Với hiệu quả kinh tế cực kỳ lớn, những rừng cao su bạt ngàn trên khắp núi đồi xứ Quảng được xem như là “mỏ vàng trắng” khổng lồ. Bởi vậy, thay vì nhận khoán quản lý, chăm sóc vườn cây cho Cty Cao su Quảng Nam, cuối năm 2006, rất nhiều hộ dân ở xã Quế Lưu, huyện Hiệp Đức đồng loạt chặt keo, phá sắn, nhổ mè để lấy hàng chục hécta đất trồng cao su tiểu điền. Thế nhưng, vận may đã không đến với họ. Mấy ngày gần đây, hàng loạt vườn cao su ở đây bỗng dưng chết đứng.
Ngồi rệu rã trên vạt cỏ non, ông Phạm Ngọc Minh (ở thôn 3, xã Quế Lưu) vừa nói vừa mếu: “Nó chết sạch sành sanh rồi. Kiểu ni biết lấy chi mà trả nợ ngân hàng”. Rừng cao su 3 năm tuổi (loại giống RIW4) của ông Minh có tổng diện tích gần 3 hécta, nửa tháng nay, không hiểu vì sao lá vàng như nghệ rồi rụng trụi. Đâu chỉ vậy, đọt cây cũng khô và chết dần từ ngọn xuống thân.
Ông Minh không là cá biệt, ở vùng đất Quế Lưu nghèo khó ấy còn nhiều gia đình khác cũng đang khốn đốn vì hiện tượng lạ trên. Theo quan sát của chúng tôi thì đến chiều hôm qua (13/4) tại địa phương này có ít nhất 10ha cao su (chủ yếu giống RIW4) cùng chung số phận. Thẫn thờ bên vườn cao su chết đứng, nhiều nông dân nhẩm tính, tiền thuê nhân công cải tạo đất, mua cây giống, rồi lo phân bón suốt 3 năm nay, có bèo mấy 1 ha cao su đã “nuốt” không dưới 17 triệu đồng. Khổ nỗi, tiền đó không phải tự có mà đi vay mượn là chính!
Ông Nguyễn Duy Phúc – GĐ Cty Cao su Quảng Nam bảo rằng, nguyên nhân dẫn đến cao su tiểu điền của người dân Quế Lưu chết hàng loạt là do nấm Corynespora hoành hành. Loại nấm này lây lan rất nhanh và một khi cây đã khô đọt, trụi lá, chết từ trên ngọn xuống thì chỉ có nước “bó tay” chứ không thể chữa trị được. Muốn hạn chế đến mức thấp nhất những thiệt hại do nấm Corynespora gây ra thì cách tốt nhất là dùng thuốc đặc hiệu phun phòng. Theo ông Phúc, trước sự đe dọa nghiêm trọng của nấm Corynespora, thời gian qua ông đã chi gần 1 tỷ đồng để phòng bệnh cho vườn cây của đơn vị mình.
Vậy là giờ đây, giấc mơ “vàng trắng” của những phận nghèo trên vùng đất sỏi đá Quế Lưu đã tan tành theo mây khói. Và, không biết trong những ngày tới, nấm Corynespora sẽ còn khiến bao nhiêu gia đình ở xứ Quảng này khốn khó đến khánh kiệt? Thiết nghĩ, một khi không nắm được kỹ thuật chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh cho cao su thì xin đừng “thấy người ăn khoai mà vác mai đi đào”.
