Sụt lún nghiêm trọng tại Quỳ Hợp: Tạm dừng hoạt động bơm hút nước ngầm

Làm rõ, xử lý nghiêm

Mới nhất, ông Nguyễn Đức Trung, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An và đại diện lãnh đạo của Sở TN-MT, Sở NN-PTNT, Sở Xây dựng, Công an tỉnh, Liên đoàn địa chất Bắc Trung Bộ đã trực tiếp đến kiểm tra tình trạng bất ổn trầm trọng tầng địa chất (sụt lún, nứt nẻ đất, nhà ở, công trình, giếng nước khô cạn) tại xã Châu Hồng, vào khu vực khai thác quặng thiếc của Công ty Cổ phần Tân Hoàng Khang, làm việc với huyện Quỳ Hợp. 

Sau khi nắm bắt tổng thể, Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu huyện Quỳ Hợp, xã Châu Hồng phải đánh giá toàn diện, thống kê chính xác tình trạng sụt lún, nứt nẻ trên địa bàn, đặc biệt là những điểm tại nhà dân.

Phản ánh với đoàn công tác người dân địa phương cho biết tình trạng giếng nước cạn khô, sụt lún trầm trọng đã diễn ra từ năm 2019 đến nay, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống, sinh hoạt, thậm chí là đe dọa đến tính mạng của người dân nhưng mãi chưa giải quyết dứt điểm, trái lại còn diễn biến nghiêm trọng hơn. Các công ty khai thác quặng bơm hút nước ngầm, kéo theo tình trạng sụt lún đất nặng nề nhưng không xử lý? Trách nhiệm của các cấp chính quyền, của các công ty khai thác tài nguyên như thế nào?

Lắng nghe nguyện vọng chính đáng, Chủ tịch UBND tỉnh chia sẻ với những khó khăn, bức xúc của người dân xã Châu Hồng trong thời gian qua, tinh thần sẽ làm rõ trách nhiệm của các bên liên quan và sớm có phương án khắc phục.

Chủ tịch UBND tỉnh cũng khẳng định trách nhiệm đảm bảo tính mạng và tài sản của người dân là của chính quyền các cấp. Đặc biệt, ông Nguyễn Đức Trung cũng yêu cầu Công an tỉnh vào cuộc làm rõ ai đã lấp các hố sụt lún, lấp với mục đích gì để trả lời rõ ràng cho người dân. Quá trình kiểm tra nếu xác định việc bơm hút nước ngầm của Công ty Cổ phần Tân Hoàng Khang gây nên tình trạng sụt lún, nứt nẻ đất, nhà ở, công trình sẽ yêu cầu đơn vị này bồi thường thỏa đáng, qua đó đảm bảo quyền lợi chính đáng và hợp pháp.

Dân chịu khổ nhiều năm, sao kêu trời không thấu?

Qua ghi nhận thực tế, từ cuối năm 2020 trên địa bàn xã Châu Hồng đã xuất hiện tình trạng sụt lún, nứt nẻ hoàng loạt. Đầu năm 2022 đến nay, hiện tượng này tiếp tục lan rộng đến khu vực nhà ở của các hộ dân, cơ quan, trường học. Theo số liệu thống kê, hiện có 232 nhà dân ở Châu Hồng đang sống trong tình cảnh bất an, chưa kể 299 giếng nước của các gia đình, trạm y tế, trường học bị khô cạn bất thường.

Đối với đất nông nghiệp, các điểm sụt lún có diện tích bình quân 25-30m2, chiều sâu 1,5-2,5m. Tại nhà dân, các vết nứt kéo dài, có những vị trí xuyên qua sân, vườn, nhà ở…

Ngày 27/5/2022 UBND tỉnh Nghệ An ban hành Công văn số 3757/UBND-NN, trong đó có nội dung phê bình Sở NN-PTNT vì chậm tham mưu, báo cáo phương án xử lý. Đồng thời, yêu cầu kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của các bên liên quan, tham mưu báo cáo UBND tỉnh trước ngày 10/6/2022.

