SX lúa vụ ĐX 2010-2011 các tỉnh phía Bắc lại thêm một năm khó khăn khi thời tiết diễn biến bất thường ngay từ đầu vụ. Tuy nhiên may mắn là đến thời điểm này, lúa ĐX đã kịp thời phát triển “tăng tốc”, thoát khỏi giai đoạn khó khăn nhất. Đó là khẳng định của nhiều địa phương tại cuộc họp trực tuyến Sơ kết SX lúa vụ ĐX 2010-2011 các tỉnh phía Bắc do Bộ NN-PTNT tổ chức sáng nay (28/4).
Không còn nắng nóng gay gắt, hạn gay gắt như các năm gần đây, vụ ĐX 2010-2011 gặp thuận lợi lớn khi nhu cầu nước cho nông nghiệp ở miền Bắc được dự báo là sẽ khá dồi dào. Tuy nhiên, thời tiết ở miền Bắc vụ ĐX 2010-2011 lại bất ngờ “trở chứng”, khi mà ngay từ đầu vụ, trời cứ âm u, rét triền miên.
Tính từ đầu vụ đến cuối tháng 3/2011, miền Bắc phải chịu thêm 20 đợt không khí lạnh tăng cường, trong đó có 4 đợt rét đậm, rét hại. Trong tháng 1/2011, không khí lạnh tăng cường dồn dập, có đợt rét đậm, rét hại kéo dài 31 ngày. Có thể nói, đây là một năm mà rét diễn biến kéo dài hiếm thấy, cường độ ánh sáng, bức xạ nhiệt từ tháng 1 đến tháng 4/2011 có giai đoạn thấp nhất trong vòng 60 năm trở lại đây. Tình hình này đã làm cho lúa ĐX vừa gieo cấy xong đã bị đốn ngã với diện tích lớn khiến nhiều địa phương hết sức hoang mang. Nhiều tỉnh như Hải Phòng, Nam Định... đã có trên 10 nghìn hecta lúa ĐX và nhiều diện tích mạ bị chết rét. Cả miền Bắc từ đầu vụ đã có hơn 5 nghìn hecta mạ và hơn 70 nghìn hecta lúa ĐX mới cấy bị chết, phải cấy lại.
Rét và cường độ ánh sáng xuống thấp cũng đã khiến cho lúa ĐX từ lúc cấy cho tới đầu tháng 4/2011 gần như không phát triển, nghẹt rễ, táp lá, vàng lá và còi cọc. Nhiều người đã lo ngại, quy luật “rét đầu vụ thì được mùa” sẽ bị phá vỡ trong vụ ĐX năm nay.
Tuy nhiên, điều đáng mừng là bước sang tháng 4/2011, thời tiết nắng ấm đã giúp cho lúa ĐX ở miền Bắc kịp thời phát triển tăng tốc. Đến thời điểm này, mặc dù thời gian sinh trưởng lúa ĐX ở miền Bắc được Cục Trồng trọt dự báo là sẽ kéo dài thêm từ 20 đến 30 ngày so với các năm trước, tuy nhiên, hiện lúa đã kịp thời phát triển tốt. Trong một cuộc gặp gỡ với PV NNVN mới đây, Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Cao Đức Phát đã thở phào nhẹ nhõm: “Không ngờ sang tháng 4, lúa lại kịp thời sinh trưởng tốt thế! Tôi đang lo nhiều địa phương lúa vừa thoát khỏi rét, phát triển quá tốt nên đang chỉ đạo cho các địa phương tăng cường giám sát tốc độ phát triển, tránh hiện tượng lốp lá...”.
Mặc dù gặp nhiều khó khăn, nhưng điều đáng mừng nữa theo Cục Trồng trọt cho biết, đó là chỉ đạo SX vụ ĐX 2010-2011 tại hầu hết các địa phương đều đạt thành công lớn. Tổng diện tích trà Xuân sớm và Xuân chính ở các tỉnh ĐBSH chỉ khoảng 36 nghìn hecta, chiếm 7% tổng diện tích gieo cấy. Việc giảm diện tích trà Xuân sớm và Xuân chính đã một phần giảm diện tích lúa chết rét ở miền Bắc. Chủ trương tăng diện tích lúa lai ở vụ ĐX tiếp tục được tăng cường, khi tổng diện tích lúa lai miền Bắc đạt hơn 278 nghìn hecta – chiếm 31% tổng diện tích và tăng hơn 12 nghìn hecta so với vụ ĐX trước. Đồng thời, diện tích lúa gieo thẳng cũng tiếp tục được mở rộng với 174 nghìn hecta – tăng 14 nghìn hecta so với vụ ĐX 2009-2010...
Mặc dù gặp khó khăn ngay từ đầu vụ, nhưng đến thời điểm này có thể khẳng định giai đoạn khó khăn nhất của SX vụ ĐX 2010-2011 tại các tỉnh miền Bắc đã cơ bản đi qua.
Trước tình hình thời vụ thu hoạch lúa ĐX có thể bị muộn hơn so với năm trước từ 20-30 ngày, Bộ NN-PTNT chỉ đạo: - Tuyệt đối không được bón thêm phân đạm đối với lúa đang và đã hoàn thành thời kỳ đẻ nhánh để hạn chế lúa đẻ rai và sâu bệnh. Với diện tích lúa phát triển quá tốt, cần rút cạn nước chân ruộng. - Đối với lúa đang thời kỳ phân hóa đòng: cần giữ mực nước ổn định từ 3-5cm, bón kali với lượng từ 80-120kg/hecta để tăng hạt chắc. - Đối với lúa đang chuẩn bị trỗ đòng hoặc đã trỗ đòng, nếu thấy sinh trường phát triển kém thì nên bón bổ sung phân bón qua lá. - Thực hiện duy trì nước trên ruộng hợp lý, không để ruộng khô vào giai đoạn lúa làm đòng và trỗ đòng. - Lúa ĐX năm nay sẽ trỗ muộn hơn mọi năm, một số diện tích SX giống sẽ không kịp thu hoạch để chuyển vụ. Vì vậy các địa phương cần bố trí lịch gieo cấy và cơ cấu giống phù hợp, lưu ý việc chuẩn bị đủ giống cho vụ Hè Thu và vụ Mùa. - Chuẩn bị mọi nguồn lực để thu hoạch vụ ĐX nhanh gọn nhất với tinh thần “Xanh nhà hơn già đồng”. Khi thu hoạch xong cần cắt rạ sát gốc để làm đất vụ tiếp theo được nhanh gọn. Đồng thời chuẩn bị tinh thần gieo cấy vụ Hè thu và vụ Mùa 2011 theo tinh thần gặt đến đâu, làm đất gieo trồng ngay đến đó.
