Tỉnh Trà Vinh là tỉnh thuần nông có điều kiện thuận tiện trong việc chăn nuôi, ngoài chăn nuôi heo, bò các loại gia cầm thì chăn nuôi dê cũng đã phát triển mạnh trong nhiều năm qua. Trong năm 2020, do thời tiết diễn biến phức tạp, hạn hán, xâm nhập mặn, dẫn đến nhiều dự án chuyển đổi những diện tích trồng lúa kém hiệu quả bị ảnh hưởng của xâm nhập mặn sang trồng cỏ nuôi dê đã được đẩy mạnh. Bên cạnh đó, ảnh hưởng của dịch Covid-19 và đặc biệt là bệnh dịch tả heo châu Phi nên bên cạnh nhu cầu tiêu thụ thịt bò thì nguồn cầu về thịt dê cũng tăng lên, đây là những điều kiện thuận lợi để phát triển chăn nuôi dê trong thời gian tới.
Mô hình nuôi dê vùng ven biển thích nghi với biến đổi khí hậu. Ảnh: Hữu Đức.
Đề tài phát triển nhân rộng mô hình nuôi dê chất lượng cao dê lai Bách Thảo với dê Boer thích nghi với biến đổi khí hậu (BĐKH). Đây là đề tài khoa học cấp bộ thuộc Chương trình nông thôn miền núi đầu tư cho ở tỉnh Trà Vinh, do Sở KH-CN tỉnh Trà Vinh chủ trì, thực hiện. Sau gần 2 năm đã thực hiện và mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người nuôi. Đó là đàn dê khỏe mạnh, cao lớn, tăng trọng nhanh. Với tổng số 200 con dê cái của dự án đầu tư ở huyện Duyên Hải, Cầu Ngang đã có 90% số dê sinh sản 1,25 lứa/năm, trung bình 1,6 con/dê cái. Tổng đàn lên 720 con và cho thu nhập bình quân 1,2 triệu đồng/dê con.
PGS.TS Lâm Thái Hùng, Phó Giám đốc Sở KH-CN tỉnh Trà Vinh cho biết: Dự án chúng tôi hiện nay đã xây dựng được mô hình đó là đầu tư các giống dê ở tại các hộ dân. Hiện nay, cũng có nhiều hộ đã có dê con lai từ con dê mẹ Bách Thảo và dê đực dê Bo. Lúc đầu chúng tôi cũng đánh giá được con dê Bo có khả năng thích nghi tốt với điều kiện khí hậu Trà Vinh. Đặc biệt hơn nữa là con dê lai giữa con dê Bo với con dê Bách Thảo cho khả năng sinh sản tốt, đáp ứng được giống chuẩn của dê lai theo khuyến cáo của các nhà khoa học.
Dê ăn tạp, dễ nuôi. Ảnh: Hữu Đức.
Nông dân Lâm Thanh Đầy, ấp Cái Cối, xã Long Vĩnh, huyện Duyên Hải cho biết: Đây là lần đầu được tiếp cận với mô hình nuôi dê với số lượng đàn dê được đầu tư 10 dê cái và một dê đực giống. Hiện nay, đàn dê của gia đình đã có thêm 25 dê con và trung bình mỗi giờ con cho thu nhập 1,5-1,7 triệu đồng.
Đầu tư nuôi dê không cực như nuôi bò do thời gian nuôi dê ngắn, khoảng sau 4 tháng là tẻ bầy dê con. Người nuôi dê có thu nhập nhanh để giải quyết kinh tế gia đình. Trong khi đó, bình quân nuôi một con bò phải mất 13-14 tháng mới xuất bán và giá trị chỉ bằng 10 con dê con. Hiện nguồn dê hơi cung cấp cho thị trường ở trong và ngoài tỉnh rất đang sốt hàng đến 135000 đồng/kg dê hơi và dê giống là 170000 đồng/kg. Đặc biệt nguồn thức ăn cho dê ở vùng ven biển khá dồi dào.
