Bệnh bạc lá lúa vi khuẩn (Xanthomonas oryzae Dowson) còn gọi bệnh cháy bìa lá vi khuẩn là bệnh hại lúa nguy hiểm, có tốc độ lây lan rất nhanh và rất khó phòng trừ. Trên thị trường cũng chưa có thuốc hóa học đặc trị bệnh bạc lá lúa vi khuẩn.
Đây là một thực tế khó khăn cho SX lúa ở nước ta trong nhiều năm qua, nhất là những năm gần đây do tình hình khí hậu, thời tiết biến đổi thất thường. Bệnh bạc lá vi khuẩn có nguy cơ phát triển gây hại nặng cả vụ ĐX, vụ HT - mùa và thực tế nhiều diện tích trồng lúa đã giảm năng suất từ 70 - 80% (như vụ mùa 2013) do bệnh bạc lá vi khuẩn gây ra.
Từ trước đến nay đã có nhiều kết quả nghiên cứu về các biện pháp phòng chống bệnh bạc lá lúa vi khuẩn ở nước ta, kết hợp tìm kiếm xác định các gen kháng bệnh cũng như nghiên cứu một số tác nhân phòng trừ sinh học để chống bệnh này như sử dụng các loài vi khuẩn đối kháng Bacillus spp., một số dẫn xuất từ Chitosan, Oligochitosan... song kết quả đạt được còn hạn hẹp.
Một trong những biện pháp có hiệu quả nhất để phòng chống bệnh bạc lá lúa vi khuẩn hiện nay là chọn tạo và sử dụng các giống lúa mới kháng bệnh bạc lá. Đây là hướng đi tích cực, ưu việt, vừa có tác dụng giảm thiểu thiệt hại về năng suất, vừa bảo vệ môi trường sinh thái do không sử dụng thuốc hóa học độc hại, vừa đảm bảo an toàn sức khỏe cho người tiêu dùng và an toàn chất lượng cho nông sản xuất khẩu.
Để giúp người SX hiểu rõ hơn về giống lúa mới TEJ Vàng, chúng tôi xin nêu tóm tắt một số đặc tính và lợi ích thiết thực của giống lúa này:
| Trong tình hình khí hậu ngày càng có nhiều biến đổi thất thường, giải pháp tốt nhất để phòng chống bệnh bạc lá lúa vi khuẩn là sử dụng giống lúa kháng bệnh bạc lá TEJ Vàng cũng như các giống lúa mới có triển vọng khác nhằm góp phần làm giảm nguy cơ độc hại môi trường của các thuốc hóa học, góp phần tăng năng suất, thu nhập cho nông dân, thiết thực bảo vệ môi trường nông nghiệp bền vững. |
TEJ Vàng (còn gọi TẾT vàng) là sản phẩm lúa lai 3 dòng do Viện Nghiên cứu & phát triển lúa lai của Tập đoàn Bayer (Ấn Độ) lai tạo. TEJ Vàng đã được công nhận và thương mại hóa ở Ấn Độ, Philippines và Pakistan năm 2012.
Đến năm 2013 giống lúa này đã được gieo trồng khoảng 100.000 ha ở châu Á. Kết quả khảo nghiệm giống TEJ Vàng ở nước ta đã được thực hiện theo Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia về khảo nghiệm giá trị canh tác và sử dụng của giống lúa (QCVN 01-55 : 2011/BNNPTNT).
Kết quả các khảo nghiệm ở Trung tâm Khảo kiểm nghiệm giống, sản phẩm cây trồng Quốc gia ở nhiều địa phương nước ta cho thấy giống lúa TEJ Vàng có bộ lá màu xanh sáng, đẻ nhánh gọn, lá đòng hẹp thẳng đứng, kiểu hình đẹp.
TGTS trung bình ở phía Bắc là 115 ngày (vụ mùa) và 135 ngày (vụ xuân ); ở miền Trung 100 ngày (vụ HT) và 105 ngày (vụ ĐX), ở miền Nam 105 ngày (vụ HT) và 100 ngày (vụ ĐX).
Đặc biệt do TEJ Vàng được chuyển 3 gen kháng bệnh bạc lá vi khuẩn nên chống bệnh bạc lá rất tốt so với các giống lúa so sánh khác. Đặc điểm ưu việt của giống TEJ vàng là giống lúa sử dụng được cả 3 miền Bắc, Trung, Nam, phòng chống tốt bệnh bạc lá, cho năng suất cao (bình quân 70,8 tạ/ha ), hạt gạo dài (trung bình 7,1 mm), chất lượng tốt, cơm ngon.
Ngoài khả năng chống chịụ tốt bệnh bạc lá lúa vi khuẩn, giống TEJ Vàng còn chống chịu khá bệnh đạo ôn, lúa có khả năng đẻ nhánh khỏe, chống đổ ngã và chống hạn tốt. Giống lúa này phát huy hiệu quả cao trên đất trồng 2 vụ lúa/năm. TEJ Vàng mang lại lợi nhuận cho người trồng lúa từ 1,7 - 7,4 triệu đ/ha.
Chính vì khả năng chống chịu tốt bệnh bạc lá lúa vi khuẩn và có những ưu điểm nổi trội trên nên qua thời gian khảo sát đánh giá, ngày 14/2/2014, Cục Trồng trọt (Bộ NN-PTNT) đã ra quyết định công nhận TEJ Vàng là giống cây trồng nông nghiệp mới. Đây là giống lúa lai 3 dòng mới được sử dụng cho SX thử cả 3 vụ ĐX, HT và mùa tại các tỉnh phía Bắc, duyên hải Nam Trung bộ, Tây Nguyên và cả ĐBSCL.
