Ngày 1/8/2023, Thủ tướng đã ký Công điện 694/CĐ-TTg về việc ngăn chặn, phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp buôn bán, vận chuyển trái phép heo qua biên giới vào Việt Nam.
Thế nhưng, việc vận chuyển, buôn bán heo lậu vẫn diễn ra. Mới đây, ngày 18/1/2024, Hiệp hội Chăn nuôi tỉnh Đồng Nai phải gửi văn bản hoả tốc cầu cứu Thủ tướng.
Để tìm hiểu thực hư việc heo nhập lậu qua biên giới, nhóm phóng viên của Báo Nông nghiệp Việt Nam đã lên đường.
Sau khi xác định vị trí nghi có giao dịch heo nhập lậu từ Campuchia vào Việt Nam qua đường tiểu ngạch tại tuyến biên giới huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước, nhóm phóng viên tức tốc đến khu vực này để tìm hiểu.
Để vào được khu vực thường xuyên diễn ra giao dịch heo lậu như chỉ điểm, nhóm phóng viên phải vượt qua con đường độc đạo dài gần 20km dẫn từ ngã 3 liên ngành (hay còn gọi ngã 3 Hoa Lư - Lộc Tấn - Bù Đốp) đến Cửa khẩu Quốc tế Hoa Lư.
Sau cuộc trò chuyện với bà T, chủ nhà nghỉ cách Đồn Cửa khẩu Quốc tế Hoa Lư khoảng 4,5 km, những người thực hiện được bà này cho biết, thời gian trước, tại khu vực này, vấn đề buôn lậu heo rất nhộn nhịp, hoạt động cả ngày lẫn đêm. Heo từ Campuchia được vận chuyển đến khu vực trên đường mòn lối mở, giáp ranh giữa 2 nước, sau đó, tuỳ vào số lượng heo khách mua, các đầu nậu điều phối xe ba gác, xe tải nhỏ, hoặc xe tải chuyên chở heo trọng tải 10 đến 30 tấn để lấy heo. Đặc biệt là thời điểm từ 12h đêm đến 2h sáng để qua mắt lực lượng chức năng và 100% heo được vận chuyển thời gian này là heo nhập lậu.
“Trước đây, chỗ của tôi là nơi thường xuyên những người buôn lậu heo lui tới để nghỉ ngơi, cứ khoảng 12 giờ đêm là những người này bắt đầu lên xe sang Campuchia, sau đó 4h sáng sẽ trở về, tôi có hỏi đi đâu thì những người này nói là sang Campuchia mua heo về bán, cứ khoảng 1 tháng là di chuyển đi nơi khác”, bà T cho biết.
Tiếp tục tìm hiểu chúng tôi đến vị trí nằm giữa hai trại heo Lộc Thạnh 5 và Lộc Thạnh 6 trên tuyến đường vành đai biên giới cách cửa khẩu Hoa Lư 10 km, thuộc xã Lộc Thạnh. Hiện khu vực này có thêm 1 trại heo Lộc Thạnh 9 nằm giữa Lộc Thạnh 5 và 6. Trên đường ra tọa độ, chúng tôi phát hiện tai mắt buôn lậu cảnh giới tại các ngã ba và mắc võng cặp tuyến đường tuần tra, thỉnh thoảng có vài xe tải chuyên chở heo loại 2 tấn (chưa lắp sàn trên) đi trên cung đường này.
Khi đến gần tọa độ chỉ điểm, cách đó 200m có một quán nước ven đường vành đai. Tại đây, trong vai trò là dân cờ bạc, chúng tôi tiếp xúc và làm thân với một người đàn ông chừng 60 tuổi tên H. Với hơn 40 năm hành nghề “kiếm kèo” để “cò” người vượt biên đánh bạc, thậm chí làm mối buôn bán hàng lậu cho người có nhu cầu.
Sau khi thể hiện là tay chơi bạc sành điệu để lấy lòng tin, chúng tôi bẻ lái sang câu chuyện buôn heo lậu kiếm lời thì được ông H. lấy điện thoại gọi cho một người đàn ông bên phía Campuchia. Theo thông tin được biết, hiện bên kia biên giới heo rất nhiều, ngoài heo của Campuchia còn có heo của Thái Lan và muốn lấy bao nhiêu cũng được, nhưng khi chốt số lượng thì phải đảm bảo lấy hết, rủi ro tự chịu.
Ngoài heo, muốn lấy trâu, bò nguyên con hay thịt đã sơ chế cũng có. Khi hỏi cách lấy heo thì ông H. nhiệt tình chỉ cách để “binh tiền”, cách thuê xe, cách vận chuyển.
Thấy chúng tôi chưa tin, ông H. không ngần ngại chỉ cho chúng tôi điểm tập kết heo lậu, đáng ngạc nhiên điểm này cũng chỉ cách quán nước nơi trò chuyện 200 m (gần khu vực nguồn tin chỉ điểm). Đường vào điểm tập kết cũng khá thuận lợi, bề ngang chừng 4m nằm lọt giữa 2 hàng cây cao su, cuối đường xuất hiện con suối đã cạn nước, bên này suối là cột mốc biên giới Việt Nam, bên kia suối là cột mốc Campuchia. Qua quan sát, chúng tôi phát hiện bãi đất trống còn in hằn dấu xe tải, chứng tỏ đã có xe tới lui tại khu vực này.
“Đi qua đi lại dễ lắm, có một còn đường à, gần đây có một điểm trung chuyển heo Campuchia để giao cho khách”, “thổ địa” H. cho biết.
Để bắt quả tang việc nhập heo lậu qua địa điểm trên, chúng tôi quyết ở lại để tiếp tục điều tra, thế nhưng không hiểu lý do gì nguyên một đêm cánh buôn lậu lại án binh bất động….
Theo Hiệp hội Chăn nuôi tỉnh Đồng Nai, trong suốt thời gian vừa qua ngành chăn nuôi trong nước chịu rất nhiều áp lực từ dịch bệnh. Tiếp đến là sản xuất dưới giá thành, bị lỗ, thậm chí nhiều trang trại hoặc hộ chăn nuôi phải giảm đàn hoặc ngưng sản xuất, nhưng vẫn nỗ lực vượt khó khăn đóng góp, cung ứng rất nhiều sản phẩm thực phẩm an toàn cho xã hội, tạo công ăn, việc làm cho người nông dân, góp phần an sinh xã hội và cung ứng thực phẩm thiết yếu...
Hiệp hội Chăn nuôi tỉnh Đồng Nai kiến nghị Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ NN-PTNT chỉ đạo các cơ quan chức năng lập các đoàn công tác kiểm tra, đôn đốc công tác kiểm soát lực lượng thú y các địa phương, ngăn chặn việc vận chuyển, buôn bán heo trái phép trên tuyến biên giới, cửa khẩu, đường mòn, lối mở.
"Hiệp hội Chăn nuôi tỉnh Đồng Nai kính mong Thủ tướng Chính phủ và Bộ trưởng Bộ NN-PTNT quan tâm và có chỉ đạo kịp thời", ông Nguyễn Trí Công, Chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi Đồng Nai, kiến nghị.