông Huỳnh Văn Hữu - Đội trưởng Đội Quản lý thị trường số 6 (Long An): Cần quy định SXPB phải có điều kiện
Phân bón là một trong những mặt hàng thiết yếu, quan trọng của bà con nông dân. Chính vì nhu cầu sử dụng PB ngày một lớn nên nhiều người cho rằng đây là lĩnh vực kinh doanh có lợi nhuận cao và đổ xô vào sản xuất dù không ít trường hợp không có chuyên môn, tài chính. Thực tế chúng tôi đã phát hiện, để có lợi nhuận cao, một số người sản xuất PB không theo quy trình nào, thậm chí làm thủ công bằng cuốc, xẻng khiến cho thị trường PB thời gian qua khá bát nháo làm ảnh hưởng đến uy tín những DN lớn, làm ăn chân chính.
Theo tôi để triệt tận gốc nạn “PB bát nháo” thì cơ quan nhà nước cần hoàn thiện hơn những lỗ hổng về quy định mà DN hay dựa vào đó để “lách”. Ngoài ra, cần quy định SX phân bón là hoạt động có điều kiện, quy định rõ điều kiện như diện tích nhà xưởng, công nghệ dây chuyền, máy móc, phòng kiểm định, kiểm tra chất lượng đầu vào… Đồng thời, phải có chế tài xử phạt nặng hơn các hành vi vi phạm nhất là vi phạm về chất lượng thì chắc chắn những ai có ý định xem PB là nơi để “kiếm ăn bất chính” sẽ không dám manh động.
Một cán bộ thanh tra (xin giấu tên), Bộ NN-PTNT: DN nhỏ, không đủ điều kiện vẫn được cấp phép SXPB
Hiện nay một số sản phẩm PB được kiểm tra trên thị trường còn kém chất lượng có nhiều nguyên nhân. Tuy nhiên tập trung vào một số nguyên nhân chính sau:
- Quy trình công nghệ sản xuất không đảm bảo chất lượng cho sản phẩm được sản xuất.
- Sản xuất chủ yếu theo thủ công, bán thủ công, máy móc kém chất lượng và không đồng bộ.
- Một số công ty không có phòng phân tích hoặc không thuê phân tích nguyên liệu đầu vào, khi nguyên liệu đầu vào không đảm bảo chất lượng thì sản phẩm phân bón đó sẽ kém chất lượng là đương nhiên. Ngoài ra, còn có thể do khi lấy mẫu không đúng theo quy định; sai số do phòng phân tích chất lượng sản phẩm; phương pháp phân tích mẫu sản phẩm không đúng như đăng ký tiêu chuẩn chất lượng; máy móc phân tích cũ, khi phân tích sai số cao…
- Một số DN nhỏ, không đủ điều kiện sản xuất theo quy định của Nhà nước, nhưng vẫn được cơ quan chủ quản ở các tỉnh, thành phố cấp giấy phép cho phép sản xuất, kinh doanh phân bón.
- Một số DN nghiệp có tư tưởng làm ăn bất chính, tham lãi cao mà sản xuất những sản phẩm PB kém chất lượng.
Nông dân muốn tránh tình trạng mua phải PB kém chất lượng thì phải chọn mua các sản phẩm của những DN có uy tín, có công nghệ sản xuất chuẩn chất lượng và các sản phẩm phải nằm trong danh mục PB được phép sản xuất, kinh doanh và sử dụng ở Việt Nam.
Để nông dân biết được sản phẩm đạt chất lượng thì bản thân các DN phải tổ chức làm trình diễn, hội thảo, khuyến cáo cho người dân biết, đồng thời ở địa phương các cơ quan như khuyến nông và cơ quan có chức năng liên quan phải tuyên truyền cho bà con biết và sử dụng những sản phẩm phân bón có chất lượng tốt…
