Thanh tra Chính phủ làm việc với TP.HCM về kết luận thanh tra Thủ Thiêm

Khu ĐTM Thủ Thiêm, Q.2, TPHCM.

Buổi làm việc có Phó tổng Thanh tra Chính phủ Đặng Công Huẩn, 2 Phó Chủ tịch UBND TP.HCM cùng dự là ông Trần Vĩnh Tuyến và ông Võ Văn Hoan. Đây là cuộc họp nội bộ nên báo chí không được dự.

Tại cuộc họp, Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã công bố Kết luận thanh tra (KLTT) về công tác quản lý nhà nước và thực hiện pháp luật trong quy hoạch, quản lý xây dựng, đất đai đối với khu đô thị mới (KĐTM) Thủ Thiêm.

KĐTM Thủ Thiêm được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch năm 1996 với quy mô 930ha, gồm 770ha Khu đô thị mới (chia 5 phân khu gồm: Khu trung tâm, Khu dân cư phía Bắc, Khu dân cư Đại lộ Mai Chí Thọ, Khu dân cư phía Đông, Khu Châu thổ phía Nam) và 160ha dành cho tái định cư.

Theo quy hoạch, KĐTM Thủ Thiêm là một khu đô thị mới, hiện đại và mở rộng của TP với các chức năng chính gồm: Trung tâm tài chính, thương mại, văn hóa, nghỉ ngơi, giải trí và dịch vụ cao cấp không chỉ của TP mà của cả nước, khu vực và quốc tế. Dự kiến, KĐTM Thủ Thiêm sẽ có 150.000 cư dân sinh sống và khoảng 220.000 lao động làm việc.

Người dân Thủ Thiêm mang bản đồ quy hoạch chi tiết KĐTM Thủ Thiêm đến buổi đối thoại với chính quyền năm 2018 để chứng minh những sai phạm khi thực hiện dự án (Ảnh tư liệu tháng 9/2018).

Để đầu tư xây dựng KĐTM Thủ Thiêm, TP.HCM đã giải tỏa trắng gần như toàn bộ bán đảo Thủ Thiêm. Có khoảng 14.600 hộ với hơn 60.000 nhân khẩu đã di dời để nhường chỗ cho “siêu dự án” này. Theo KLTT, 99% diện tích đất đã được giải tỏa, bồi thường. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, dự án đã phát sinh rất nhiều khiếu nại, tố cáo, ngay từ khi bắt đầu giải tỏa, đền bù nhà đất của người dân năm 2005. Sau mỗi năm, tình trạng khiếu nại càng gay gắt hơn.

Ngày 7/9/2018, TTCP đã có thông báo số 1483, kết luận kiểm tra một số nội dung liên quan đến khiếu nại kéo dài của người dân về KĐTM Thủ Thiêm, khẳng định khiếu nại của người dân là có cơ sở; đồng thời chỉ rõ những khuyết điểm, vi phạm, ảnh hưởng đến quyền lợi một số hộ dân sinh sống trên địa bàn. Trong đó, có việc UBND TP.HCM điều chỉnh diện tích và ranh giới Thủ Thiêm không đúng thẩm quyền, không đúng quy hoạch được Thủ tướng phê duyệt trước đó.

KLTT của TTCP về KĐTM Thủ Thiêm ngày 26/6 vừa qua đã nêu chi tiết hơn về những khuyết điểm, vi phạm của UBND TP.HCM và các sở, ngành liên quan gồm: GT-VT, KH-ĐT, TN-MT, Xây dựng, Tài chính, BQL KĐTM Thủ Thiêm trong quá trình thực hiện dự án. Những sai phạm này đã gây thất thoát cho ngân sách nhà nước hàng ngàn tỷ đồng. Tuy nhiên, KLTT chưa đề cập việc dự án cũng khiến hàng ngàn hộ dân ở Thủ Thiêm cũ phải chịu thiệt thòi, lâm cảnh khốn khó từ 20 năm nay, và những cá nhân nào liên đới chịu trách nhiệm.

Nỗi bức xúc của người dân kéo dài 20 năm nay (Ảnh tư liệu tháng 9/2018).

KLTT của TTCP mới đây nêu đích danh sai phạm của UBND TP.HCM, đó là việc ban hành Điều lệ quản lý xây dựng KĐTM Thủ Thiêm chưa đầy đủ, kịp thời; không thực hiện việc lập các dự án theo thứ tự ưu tiên và trình duyệt theo quy định theo ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, chỉ lập, trình duyệt dự án khi đã có nhà đầu tư tham gia mà không theo thứ tự ưu tiên. Từ đó dẫn đến việc các dự án đầu tư xây dựng thiếu đồng bộ, khó quản lý, có nơi buông lỏng quản lý. Gây thất thoát nặng cho ngân sách nhà nước.

Ngoài việc yêu cầu TP.HCM nhanh chóng thu hồi hơn 26.000 tỷ đồng (tiền TP đã tạm ứng từ ngân sách không đúng quy định để đầu tư KĐTM Thủ Thiêm tính đến ngày 30/9/2018) cho ngân sách nhà nước. TTCP cũng kiến nghị TP phải có giải pháp để trả hơn 4.200 tỷ đồng vay ngân hàng để đầu tư cho KĐTM Thủ Thiêm; thu hồi về ngân sách nhà nước khoản tiền sử dụng đất dự kiến thanh toán cho các dự án BT bổ sung đối với Công ty Đại Quang Minh là 1.800 tỷ đồng và lãi suất chậm nộp phát sinh.

Về xử lý trách nhiệm, TTCP cho biết, đã chuyển kết luận thanh tra đến Ủy ban Kiểm tra Trung ương để xem xét, xử lý theo thẩm quyền đối với các tổ chức, cá nhân thuộc diện Bộ Chính trị và Ban Bí thư quản lý có liên quan đến khuyết điểm, vi phạm được nêu trong kết luận này.

Trong quá trình xử lý về trách nhiệm và kinh tế sau thanh tra, nếu không khắc phục được hoặc khắc phục không triệt để các vi phạm về kinh tế, gây thiệt hại tài sản nhà nước trước ngày 31/12 thì chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra để xem xét, xử lý theo quy định của pháp luật.

Nhiều gia đình ở Thủ Thiêm không chỉ mất nhà cửa, phải sống trong cảnh khổ sở, mà còn mất người thân do bệnh tật, do uất ức (Ảnh tư liệu tháng 9/2018).

Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Thành Phong cho biết, sau khi TTCP công bố KLTT, UBNDTP sẽ họp báo cáo với Thường trực Thành uỷ để có những bước triển khai theo kết luận Thanh tra. “UBND TP.HCM sẽ tổ chức họp báo công khai kết luận này và sau đó, TP sẽ có kế hoạch triển khai thực hiện theo kết luận thanh tra”, ông Phong nhấn mạnh.