Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. Ảnh: AFP.
"Chúng ta phải xác định rằng bây giờ là thời điểm tập trung phòng thủ và chiến đấu, nhằm bảo vệ đất nước và người dân của chúng ta. Tôi tin rằng bây giờ không phải là lúc để bầu cử, mà giờ là lúc Ukraine cần đoàn kết”, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky phát biểu tối 6/11.
Ông Zelensky đưa ra phát biểu trên sau khi Ngoại trưởng Ukraine Dmitry Kuleba tuần trước cho biết ông Zelensky đang "cân nhắc" xem có nên tổ chức bầu cử tổng thống vào năm 2024 hay không. Ông Kuleba lưu ý rằng một cuộc bầu cử vào thời điểm này sẽ khó thành công, khi hàng triệu người Ukraine đã rời khỏi đất nước do xung đột với Nga và hàng trăm nghìn người đang chiến đấu trên tiền tuyến.
Cuộc bầu cử quốc hội, dự kiến được tổ chức trong tháng này, đã bị hoãn vô thời hạn do lệnh thiết quân luật được thiết lập vào tháng 2/2022. Luật pháp Ukraine cấm bỏ phiếu hoặc vận động tranh cử khi đất nước trong tình trạng khẩn cấp.
Tổng thống Zelensky liên tục chịu áp lực từ phương Tây trong việc phải tổ chức bầu cử nhằm thể hiện sự dân chủ. Nhiều chính khách Liên minh châu Âu (EU) và thượng nghị sĩ Mỹ đã lên tiếng ủng hộ yêu cầu này.
Ông Zelensky hồi tháng 5/2023 đã phản đối yêu cầu này vì lệnh thiết quân luật. Tuy nhiên, đến tháng 8/2023, một số trợ lý của ông Zelensky đã cho rằng nước này có thể tổ chức một cuộc bầu cử. Đồng thời, Chủ tịch Quốc hội Ukraine gợi ý rằng các nhà lập pháp có thể thay đổi luật bầu cử vì "nền dân chủ".
Hiện chưa có ứng viên nào có khả năng cạnh tranh với ông Zelensky. Kể từ khi chiến sự nổ ra, Ukraine đã cấm hàng chục đảng phái chính trị được cho là "thân Nga", bao gồm cả phe đối lập lớn nhất. Một cuộc khảo sát do Mỹ tài trợ được công bố vào tháng trước cho thấy ông Zelensky có tỷ lệ ủng hộ 80%, mặc dù tỷ lệ phản đối ông cũng tăng gấp đôi kể từ tháng 4/2023.
Tuy nhiên, Alexey Arestovich, cựu trợ lý của ông Zelensky, tuyên bố sẽ tranh cử tổng thống nếu chính quyền tổ chức bầu cử. Ông Arestovich chịu trách nhiệm chính về chiến dịch truyền thông của Kiev từ năm 2022, song đã phải từ chức hồi tháng 1/2023 sau khi thừa nhận rằng một tên lửa phòng không của Ukraine rơi trúng thành phố Dnepr khiến hàng chục dân thường thiệt mạng, chứ không phải do một cuộc không kích của Nga.
Lần gần đây nhất Ukraine tổ chức bầu cử là hồi tháng 3/2019 với 39 ứng viên. Do không ai đạt quá bán số phiếu, cử tri Ukraine tiếp tục bỏ phiếu với hai ứng viên nhận nhiều phiếu nhất vòng một là ông Zelensky và cựu Tổng thống Petro Poroshenko. Ủy ban bầu cử Ukraine sau đó tuyên bố ông Zelensky thắng cử với hơn 73% phiếu bầu.