Tuy nhiên, trong việc này không thể bỏ qua trách nhiệm của Sở TN-MT, Sở Xây dựng và chính quyền địa phương.

Tại cuộc làm việc giữa đoàn kiểm tra với huyện Quỳ Hợp, Chủ tịch UBND huyện này, ông Nguyễn Đình Tùng thông tin: Xã Châu Hồng là một thung lũng, bao bọc xung quanh là nhiều dãy núi, dưới dãy núi là hệ thống hang các-xtơ và suối ngầm. Hệ thống hang các-xtơ chứa đầy nước, hệ thống suối ngầm chảy trong lòng đất, dưới chân núi kéo dài khoảng 25km, kéo từ xã Châu Hồng ra thị trấn Quỳ Hợp.

Bộ TN-MT, UBND tỉnh đã tiến hành cấp phép khai thác cho 8 mỏ đá trắng và quặng thiếc. Tuy nhiên chỉ duy nhất Công ty Cổ phần Tân Hoàng Khang khai thác khoáng sản hầm lò, bơm hút nước ngầm dưới lòng đất, sâu hàng trăm mét…

Không vì kinh tế mà đánh đổi lợi ích của người dân 

Kết luận buổi làm việc, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An đánh giá, công tác phối hợp, vào cuộc chưa kịp thời. Huyện và các đơn vị liên quan chậm đề xuất biện pháp xử lý, khiến diễn biến tình hình thêm phần phức tạp, kéo theo nguy cơ hiện hữu mất an toàn tính mạng và tài sản của nhân dân.

Người đứng đầu UBND tỉnh khẳng định, nguyên tắc xử lý chung là đặt sự an toàn, cuộc sống ổn định của người dân lên trên hết. Bằng mọi giá không đánh đổi lợi ích kinh tế của doanh nghiệp với sự an toàn, ổn định của người dân, môi trường. 

Trên cơ sở kiểm tra thực tế , ông Nguyễn Đức Trung chỉ đạo tạm dừng tất cả hoạt động bơm hút nước ngầm, khai thác nước ngầm của các doanh nghiệp khai thác khoáng sản ở xã Châu Hồng. Sau khi có kết luận chính thức về nguyên nhân gây sụt lún, nứt nẻ đất, nhà ở, công trình, giếng khô cạn, tỉnh sẽ có quyết định tiếp theo.

Để đẩy nhanh thời gian, Chủ tịch UBND tỉnh giao Sở TN-MT chủ trì, thành lập đoàn kiểm tra liên ngành kiểm tra, rà soát hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn xã Châu Hồng, đặc biệt là những doanh nghiệp có bơm hút nước ngầm như Công ty CP Tân Hoàng Khang. Nếu phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật thì chuyển sang cơ quan điều tra để xử lý nghiêm. Đoàn liên ngành phải hoàn thành kết quả kiểm tra, báo cáo UBND tỉnh trước ngày 31/7/2022.

Sở Xây dựng phải có trách nhiệm lựa chọn đơn vị kiểm định, đánh giá chất lượng nhà ở, công trình có tình trạng sụt lún, nứt nẻ trên địa bàn xã Châu Hồng để xác định rõ nguy cơ, mức độ thiệt hại, từ đó tính toán phương án hỗ trợ về sau; ngành nông nghiệp phải phối hợp chặt chẽ với huyện Quỳ Hợp để triển khai dự án cấp nước sạch cho người dân xã Châu Hồng; Công an tỉnh không để các đối tượng kích động làm mất an ninh trật tự, ảnh hưởng đến tâm lý của bà con.

Với huyện Quỳ Hợp, phải có phương án đảm bảo an toàn, ổn định đời sống cho người dân. Trước mắt, phải di dời các hộ dân trong khu vực nguy cơ cao đến nơi ở an toàn, xác định phương án tái định cư cho một phần, hoặc toàn bộ người dân bị ảnh hưởng.