Chúng tôi cũng đến thăm trang trại nuôi dê gia đình ông Nguyễn Văn Nhu, một nông hộ có truyền thống nuôi dê được 40 năm ở Ấp Giồng Dài, xã Hiệp Mỹ Tây, huyện Cầu Ngang, ông được dự án “Chuyển giao tiến bộ kỹ thuật và xây dựng mô hình nuôi dê Boer lai với Bách Thảo”. Hiện trong chuồng đang nuôi khoảng 70 con dê Boer lai với giống Dê Bách Thảo. Ông đã được chuyển giao và tập huấn các quy trình về kỹ thuật chăm sóc, nuôi dưỡng, thú y, sản xuất thức ăn cho dê lai và bước đầu có một số thành quả nhất định, lợi nhuận mang về khoảng 150 triệu.
Ông Nguyễn Văn Nhu ở xã Hiệp Mỹ Tây, huyện Cầu Ngang, tỉnh Trà Vinh chia sẻ: “Tôi nuôi dê từ năm 81 tới giờ. Thay đổi của nó là thay đổi dòng dê. Trước kia là dê cỏ, dê Bách Thảo lai... không đạt sản lượng. Thời kỳ này, dê lai giữa giống Bo và Bách Thảo sản lượng cao hơn, giống ăn tạp hơn... Bây giờ giá dê từ 140.000 – 150.000 đồng/kg, lợi nhuận là gấp đôi. Ví dụ tiền bán dê được 100 triệu đồng, mình lời được 70%”.
Con dê là lựa chọn sinh kế tốt cho nông hộ vùng ven biển. Ảnh: Hữu Đức.
Lượng tiêu thụ thức ăn của dê rất thấp so với nuôi bò hiện trên địa bàn huyện Duyên Hải có 10 hộ tham gia vào dự án tập trung ở 2 xã Long Vĩnh và Đông Hải. Dự án đầu tư 10 con dê đực giống Bo và 100 con dê cái giống Bách Thảo. Qua hơn một năm nuôi, số dê con đã tăng lên 125 con.
Từ hiệu quả mang lại những năm gần đây, con dê được ngành nông nghiệp chọn làm đối tượng chuyển đổi cơ cấu vật nuôi chính bên cạnh con bò và con heo. Đặc biệt nghề nuôi dê trong từng hộ gia đình rất phù hợp với mô hình sinh kế thích ứng với BĐKH của nông dân vùng ven biển. Đến nay, trên địa bàn huyện Duyên Hải đã phát triển đàn dê được trên 13.800 con. Trong đó có trên 90% đàn dê phát triển lai theo hướng nâng cao tầm vóc và nạc hóa.
PGS.TS Lâm Thái Hùng, Phó Giám đốc Sở KH-CN tỉnh Trà Vinh cho biết thêm: Dự án nuôi dê được phát triển tại vùng có nhiều đồng bào dân tộc Khmer sinh sống và những vùng ven biển bị ảnh hưởng nặng nề do nước biển dâng và BĐKH. Việc triển khai hiệu quả mô hình nuôi dê lai này sẽ tạo ra sinh kế và cải thiện đáng kể thu nhập cho người dân trong điều kiện BĐKH ngày càng gay gắt.
Theo quy hoạch chuyển đổi cơ cấu sản xuất nông, lâm, diêm nghiệp và thủy sản tỉnh Trà Vinh đến năm 2020, định hướng đến năm 2030, dê là một trong ba loại gia súc được định hướng phát triển. Cụ thể, tầm nhìn đến năm 2030 đàn dê của tỉnh sẽ là 20.000 con. Tỉnh Trà Vinh là một trong những địa phương có đàn dê lớn ở ĐBSCL. Năm 2020, đàn dê của tỉnh này có trên 18.000 con xếp thứ 4 khu vực ĐBSCL. Năm qua, được sự quan tâm của chính quyền các cấp, chăn nuôi dê đã và đang trở thành mô hình mang lại hiệu quả kinh tế cao, giúp bà con nông dân ổn định cuộc sống, cũng như góp phần nâng cao giá trị cho ngành chăn nuôi tỉnh Trà Vinh.
